Zatrudnianie cudzoziemców spoza Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego po dniu 1 stycznia 2018 r.

Z dniem 1 stycznia 2018 roku zaczną obowiązywać nowe zasady zatrudniania cudzoziemców spoza Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Ustawą z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudniani i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017, poz. 1543) dokonano nowelizacji przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 1065, 1292, 1321 i 1428), która wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2018 r. (z wyjątkiem art. 12, który wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia oraz art. 1 pkt 15 lit. e w zakresie art. 88j ust. 6 i art. 1 pkt 18 w zakresie art. 88z ust. 9, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2018 r.). Wprowadzone zmiany dotyczą głównie pracy sezonowej i krótkoterminowej. Nowe przepisy zmieniają podstawowe zasady zatrudniania cudzoziemców i określają między innymi:

[list style=”theme-angle-right” color=”accent3″]

  • podklasy działalności na które będą mogły być wydawane zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca;
  • wykaz 6 państw, których obywatele będą mogli skorzystać z ułatwień w zakresie uzyskania zezwoleń na pracę sezonową na terenie Rzeczpospolitej Polskiej (Republika Armenii, Republika Białorusi, Republika Gruzji, Republika Mołdawii, Federacja Rosyjskiej lub Ukraina).

[/list]

Do końca 2018 r. cudzoziemiec będzie mógł wykonywać pracę na podstawie oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy, zarejestrowanych w Urzędzie Pracy w roku 2017. W konsekwencji, wnioski o wydanie wizy w związku ze wspomnianym oświadczeniem będą rozpatrywane zgodnie z dotychczasowymi zasadami, o ile zostaną złożone przed dniem 31 października 2018 r. Z kolei po dniu 1 stycznia 2018 r. oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi będą podlegały rejestracji jedynie w przypadku prac nie-sezonowych wykonywanych przez obywateli ww. 6 państw. W przypadku pozostałych państw trzecich będzie istniała możliwość ubiegania się o wydanie zezwolenia na pracę sezonową (do 9 miesięcy w roku kalendarzowym). Warto przy tym podkreślić, iż podmiot zamierzający powierzyć wykonanie pracy cudzoziemcowi (również w przypadku gdy cudzoziemiec zwolniony jest z obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę) zobowiązany jest zawrzeć z nim umowę w formie pisemnej. Co więcej, przed podpisaniem tej umowy, podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi jest obowiązany do przedstawienia cudzoziemcowi tłumaczenia tej umowy na język dla niego zrozumiały

Nowe przepisy mają na celu ułatwienie przedsiębiorcom zatrudniania cudzoziemców a także podwyższenie dotychczasowych standardów ich zatrudnienia. Wspomniany wykaz podklas ma natomiast na celu zwiększenie ochrony pracownika poszczególnych ich sektorów.

Autor: Dr Paulina Smulska, adwokat.

Co musi wiedzieć polski przedsiębiorca o podatkach zakładając działalność na Białorusi

Polacy skorzystają z ulg podatkowych, jeśli działają w białoruskiej specjalnej strefie ekonomicznej

Zdecydowana większość polskich przedsiębiorców, która zamierza działać na terytorium Białorusi, chciałaby nie tylko szybko i poprawnie zarejestrować tam działalność gospodarczą, ale również jest zainteresowana optymizacją opodatkowania oraz możliwością uzyskania preferencji w procesie inwestowania i założenia działalności gospodarczej za granicą. Jakie metody i reżimy opodatkowania wybrać?

Specjalna Strefa Ekonomiczna (dalej- SSE) jest jednym ze szczególnych reżimów opodatkowania, z których mogą skorzystać polscy przedsiębiorcy na terytorium Białorusi, Takich stref jest tam sześć. Podstawowymi przepisami regulującymi opodatkowanie w SSE są:

• Ukaz Prezydenta Republiki Białoruś od 9 czerwca nr 262 „O niektórych pytaniach działalności SSE na terytorium Republiki Białoruś”,
• Ustawa nr 213-3 od 7 grudnia 1998 r. „O SSE”,
• Kodeks Skarbowy Republiki Białoruś od 29 grudnia 2009 r. N 71-З (rozdział nr 42 Kodeksu Skarbowego),
• Ukaz Prezydenta Republiki Białoruś od 1 marca 2010 r. nr 101 „O pobieranie czynszu dzierżawnego za działki gruntowe we własności Państwa ”.

Najpierw umowa z administracją…

Polscy przedsiębiorcy, którzy chcą realizować swoją działalność w SSE są zobowiązani do podpisania umowy z administracją danej specjalnej strefy ekonomicznej o warunkach działalności w niej. Jakie konkretne korzyści mogą uzyskać nasi klienci, wykorzystując ten reżim opodatkowania? Co on przewiduje? Niewątpliwie szereg ulg podatkowych. Przedsiębiorcy są na przykład, zwolnieni w ciągu 5 lat z podatku dochodowego od osób prawnych na uzyskany dochód, ze sprzedaży towarów (prac, usług) z własnej produkcji. Po upływie tego terminu podatek dochodowy od osób prawnych będzie obliczony i spłacony na podstawie stawki podatku zmniejszonego o 50 % stawki podstawowej. Obecnie stawka podatku wynosi 18%.

… później preferencyjne stawki

To nie wszystkie preferencje. W ciągu 3 lat od momentu rejestracji w SSE, rezydenci strefy są zwolnieni z podatku od nieruchomości nabytych lub zbudowanych na terytorium SSE – niezależnie od celu wykorzystania tych nieruchomości. Ta ulga będzie odnosić się do wszystkich nieruchomości przedsiębiorcy, które znajdują się na obszarze SSE pod warunkiem sprzedaży towarów wyprodukowanych w SSE.

