Podatki a prezenty i wigilia pracownicza

Grudzień to miesiąc wydarzeń specjalnych organizowanych przez pracodawców dla pracowników, podczas których wręczane są liczne prezenty i upominki. Oprócz przyjemnych chwil w gronie koleżanek i kolegów z pracy, łączy się to z wątpliwościami departamentów podatkowych. Pojawia się pytanie, w jaki sposób traktować przyjęcie firmowe oraz podarunki. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, wskazujące nowy kierunek w podejściu do ich opodatkowania.

Opodatkowanie świadczeń wynikających z udziału pracowników w spotkaniach wigilijnych przez wiele lat budziło wątpliwości i prowadziło do sporów z organami podatkowymi. Większość z nich rozwiał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r. (sygn. akt K 7/13)
w sprawie opodatkowania nieodpłatnych świadczeń pracowniczych. Dzięki niemu możemy określić czy świadczenia oferowane pracownikowi przez pracodawcę stanowią dla niego podlegający opodatkowaniu przychód, czy są neutrale podatkowo. Wyrok może prowadzić również do rewolucyjnych zmian w opodatkowaniu prezentów wręczanych pracownikowi przez pracodawcę.

 

Udział w spotkaniu wigilijnym

Zgodnie z tezami wyroku Trybunału Konstytucyjnego za przychód pracownika mogą być uznane wyłączenie świadczenia, które:

  • zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie)
  • zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść
    w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść
  • korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi

Kryteriów tych nie spełnia udział pracowników w organizowanej przez pracodawcę wigilii firmowej. Świadczenie to nie jest spełnione w interesie pracownika i nie osiąga on z tego tytułu wymiernej korzyści. Dlatego jego uczestnictwo w świątecznej imprezie nie stanowi przychodu ze stosunku pracy – mówi Tomasz Strzałkowski, doradca podatkowy, Kancelaria Chałas i Wspólnicy. – Na pracodawcy nie ciąży więc obowiązek obliczenia, pobrania i wpłacenia zaliczek na podatek dochodowy z tego tytułu. Po wielu latach sporów stanowisko takie zostało zaakceptowane również przez resort finansów. Jako przykład można wskazać m.in. interpretację indywidualną wydaną przez Ministra Finansów 13 lipca 2015 r.[1]

 

Prezenty na wigilii

Inne konsekwencje podatkowe wynikają z wręczenie prezentu pracownikowi podczas wigilii. Traktowane są one jako przychód ze stosunku pracy. Wyjątkiem są prezenty pokrywane w całości ze środków z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych a ich wartość nie przekraczała rocznie kwoty 380 zł.

Biorąc pod uwagę wskazówki zawarte w uzasadnianiu wyroku Trybunału Konstytucyjnego, stanowisko, że nieodpłatnie wręczone pracownikowi prezenty stanowią dla niego przychód ze stosunku pracy może niedługo ulec zmianie. Trybunał uznał,, że prezent wręczony pracownikowi z okazji jubileuszu firmy nie stanowi dla niego przychodu ze stosunku pracy. Nie podlega zatem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, lecz stanowi darowiznę, opodatkowaną na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

bombki_t.strzalkowski

W uzasadnieniu wyroku czytamy, że: „W ocenie Trybunału jest oczywiste, że pracodawcy (poza wyjątkowymi sytuacjami) nie dokonują darowizn na rzecz swoich pracowników. Jednocześnie jest oczywiste, że wynagrodzenie za pracę może przybierać nie tylko pieniężną postać lecz także postać różnego rodzaju świadczeń, które – nawet nieujęte w umowie o pracę – w praktyce są postrzegane jako jego element. Gdyby się zdarzyło, że pracodawca rzeczywiście chce obdarować konkretnego pracownika, np. z okazji jubileuszu zatrudnienia wręcza mu zegarek, wówczas korzyść tę należałoby potraktować jako podlegającą ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768, ze zm.).”

