Podmioty zagraniczne mogą wziąć udział w postępowaniu przetargowym zamówień publicznych w Kazachstanie. Muszą jednak spełnić szereg wymagań formalnych m.in.: numer identyfikujący firmę, elektroniczny podpis cyfrowy oraz licencje.
Większość przetargów zamówień publicznych w Kazachstanie jest przeprowadzana w formacie elektronicznym na portalu http://goszakup.gov.kz/. Podstawowym warunkiem udziału w zamówieniach publicznych przez potencjalnych uczestników jest rejestracja na wskazanym wyżej portalu. Dla nierezydentów dana procedura jest nieco bardziej skomplikowana. Dla rejestracji nierezydentów, pragnących po raz pierwszy uczestniczyć w zamówieniach publicznych należy uzyskać numer identyfikujący firmę (BIN) oraz elektroniczny podpis cyfrowy (EPC). BIN służy do identyfikacji podatnika. Trudności wynikają z przygotowań niezbędnych dokumentów i obowiązkową obecnością nierezydenta bądź jego przedstawiciela na terytorium Republiki Kazachstanu. BIN jest udzielany przez organy komitetu dochodów państwowych (organy podatkowe) i w celu jego uzyskania nierezydent musi się zarejestrować jako podatnik.
Art. 562 Kodeksu Podatkowego zawiera przesłanki dla rejestracji nierezydenta jako podatnika, są nimi:
- Nierezydent jest osobą prawną utworzoną zgodnie z prawem państwa obcego, a jej faktyczne miejsce zarządzania znajduje się w Republice Kazachstanu;
- Nierezydent jest agentem podatkowym, płacącym podatek dochodowy;
- Nierezydent nabywa nieruchomości w Republice Kazachstanu;
- Nierezydent jest to zakład ubezpieczeniowy (agent ubezpieczeniowy) lub agent zależny, który jest uważany za zakład stały nierezydenta;
- Nierezydent jest uczestnikiem umowy o wspólnej działalności zawartej z rezydentem, którego działalność prowadzi do powstania stałego zakładu;
- Nierezydent zakłada rachunek bieżący w banku będącym rezydentem;
- Nierezydent osiąga dochody ze źródeł w Republice Kazachstanu, niepodlegających opodatkowaniu u źródła wypłat, jest cudzoziemcem lub bezpaństwowcem, który nabył nieruchomość w Republice Kazachstanu;
- Akredytowane w Republice Kazachstanu: przedstawicielstwo dyplomatyczne państwa obcego i jego odpowiednik, instytucja konsularna państwa obcego.
Należy pamiętać, że lista jest zamknięta i w związku z tym nie wolno wskazywać przesłanek do rejestracji, które nie są na liście. Jeżeli nierezydent we wniosku wskaże przesłankę „w celu udziału w zamówieniach publicznych”, w rejestracji jako podatnika dostanie odmowy. Zgodnie ze wskazaną listą jedyną najbardziej dogodną przesłanką do rejestracji nierezydenta jako podatnika, nie prowadzącej do utworzenia jednostki stałej (filii, przedstawicielstwa) bądź powstania obowiązku prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Kazachstanu, jest otwarcie konta bankowego. Faktycznie nierezydent nie jest zobowiązany do otwarcia konta bankowego, dana przesłanka jest tylko wskazywana we wniosku rejestracyjnym o rejestracji podatnika i pozwala uzyskać BIN i, w przyszłości, EPC bez zbędnych kłopotów i formalności.
W celu uzyskania BIN należy złożyć do organu podatkowego odpis z rejestru osób prawnych o rejestracji osoby prawnej w kraju inkorporacji, kopię statutu (umowy spółki) i paszportu osoby zajmującej stanowisko kierownicze, przy złożeniu dokumentów przez przedstawiciela – pełnomocnictwo. Przy czym zdarzają się przypadki, gdy osoby zajmującej stanowisko kierownicze organy podatkowe nadają indywidualny numer identyfikacyjny (IIN, analogiczny numer do BINu, tylko dla osób fizycznych) automatycznie. Może być wymagany również do uzyskania przez nierezydenta podpisu cyfrowego. Dokumenty mogą być również złożone przez przedstawiciela na podstawie pełnomocnictwa. Należy pamiętać, że dokumenty wydane na terytorium innego państwa musza być legalizowane (apostillowane) i przetłumaczone z notarialnym poświadczeniem na język kazakhski i rosyjski. Po uzyskaniu BIN nierezydent otrzymuje świadectwo rejestracyjne o rejestracji podatnika. W omawianym przypadku rejestracja nierezydenta jako podatnika, sama w sobie, nie niesie dla nieryzedenta dodatkowego obciążenia w postaci sprawozdawczości podatkowej bądź spełnienia innych wymogów ustawodawstwa podatkowego Republiki Kazachstanu i służy jedynie uzyskaniu BIN.
W celu uzyskania EPC nierezydent powinien udzielić przedstawicielowi pełnomocnictwa upoważniającego go do „otrzymania świadectwa rejestracyjnego Narodowego Centrum Poświadczeń Republiki Kazachstanu”. Następnie przedstawiciel powinien zwrócić się do wskazanego Centrum w celu otrzymania EPC. Podpis cyfrowy jest wydawany osobie prawnej, a jako sygnatariusza wskazuje się osobę zajmującą kierownicze stanowisko osoby prawnej. Ustawa Republiki Kazachstanu „O dokumencie elektronicznym i elektronicznym podpisie cyfrowym”, w artykule 13 przewiduje możliwość uznania zagranicznych podpisów cyfrowych. Jeżeli posiada on zagraniczne świadectwo rejestracyjne, uznawane jest za podpis cyfrowy w Republice Kazachstanu, zgodnie z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi lub po wpisie do rejestru świadectw rejestracyjnych. Zgodnie z artykułem 19 ustawy zagraniczne świadectwo rejestracyjne jest uznawane na równi ze świadectwem rejestracyjnym wydanym przez Centrum Poświadczeń, działającym na terytorium Republiki Kazachstanu, po wprowadzeniu świadectwa rejestracyjnego do rejestru świadectw rejestracyjnych.
Posiadając BIN I EPC osoba prawna – nierezydent – ma prawo do udziału w zamówieniach publicznych pod warunkiem poprzedniej rejestracji na portalu http://goszakup.gov.kz/.
Wizyta nierezydenta w Republice Kazachstanu, rejestracja na portalu oraz uzyskanie BIN i EPC jest czasochłonne i często kosztogenne. Chcąc ograniczyć uciążliwość procedury warto zaangażować konsultantów, którzy przebywają na terenie kraju. Dodatkowym obciążeniem jest procedura pozyskania niezbędnych licencji w przypadku, gdy przedmiotem zamówień publicznych jest towar, praca bądź usługa podlegające licencjonowaniu. W Republice Kazachstanu zagraniczne licencje i zezwolenia nie są uznawane.
Aleksander Voronin
Prawnik
T. +7 (727) 244 04 60
M. avoronin@chwp.kz