Przy sprzedaży wyprodukowanej na terytorium SSE produkcji, przedsiębiorcy mogą uzyskać ulgę w zakresie podatku VAT (przy dopełnieniu dodatkowych warunków). Ulgowa stawka podatkowa w tym przypadku wynosi 10%.

Oprócz wyżej wymienionych ulg, przedsiębiorcy są zwolnieni z podatku gruntowego na działki gruntowe rozmieszczone w SSE. Nie jest pobierany czynsz dzierżawny z działek gruntowych, udzielonych dla budowy w granicach SSE. Okres skorzystania z tej ulgi wynosi 5 lat.

Należy zwrócić uwagę na to, że ten reżim szczególny nie dotyczy szeregu rodzajów działalności gospodarczych. Należą do nich m.in. żywienie zbiorowe, strefa gier hazardowych, działalność banków i organizacji ubezpieczeniowych.

Tylko w granicach SSE

Ulgowy reżim również nie dotyczy sprzedaży towarów (prac, usług), jeśli proces ich produkcji odbywał się w przeważającej mierze poza granicami SSE, na przykład, jeżeli większość miejsc pracy lub podstawowych środków produkcji znajduje się poza granicą SSE.

Trzeba też wziąć pod uwagę, że dla ustalenia optymalnego reżimu opodatkowania konieczna będzie pomoc wykwalifikowanych specjalistów, którzy wiedzą, w jaki sposób uzyskać maksimum preferencji oraz są w stanie ocenić możliwe zyski i ryzyka działalności w ramach konkretnego szczególnego reżimu opodatkowania.

Autor: Igor Shumsky, prawnik Departamentu Wschodniego z kancelarii Chałas i Wspólnicy

Posted in Bez kategorii

Partnerstwo gospodarcze – czy jest atrakcyjną formą inwestycji w Rosji?

W lipcu minęło 4 lata od wejścia w życie rosyjskiej ustawy o partnerstwach gospodarczych.To dobry czas na podsumowanie. Z przekonaniem można już bowiem stwierdzić, że wprowadzenie tej formy prowadzenia działalności gospodarczej w Rosji przez osoby zagraniczne mogło być atrakcyjne. Ostateczni jednak nadal pozostaje nieznane i budzi obawy.

Idea wprowadzenia do systemu rosyjskiego prawa handlowego specjalnej formy organizacyjno-prawnej dla inwestycji typu joint venture powstała około 10 lat temu. Przeprowadzono wiele projektów związanych z jej realizacją. Pierwsze projekty ustawy odnoszące się do tej formy wprost odnosiły się wyłącznie do działalności innowacyjnej i inwestowania typu joint venture.

W ostatniej chwili jednak, tuż przed złożeniem projektu ustawy o partnerstwie gospodarczym do Dumy, został on zmieniony w projekt o ogólnym charakterze. Wprowadzał bowiem do systemu formę organizacyjno-prawną, która z punktu widzenia jej przeznaczenia i możliwości wykorzystania nie różniła się od już istniejących form takich jak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością czy spółka akcyjna. Ustawa weszła w życie. Choć obecnie jest krytykowana przez doktrynę i doradców prawnych Prezydenta i Rządu, to nadal funkcjonuje w obrocie, a model spółki będącej przedmiotem jej uregulowania daje inwestorom nadzwyczaj szerokie możliwości dla uregulowania ich stosunków związanych z organizacją zarządzania i przepływu kapitału.

Swoboda działania

Ustawa o partnerstwach gospodarczych nie przewiduje praktycznie żadnych wymogów dodatkowych czy ograniczeń do wykorzystywania tej formy prowadzenia działalności gospodarczej. W porównaniu jednak ze spółkami z ograniczoną odpowiedzialnością czy spółkami akcyjnymi przewidziano szereg dodatkowych uprawnień, możliwości a nawet w pewnym sensie ulg dla uczestników takiej spółki.

Atrakcyjność partnerstwa gospodarczego dla inwestorów polega przede wszystkim na możliwości uregulowania niemalże w dowolny sposób całości korporacyjnych stosunków w umowie korporacyjnej – porozumieniu w przedmiocie zarządzania partnerstwem. W odróżnieniu od sposobu uregulowania systemu zarządzania innymi spółkami kapitałowymi prawa rosyjskiego, gdzie kwestie te zawierane są w statucie spółki, którego granice przedmiotowe zostały określone w ustawie (jest to odpowiednik umowy czy aktu założycielskiego spółki), , statutowi partnerstwa gospodarczego została przydzielona zupełnie marginalna rola. Porozumienie w przedmiocie zarządzania partnerstwem może bowiem zawierać jakiekolwiek niebędące w sprzeczności z ustawami warunki w zakresie zarządzania partnerstwem, jego działalności, praw i obowiązków stron porozumienia, reorganizacji i likwidacji spółki.

Nieproporcjonalny podział praw

Ustawa pozwala, aby za pomocą porozumienia można było uregulować tryb rozstrzygnięcia sporów pomiędzy stronami porozumienia oraz tryb egzekwowania wykonania jego postanowień. W odróżnieniu od innych rodzajów spółek w partnerstwie gospodarczym można przewidzieć nieproporcjonalny do posiadanych udziałów podział praw i obowiązków partnerów, w tym veto w zakresie określonych spraw. Statut zaś zawiera jedynie dane o firmie i siedzibie spółki, informacje o celach i rodzajach jej działalności gospodarczej, dane o wysokości i strukturze kapitału zakładowego, informacja o istnieniu porozumienia korporacyjnego oraz udziału lub braku udziału w nim jako strony samej spółki. W statucie znajdują się również informacje o trybie przechowania dokumentów spółki, w tym dane o notariuszu, u którego spoczywa umowa korporacyjna, tryb powołania jednoosobowego organu zarządzającego spółką, tryb jego działania oraz podjęcia przez niego decyzji.

W kontekście kontroli inwestora nad działalnością spółki, istotnym jest to, że niezgodność decyzji zarządu lub transakcji dokonanej przez spółkę z postanowieniami porozumienia partnerskiego może być podstawą do uznania ich za nieważne.

Strony porozumienia

Partnerstwo gospodarcze może być ponadto dobrą formą do kooperacji pomiędzy pracownikami a inwestorami oraz motywowania pracowników. Otóż stroną porozumienia w przedmiocie zarządzania partnerstwem gospodarczym może być jakakolwiek osoba trzecia – nie tylko wspólnicy. Stronami porozumienia mogą być zatem również pracownicy, członkowie zarządu, inwestorzy, którzy nie mogą lub z jakichś powodów nie chcą mieć statusu wspólnika spółki. a zatem w porozumieniu partnerskim można, na przykład, uregulować warunki opcji dla pracowników lub członków zarządu. Partnerstwo gospodarcze może się okazać także wygodną formą dla start-upów lub uregulowania stosunków pomiędzy uprawnionymi do własności przemysłowej a aniołami biznesu. Naturalnym założeniem inwestora jest bowiem nie tylko zainwestowanie środków lecz przede wszystkim zaangażowanie fachowców kluczowych dla projektu lub osób posiadających prawa do obiektu własności przemysłowej. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że sama spółka również może być stroną takiego porozumienia partnerskiego.

Ramka:

W ciągu czterech lat od wejścia w życie ustawy, w Rosji do dziś zarejestrowano jedynie 53 partnerstwa gospodarcze, podczas, gdy tylko w 2015 roku było zarejestrowanych około 400 tys. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.

Z punktu widzenia podstawowego interesu inwestora i zwiększenia wartości przedsięwzięcia w celu jego odsprzedaży w przeszłości, partnerstwo gospodarcze wydaje się być bardziej atrakcyjną formą aniżeli tradycyjne formy spółek kapitałowych. W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością na przykład są ograniczenia, których nie ma lub można się ich pozbyć w partnerstwie gospodarczym. Są to:

• prawo pierwszeństwa pozostałych wspólników w nabyciu udziałów,
• brak dyspozycyjności w zakresie uregulowania przypadków wykupienia udziałów przez spółkę,
• wątpliwości odnośnie do możliwości udziału samej spółki w porozumieniu korporacyjnym,
• brak możliwości veta w zakresie istotnych kwestii działalności spółki.

Małe zainteresowanie

Pomimo wymienionych powyżej zalet, forma partnerstwa gospodarczego jak na razie nie cieszy się popularnością w praktyce. W okresie czterech lat od wejścia w życie ustawy zarejestrowano w całej Rosji jedynie 53 partnerstwa gospodarcze, podczas gdy tylko w 2015 roku powstało około 400 tys. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Na tak małe zainteresowanie partnerstwem gospodarczym – poza recesją gospodarczą w Rosji – składa się wiele innych przyczyn. Przede wszystkim forma ta jest dotąd nieznana. Jej wprowadzenie w kraju, w którym panuje stereotyp nadmiernej kontroli sektora handlowego i prywatnego biznesu, jest bez wątpienia zaskakujące. Jednocześnie partnerstwo gospodarcze wzbudza wiele kontrowersji i wątpliwości wśród prawników, urzędników i działaczy społecznych. Wielu przedsiębiorców ma więc po prostu obawy przed jej zastosowaniem. Niektórzy z przedsiębiorców, w tym krajowych, mylnie przypuszczają, iż zgodnie z pierwotnymi założeniami inicjatorów wprowadzenia takiej spółki do szeregu form prowadzenia działalności gospodarczej w Rosji, jest to forma przewidziana dla zagranicznych lub innowacyjnych projektów. Istotnym czynnikiem jest również zakaz reklamowania działalności partnerstwa gospodarczego oraz brak możliwości udziału spółki w innych osobach prawnych, za wyjątkiem związków czy stowarzyszeń.

Autor: Alena Rzepka, szefowa Departamentu Wschodniego w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy

Posted in Bez kategorii

Biznes w Rosji – wybrane aspekty prawne

Z dumą przedstawiamy Państwu najnowsze opracowanie przygotowane przez prawników z Departamentu Wschodniego Kancelarii Chałas i Wspólnicy pt. Biznes w Rosji, który przybliża prawne i praktyczne aspekty prowadzenia działalności gospodarczej w Rosji. Nasi eksperci odpowiadają w nim m.in. w jaki sposób polscy przedsiębiorcy mogą rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej w Rosji? Na jakich warunkach mogą tam zatrudniać pracowników, zarówno rosyjskich, jak i z Polski? Na jakich zasadach polscy biznesmeni mogą kupić nieruchomości w Rosji? Z jakimi obciążeniami podatkowymi muszą się liczyć w trakcie prowadzenia biznesu w Rosji? Jakie są regulacje prawne dotyczące ceł – ich wysokości oraz trybu uiszczania? Czy polskie firmy mogą przystąpić do zamówień publicznych w Rosji? Opracowanie to zostało przygotowane na zlecenie Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Moskwie.

Kara umowa w Kazachstanie nie powinna być automatyczna

W ostatnim czasie w Kazachstanie, szeroko rozpowszechniła się praktyka stosowania w umowach przepisów o „automatycznym” potrąceniu kary umownej od strony, która naruszyła swe obowiązki umowne. Wiele firm z udziałem państwa nabywa towary lub usługi w dużych projektach infrastrukturalnych. Do zawieranych umów włączany jest schemat, na podstawie którego dostawca dostaje na początku zaliczkę, a drugą część płatności wypłaca się po ukończeniu prac bądź po dostawie towarów. Przy czym wspomniana umowa między kontrahentami zawiera także postanowienia wskazujące, że kara umowna określona jest w stosunku procentowym do ceny kontraktu (na przykład w przypadku opóźnienia w dostawie). Potrącenia dokonuje się od należnej kwoty ostatecznej płatności na rzecz dostawcy.

Zaniżona płatność

Oczywiste jest, że dostawca nie ma możliwości zakwestionowania i zmiany postanowień umownych. Z reguły bowiem są one zawierane z dostawcami na zasadach przetargowych (konkursowych), które nie przewidują zmian warunków umowy. Ponadto, gdy organizatorem konkursu jest państwo reprezentowane przez firmy z udziałem państwa, nie ma sensu podnosić kwestii spornych.
Tak więc, mimo okoliczności powodujących powstanie kary umownej na podstawie jej prawidłowego obliczenia, dostawca zmuszony jest do uzyskania zaniżonej płatności. Dopiero później, w przypadku zaistnienia jakiegokolwiek powodu, może zakwestionować ją w sądzie, ponosząc związane z tym koszty.

Z mojego punktu widzenia, działania na rzecz potrącenia kary umownej w przypadku zapłaty ceny umownej ze względu na charakter prawny są próbą umorzenia zobowiązania poprzez potrącenie na poczet roszczenia wzajemnego. Warunku umowy określającego karę w postaci obniżenia ceny umowy o pewien procent nie można jednak klasyfikować jako prawa nabywcy przewidzianego przez umowę, automatycznie wcielając potrącenie obliczonej kary umownej z należącej do zapłaty sumy za towar. Wręcz przeciwnie, warunek ten określa tylko wielkość kary umownej – nie stanowi reguły o potrąceniu wzajemnym. Po pierwsze, naliczona kwota kary umownej podlega udowodnieniu i może być zmniejszona przez sąd. Po drugie, samo naruszenie obowiązków, które pociągnęło za sobą powstanie kary, musi być udowodnione. Po trzecie, kara umowna jest obowiązkiem akcesoryjnym, czyli dodatkowym w stosunku do obowiązku dostarczenia towarów/ świadczenia usług przez dostawcę. Jak wynika z umowy, bez owego zobowiązania, zobowiązanie akcesoryjne zapłaty kary traci swoje znaczenie i automatycznie jest unieważniane.
W związku z tym uważam, że działania niektórych kupujących w sprawie potrącenia kary umownej z wartości towarów są nieuzasadnione. Warto przy tym pamiętać, że obecnie w stosunku do niektórych dużych umów zawierających powyżej opisane reguły, prowadzi się uregulowania przedsądowe.

Autor: Wladislaw Dubrowin, prawnik kazachskiego oddziału kancelarii Chałas i Wspólnicy

Posted in Bez kategorii

Partnerstwo gospodarcze – niedoceniania forma inwestycji w Rosji

Prowadzenie działalności gospodarczej w Rosji przez polskich przedsiębiorców w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stało się normą. Poza nielicznymi wyjątkami, wybór tej formy następuje niemalże automatycznie. Głównym kryterium przy zakładaniu spółki jest to, że tak robi większość. Tymczasem w ogóle nie jest wykorzystywane partnerstwo gospodarcze, pomimo iż forma ta funkcjonuje w obrocie i daje inwestorom nadzwyczaj szerokie możliwości dla uregulowania ich stosunków związanych z organizacją zarządzania i przepływu kapitału.

Atrakcyjność partnerstwa gospodarczego dla inwestorów polega przede wszystkim na możliwości uregulowania niemalże w dowolny sposób całości korporacyjnych stosunków w umowie korporacyjnej – porozumieniu w przedmiocie zarządzania partnerstwem. W odróżnieniu od sposobu uregulowania systemu zarządzania w innych spółkach kapitałowych, gdzie kwestie te zawierane są w statucie spółki, którego z kolei granice przedmiotowe zostały określone w ustawie, statutowi partnerstwa gospodarczego została przydzielona zupełnie marginalna rola. Pierwsze skrzypce zaś gra umowa korporacyjna, która może zawierać jakiekolwiek niebędące w sprzeczności z ustawami warunki w zakresie zarządzania partnerstwem, jego działalności, praw i obowiązków stron umowy, reorganizacji i likwidacji spółki. Ustawa pozwala, aby za pomocą tego porozumienia można było uregulować tryb rozstrzygnięcia sporów pomiędzy stronami oraz tryb egzekwowania wykonania jego postanowień. W odróżnieniu od innych rodzajów spółek, w partnerstwie gospodarczym można przewidzieć nieproporcjonalny do posiadanych udziałów podział praw i obowiązków partnerów, w tym weto w zakresie określonych spraw.

W kontekście kontroli inwestora nad działalnością spółki istotnym jest to, że niezgodność decyzji zarządu lub transakcji dokonanej przez spółkę z postanowieniami porozumienia partnerskiego może być podstawą do uznania ich za nieważne. Tymczasem uznanie czynności za nieważną z uwagi na jej sprzeczność ze statutem czy umową założycielską w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie jest kwestią oczywistą.

Partnerstwo gospodarcze może być dobrą formą do kooperacji pomiędzy pracownikami a inwestorami oraz do motywowania podwładnych. Otóż stroną porozumienia w przedmiocie zarządzania partnerstwem gospodarczym może być jakakolwiek osoba trzecia, nie tylko wspólnicy. Stronami porozumienia mogą być np. pracownicy, członkowie zarządu, inwestorzy, którzy nie mogą lub z jakichś powodów nie chcą mieć statusu wspólnika spółki. Oznacza to, że w porozumieniu partnerskim można np., uregulować warunki opcji dla pracowników lub członków zarządu. Partnerstwo gospodarcze może też się okazać wygodną formą dla start-upów lub uregulowania stosunków pomiędzy uprawnionymi do własności przemysłowej a aniołami biznesu, kiedy naturalnym założeniem inwestora jest nie tylko zainwestowanie środków lecz przede wszystkim zaangażowanie fachowców kluczowych dla projektu lub osób posiadających prawa do obiektu własności przemysłowej. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że sama spółka również może być stroną takiego porozumienia partnerskiego.

Z punktu widzenia podstawowego interesu inwestora – zwiększenie wartości przedsięwzięcia w celu jego odsprzedaży w przeszłości – partnerstwo gospodarcze, wydaje się, również bardziej atrakcyjną formą niż tradycyjne formy spółek kapitałowych. Istotne znaczenie w tym aspekcie może mieć np. dyspozycyjność w zakresie uregulowania przypadków wykupienia udziałów przez spółkę.

Pomimo wymienionych zalet, forma partnerstwa gospodarczego jak na razie nie cieszy się popularnością w praktyce. Poza recesją gospodarczą w Rosji, składa się na to m.in. to, że wprowadzenie takiej możliwości w kraju, w którym istnieje stereotyp nadmiernego ingerowania w prywatny biznes jest bez wątpienia zaskakujące. Wielu przedsiębiorców ma więc po prostu obawy przed jej zastosowaniem. Niektórzy zaś mylnie przypuszczają, iż zgodnie z pierwotnymi założeniami jest to forma przewidziana wyłącznie dla zagranicznych lub innowacyjnych projektów.

Autor: Alena Rzepka, szef Departamentu Wschodniego w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy

Posted in Bez kategorii

Partnerstwo gospodarcze – czy jest atrakcyjną formą inwestycji w Rosji?

W lipcu minęło 4 lata od wejścia w życie rosyjskiej ustawy o partnerstwach gospodarczych. To dobry czas na podsumowanie. Można już bowiem stwierdzić, że wprowadzenie tej formy prowadzenia działalności gospodarczej w Rosji przez osoby zagraniczne mogło być atrakcyjne. Ostatecznie jednak nadal pozostaje nieznane i budzi obawy.

Idea wprowadzenia do systemu rosyjskiego prawa handlowego specjalnej formy organizacyjno-prawnej dla inwestycji typu joint venture powstała około 10 lat temu. Przeprowadzono wiele projektów związanych z jej realizacją. Pierwsze projekty ustawy odnoszące się do tej formy wprost odnosiły się wyłącznie do działalności innowacyjnej i inwestowania typu joint venture.

W ostatniej chwili jednak, tuż przed złożeniem projektu ustawy o partnerstwie gospodarczym do Dumy, został on zmieniony w projekt o ogólnym charakterze. Wprowadzał bowiem do systemu formę organizacyjno-prawną, która z punktu widzenia jej przeznaczenia i możliwości wykorzystania nie różniła się od już istniejących form takich jak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością czy spółka akcyjna. Ustawa weszła w życie. Choć obecnie jest krytykowana przez doktrynę i doradców prawnych Prezydenta i Rządu, to nadal funkcjonuje w obrocie, a model spółki będącej przedmiotem jej uregulowania daje inwestorom nadzwyczaj szerokie możliwości dla uregulowania ich stosunków związanych z organizacją zarządzania i przepływu kapitału.

Swoboda działania

Ustawa o partnerstwach gospodarczych nie przewiduje praktycznie żadnych wymogów dodatkowych czy ograniczeń do wykorzystywania tej formy prowadzenia działalności gospodarczej. W porównaniu jednak ze spółkami z ograniczoną odpowiedzialnością czy spółkami akcyjnymi przewidziano szereg dodatkowych uprawnień, możliwości a nawet w pewnym sensie ulg dla uczestników takiej spółki.

Atrakcyjność partnerstwa gospodarczego dla inwestorów polega przede wszystkim na możliwości uregulowania niemalże w dowolny sposób całości korporacyjnych stosunków w umowie korporacyjnej – porozumieniu w przedmiocie zarządzania partnerstwem. W odróżnieniu od sposobu uregulowania systemu zarządzania innymi spółkami kapitałowymi prawa rosyjskiego, gdzie kwestie te zawierane są w statucie spółki, którego granice przedmiotowe zostały określone w ustawie (jest to odpowiednik umowy czy aktu założycielskiego spółki), statutowi partnerstwa gospodarczego została przydzielona zupełnie marginalna rola. Porozumienie w przedmiocie zarządzania partnerstwem może bowiem zawierać jakiekolwiek niebędące w sprzeczności z ustawami warunki w zakresie zarządzania partnerstwem, jego działalności, praw i obowiązków stron porozumienia, reorganizacji i likwidacji spółki.

Nieproporcjonalny podział praw

Ustawa pozwala, aby za pomocą porozumienia można było uregulować tryb rozstrzygnięcia sporów pomiędzy stronami porozumienia oraz tryb egzekwowania wykonania jego postanowień. W odróżnieniu od innych rodzajów spółek w partnerstwie gospodarczym można przewidzieć nieproporcjonalny do posiadanych udziałów podział praw i obowiązków partnerów, w tym veto w zakresie określonych spraw. Statut zaś zawiera jedynie dane o firmie i siedzibie spółki, informacje o celach i rodzajach jej działalności gospodarczej, dane o wysokości i strukturze kapitału zakładowego, informacja o istnieniu porozumienia korporacyjnego oraz udziału lub braku udziału w nim jako strony samej spółki. W statucie znajdują się również informacje o trybie przechowania dokumentów spółki, w tym dane o notariuszu, u którego spoczywa umowa korporacyjna, tryb powołania jednoosobowego organu zarządzającego spółką, tryb jego działania oraz podjęcia przez niego decyzji.

W kontekście kontroli inwestora nad działalnością spółki, istotnym jest to, że niezgodność decyzji zarządu lub transakcji dokonanej przez spółkę z postanowieniami porozumienia partnerskiego może być podstawą do uznania ich za nieważne.

Strony porozumienia

Partnerstwo gospodarcze może być ponadto dobrą formą do kooperacji pomiędzy pracownikami a inwestorami oraz motywowania pracowników. Otóż stroną porozumienia w przedmiocie zarządzania partnerstwem gospodarczym może być jakakolwiek osoba trzecia – nie tylko wspólnicy. Stronami porozumienia mogą być zatem również pracownicy, członkowie zarządu, inwestorzy, którzy nie mogą lub z jakichś powodów nie chcą mieć statusu wspólnika spółki. a zatem w porozumieniu partnerskim można, na przykład, uregulować warunki opcji dla pracowników lub członków zarządu. Partnerstwo gospodarcze może się okazać także wygodną formą dla start-upów lub uregulowania stosunków pomiędzy uprawnionymi do własności przemysłowej a aniołami biznesu. Naturalnym założeniem inwestora jest bowiem nie tylko zainwestowanie środków lecz przede wszystkim zaangażowanie fachowców kluczowych dla projektu lub osób posiadających prawa do obiektu własności przemysłowej. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że sama spółka również może być stroną takiego porozumienia partnerskiego.

W ciągu czterech lat od wejścia w życie ustawy, w Rosji do dziś zarejestrowano jedynie 53 partnerstwa gospodarcze, podczas, gdy tylko w 2015 roku było zarejestrowanych około 400 tys. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.

Z punktu widzenia podstawowego interesu inwestora i zwiększenia wartości przedsięwzięcia w celu jego odsprzedaży w przeszłości, partnerstwo gospodarcze wydaje się być bardziej atrakcyjną formą aniżeli tradycyjne formy spółek kapitałowych. W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością na przykład są ograniczenia, których nie ma lub można się ich pozbyć w partnerstwie gospodarczym. Są to:

  • prawo pierwszeństwa pozostałych wspólników w nabyciu udziałów,
  • brak dyspozycyjności w zakresie uregulowania przypadków wykupienia udziałów przez spółkę,
  • wątpliwości odnośnie do możliwości udziału samej spółki w porozumieniu korporacyjnym,
  • brak możliwości veta w zakresie istotnych kwestii działalności spółki.

Małe zainteresowanie

Pomimo wymienionych powyżej zalet, forma partnerstwa gospodarczego jak na razie nie cieszy się popularnością w praktyce. W okresie czterech lat od wejścia w życie ustawy zarejestrowano w całej Rosji jedynie 53 partnerstwa gospodarcze, podczas gdy tylko w 2015 roku powstało około 400 tys. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Na tak małe zainteresowanie partnerstwem gospodarczym – poza recesją gospodarczą w Rosji – składa się wiele innych przyczyn. Przede wszystkim forma ta jest dotąd nieznana. Jej wprowadzenie w kraju, w którym panuje stereotyp nadmiernej kontroli sektora handlowego i prywatnego biznesu, jest bez wątpienia zaskakujące. Jednocześnie partnerstwo gospodarcze wzbudza wiele kontrowersji i wątpliwości wśród prawników, urzędników i działaczy społecznych. Wielu przedsiębiorców ma więc po prostu obawy przed jej zastosowaniem. Niektórzy z przedsiębiorców, w tym krajowych, mylnie przypuszczają, iż zgodnie z pierwotnymi założeniami inicjatorów wprowadzenia takiej spółki do szeregu form prowadzenia działalności gospodarczej w Rosji, jest to forma przewidziana dla zagranicznych lub innowacyjnych projektów. Istotnym czynnikiem jest również zakaz reklamowania działalności partnerstwa gospodarczego oraz brak możliwości udziału spółki w innych osobach prawnych, za wyjątkiem związków czy stowarzyszeń.

Autor:
Alena Rzepka,
szefowa Departamentu Wschodniego w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy

Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce.

Zgodnie z prawem polskim, za cudzoziemca uznawana jest każda osoba, która nie posiada obywatelstwa polskiego. W praktyce, trzeba rozróżniać zatrudnienie cudzoziemców – obywateli państw UE/EOG i Szwajcarii oraz obywateli z innych krajów.

Obecnie osoby posiadające obywatelstwo państwa członkowskiego UE, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) i Szwajcarii mogą podejmować pracę w Polsce bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.

Inaczej wygląda sytuacja w odniesieniu do obywateli państw trzecich.

Ogólna zasada przewidziana w art. 88 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy brzmi, że jeżeli cudzoziemiec wykonuje pracę i przebywa na terytorium Polski wymagane jest zezwolenie na pracę. Warto jednak pamiętać, że wspomniana ustawa zawiera także dość szeroki wykaz cudzoziemców, którzy mogą pracować w Polsce bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę – pracodawca ma wyłącznie upewnić się, że cudzoziemiec posiada ważny dokument uprawniający do pobytu Polsce zrobić kopię tego dokumentu i przechowywać ją przez okres zatrudnienia cudzoziemca.

Jeżeli zgodnie z ustawą, zezwolenie na pracę jest wymagane, wówczas należy skierować się do wojewody, który na wniosek pracodawcy, wydaje zezwolenia na pracę. Obowiązek wystąpienie o zezwolenie na pracę należy do pracodawcy i po jego stronie leżą również koszty takiej rejestracji. Wielkość opłaty i formalność uzależnione są od rodzaju i okresu wykonywanej pracy. Wniosek o zezwolenie pracodawca składa wraz z pełną dokumentacją. W procesie tym nie uczestniczy pracownik, mimo że sprawa dotyczy jego interesów bezpośrednio.
We wniosku o zezwolenie na pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej należy wskazać między innymi typ zezwolenia o jakie stara się pracodawca (istnieje 5 rodzajów zezwoleń na pracę(A,B,C,D,E), a procedury i kryteria wydawania zezwoleń różnią się w zależności od typu tego dokumentu).

Mówiąc o zezwoleniach na pracę, nie można pominąć procedury uproszczonej. Ten tryb pozwala obywatelowi Republiki Armenii, Republiki Białoruś, Republiki Gruzji, Republiki Mołdawii, Federacji Rosyjskiej i Ukrainy wykonywać pracę w Polsce przez 6 miesięcy w okresie 12 następujących po sobie miesięcy bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę. Warunkiem skorzystania z tej procedury jest zarejestrowanie przez powiatowy urząd pracy oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi oraz posiadanie przez cudzoziemca dokumentu potwierdzającego tytuł pobytowy w RP, z którym może wiązać się uprawnienie do wykonywania pracy na terytorium RP. Zarejestrowane oświadczenie zastępuje na pół roku zezwolenie na pracę i ze względu na minimum formalności i bezpłatność rejestracji oświadczenia procedura ta jest bardzo popularna w Polsce – zarówno wśród pracodawców, jak i cudzoziemców podejmujących pracę. Ale, niestety, nie bez nadużycia, które spowodowało zaostrzenie reguł rejestracji takich oświadczeń.

Autor: Valeryia Jelenskaja, prawnik z Kancelarii Chałas i Wspólnicy

Firmę na Ukrainie można zarejestrować już online

Rejestracja działalności gospodarczej na Ukrainie nie jest łatwa. Jednym z wiodących nadal problemów jest m.in. konieczność sporządzania dużej ilości dokumentów, bez których rejestracja spółki się nie powiedzie. Jednak walka z biurokratycznymi obostrzeniami trwa, dzięki czemu firmę można zarejestrować już np. przez Internet.

Obecnie, na mocy ustawy z 15 maja 2003 roku o państwowej rejestracji osób prawnych i osób fizycznych, funkcjonuje jednolity rejestr podmiotów gospodarczych, który jest prowadzony przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Wcześniej takiego rejestru nie było, a ewidencję podmiotów gospodarczych prowadził Urząd Statystyczny Ukrainy.

Duże zmiany

Przepisy wspomnianej ustawy zostały znacznie znowelizowane w latach 2014-2015. Dzięki temu, że wprowadziły kilka dużych zmian, ułatwiają obecnie nieco rejestrację podmiotów gospodarczych. Przede wszystkim osoby, które chcą zarejestrować spółkę, wiedzą jakie dokumenty są do tego niezbędne. Lista jest bowiem wyszczególniona w przepisach. To nie wszystko –ograniczono prawnie również przesłanki, na podstawie których uchylane są wnioski o rejestrację. Ważne jest także to, że znane są już terminy przeprowadzenia rejestracji spółek przez państwowych rejestratorów.

Bardzo ważną zmianą jest obecnie możliwość rejestracji spółek za pomocą państwowej służby pocztowej.
Na mocy nowelizacji wspomnianej ustawy, zlikwidowano także m.in. ograniczenia związane z rejestracją spółki poza miejscem jej siedziby. Notariusze z kolei otrzymali prawo do samodzielnej rejestracji spółek.

Elektroniczny wniosek

Ponadto od 2016 r. wprowadzona została możliwość rejestracji spółek online. Internetowego założenia firmy można dokonać na elektronicznym portalu usług państwowych https://igov.org.ua/subcategory/2/15). Aby można było dokończyć rejestrację na portalu, należy uzyskać i złożyć podpis elektroniczny lub skorzystać z systemu za pomocą bankID.
Rejestracja spółki odbywa się dwuetapowo. W pierwszej kolejności niezbędne jest złożenie wypełnionego wniosku, który musi zawierać:

• dane kontaktowe (telefon, adres, email);
• informacje o spółce (nazwę, określoną formę prawną, adres rejestracji, system opodatkowania, rodzaj działalności, informacje o udziałowcach);
• wybór systemu opodatkowania;
• wybór rodzajów działalności zgodnie z klasyfikatorem działalności gospodarczej.

Oprócz podania wyżej wymienionych informacji, należy także wybrać funkcje zamówienia usługi. Wówczas wniosek na zastanie przekazany do rejestracji.

Drugi etap rozpoczyna się w momencie, kiedy na adres e-mail składającego wniosek przyjdzie wiadomość dotycząca statutu rejestracji. Będzie ona zawierała podjętą decyzję w sprawie złożonego wniosku oraz – w przypadku konieczności – również komentarze państwowego urzędnika do procedury rejestracji podmiotów gospodarczych. W e-mailu dołączona zostanie również decyzja w formie załącznika w formacie PDF.

Rejestracja firm online, znacznie zmniejsza koszty związane z rejestracją spółki i skraca termin założenia nowej działalności gospodarczej na Ukrainie.

Autor: Andriy Kolotiy adwokat kijowskiego oddziału Kancelarii Chałas i Wspólnicy

Posted in Bez kategorii

Odpowiedzialność wspólników lub zarządu upadłego dłużnika na Ukrainie

W związku ze zjawiskami kryzysowymi w gospodarce Ukrainy coraz więcej kontrahentów podmiotów ukraińskich może się spotkać z niewypłacalnością swojego dłużnika, która w końcu może skutkować upadłością ostatniego. W praktyce postępowań upadłościowych na Ukrainie często się zdarza, że mienie upadłego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie roszczeń wierzycieli w całości – zwłaszcza w sytuacji, w której wspólnicy lub zarząd dłużnika rozważają jego upadłość jako sposób uniknięcia wykonania ich zobowiązań finansowych. W takim przypadku niemalże jedynym wyjściem dla wierzycieli zostaje próba pociągnięcia do odpowiedzialności wspólników lub zarząd upadłego dłużnika celem windykacji należności.

Ustawodawstwo Ukrainy przewiduje kilka możliwości prawnych pociągnięcia do odpowiedzialności wspólników lub zarząd winnych za upadłość dłużnika ukraińskiego. Do rodzajów odpowiedzialności wskazanych wyżej osób należą:

1. odpowiedzialność karna za celowe doprowadzenie dłużnika do upadłości;
2. odpowiedzialność cywilna w ramach postępowania upadłościowego dłużnika.

Sankcje za celowe doprowadzenie dłużnika do upadłości

Zgodnie z postanowieniami Kodeksu karnego Ukrainy, celowe doprowadzenie do upadłości (czyli umyślne, w celu uzyskania korzyści majątkowej lub innego rodzaju korzyści albo korzyści na rzecz osób trzecich, działania wspólnika lub zarządu, które doprowadziły do niewypłacalności podmiotu), na skutek czego wierzyciel lub Skarb Państwa doznał szkody materialnej o znacznej wartości (na 2016 rok chodzi o wartości powyżej 344.500 hrywien – tj. ok. 50.000 złotych) – podlega karze w postaci grzywny wraz z pozbawieniem prawa do zajmowania niektórych stanowisk lub prowadzenia niektórych rodzajów działalności przez okres do trzech lat.

Przesłankami do pociągnięcia wspólnika lub zarządu do odpowiedzialności karnej według prawa Ukrainy są zatem:

• działania wspólnika lub zarządu, które doprowadziły do niewypłacalności podmiotu, przy czym te działania muszą mieć charakter umyślny i ich celem ma być uzyskanie korzyści;
• działania, których skutkiem jest szkoda materialna doznana przez wierzyciela lub Skarb Państwa.

W praktyce prowadzenie śledztwa i udowodnienie celowego doprowadzenia dłużnika do upadłości nie jest sprawą łatwą, a często takie postępowania nawet nie doprowadzają do skierowania sprawy do sądu ze względu na brak właściwych dowodów w sprawie. Jednym ze źródeł dowodów winy wspólnika lub zarządu w celowym doprowadzeniu dłużnika do upadłości może być odpowiednia opinia syndyka upadłego dłużnika. Zgodnie z prawem Ukrainy, syndyk w ramach postępowania upadłościowego prowadzi analizę stanu finansowo-gospodarczego dłużnika, między innymi, w celu ustalenia przesłanek celowego doprowadzenia do upadłości dłużnika. Syndyk analizuje wówczas stan finansowo-gospodarczy dłużnika za ostatnie 3 lata kalendarzowe. W rezultacie takiej analizy, sporządza on opinię, w której m.in. wskazuje, czy w działaniach wspólników lub zarządu są przesłanki celowego doprowadzenia do upadłości dłużnika.

Oczywiście kara nałożona na osobę winną w doprowadzeniu do upadłości dłużnika, w postaci grzywny w wysokości od 34.000 do 51.000 hrywien (od około 5.000 do 7.400 złotych) wraz z pozbawieniem prawa do zajmowania niektórych stanowisk lub prowadzenia niektórych rodzajów działalności nie rekompensuje poniesionej przez wierzyciela szkody. Dlatego, w ramach postępowania karnego, pokrzywdzony wierzyciel jest uprawniony do złożenia powództwa cywilnego przeciwko podejrzanemu lub oskarżonemu wspólnikowi albo członkowi zarządu upadłego dłużnika.

Odpowiedzialność cywilna w ramach postępowania upadłościowego

Zgodnie z ukraińskimi przepisami, syndyk dłużnika w ramach pełnienia swoich obowiązków ma prawo wnosić roszczenia przeciwko osobom trzecim, które ponoszą odpowiedzialność subsydiarną (cywilną) za zobowiązania dłużnika w związku z doprowadzeniem go do upadłości. W przypadku upadłości dłużnika z winy jego wspólników lub innych osób, w tym z winy zarządu dłużnika – osoby te mogą być pociągnięte do odpowiedzialności subsydiarnej za zobowiązania upadłego dłużnika. Jest to możliwe w przypadku, gdy mienie dłużnikanie wystarcza dla zaspokojenia roszczeń wierzycieli. Wysokość wskazanych roszczeń obliczana jest jako różnica między sumą roszczeń wszystkich wierzycieli skierowanych do upadłego dłużnika, a wartością masy upadłości.

Powyższe oznacza, że dla pociągnięcia wspólników lub zarządu upadłego dłużnika do subsydiarnej odpowiedzialności w ramach postępowania upadłościowego niezbędnym jest, aby suma roszczeń wszystkich wierzycieli przekraczała wartość masy upadłości. Będzie to możliwe dopiero po uznaniu wszystkich roszczeń wierzycieli oraz po sformowaniu i wycenie przez syndyka dłużnika masy upadłości.

Ustawodawstwo ukraińskie stanowi, że uczestnikiem postępowania upadłościowego, który może wnosić o pociągnięcie do odpowiedzialności subsydiarnej wspólników/zarząd dłużnika jest syndyk. Jest to jego uprawnienie, a nie obowiązek. W praktyce powoduje to zależność realizacji wskazanej możliwości pociągnięcia wskazanych osób do odpowiedzialności cywilnej od działań lub bezczynności syndyka.

Reasumując, można wskazać, że sytuacja, gdy wierzytelność nie została zaspokojona ze względu na brak lub niedostateczność mienia upadłego dłużnika nie jest katastrofą. W razie istnienia odpowiednich przesłanek, prawo Ukrainy przewiduje możliwości pociągnięcia do odpowiedzialności wspólników lub zarząd winnych zaistnieniu upadłości dłużnika ukraińskiego. Realizacja tych możliwości nie jest szybkimi i łatwym procesem, ale to jest realny szans uzyskać swoją wierzytelność.

Posted in Bez kategorii