W wyroku Trybunał wprost odniósł się tylko do prezentów wręczanych pracownikom
z okazji jubileuszu zatrudnienia. Wydaje się, iż podobnie należy ocenić prezenty wręczone podczas innych okazji np. wigilii firmowej. Jubileusz zatrudnienia jest tylko jedną z potencjalnych okoliczności podczas których pracodawca może obdarować pracownika prezentem – dodaje Tomasz Strzałkowski z Kancelarii Chałas i Wspólnicy. – Świadczy o tym użycie przez Trybunał zwrotu „na przykład”, co potwierdza otwarty charakter prezentów wręczanych przez pracodawcę pracownikowi, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Przyjęcie tego stanowiska za prawidłowe pozwoliłoby zwolnić prezenty wręczone pracownikom w ciągu 5 lat na łączną kwotę 4.902 zł.

W sposób pośredni prawidłowość takich wykładni potwierdził Minister Finansów, który
w interpretacji indywidualnej z 29 października 2015 r.[2] zmienił kwalifikację nagrody jubileuszowej z przychodów ze stosunku pracy na darowiznę podlegające ustawie o podatku od spadków i darowizn. Zaakceptowanie powyżej wykładni również w stosunku do prezentów wręczanych pracownikom podczas wigilii firmowej może doprowadzić do rewolucyjnych zmian w opodatkowaniu tych prezentów.

 


  1. Sygn. DD3.8222.2.300.2015.MCA.
  2. Sygn. DD3.8222.2.376.2015.KDJ

Jak uzyskać zezwolenie na pracę cudzoziemca

Konieczność posiadania zezwolenia na pracę dotyczy jedynie cudzoziemców nie mających obywatelstwa krajów Unii Europejskiej. Kwestia nie dotyka również osób pochodzących z państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w stosunku do których obowiązuje swobodny przepływ osób. Umożliwia on podjęcie zatrudnienia przez cudzoziemców na terytorium Polski na takich samych zasadach jak jej obywatele.

Przepisy dotyczące zatrudniania cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej reguluje ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 149 z późn. zm., dalej: PromZatrU) oraz rozporządzenia wykonawcze.

Wskazać należy, że polski system podejmowania pracy przez cudzoziemców cechują obostrzenia. W związku z tym każdy cudzoziemiec chcący podjąć zatrudnienie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który na mocy przepisów nie jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, musi je posiadać.

Zauważyć jednak należy, że obecnie konieczność posiadania zezwolenia na pracę dotyczy praktycznie jedynie cudzoziemców nie mających obywatelstwa krajów Unii Europejskiej. Kwestia nie dotyka również osób pochodzących z państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w stosunku do których obowiązuje swobodny przepływ osób. Umożliwia on podjęcie zatrudnienia przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na takich samych zasadach jak jej obywatele.

 

Procedura

Wniosek o zezwolenie na pracę powinien złożyć podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi, a zatem pracodawcę, na rzecz, którego praca ma być wykonywana. Warto zauważyć, że cudzoziemiec nie jest stroną postępowania w sprawie o wydanie zezwolenia na pracę, pomimo tego, iż zezwolenie dotyczy bezpośrednio jego interesów.

Zezwolenie na pracę wydaje wojewoda. Wnioski wraz z pełną dokumentacją należy zatem złożyć do właściwego urzędu wojewódzkiego. Szczegóły wzorów określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 kwietnia 2015 r. w sprawie wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemcom (Dz. U. z 2015 r., poz. 543, dalej: ZezwRozp.). Chodzi tu szczególnie o wzory wniosków o wydanie zezwolenia na pracę, oświadczeń podmiotu powierzającego cudzoziemcowi wykonywanie pracy o spełnieniu wymagań określonych w ustawie oraz wzory tych zezwoleń.

 

Opłaty

W związku ze złożeniem wniosku o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi zobowiązany jest dokonać wpłaty. Jej wysokość określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2013 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 1644). Obecnie wynosi ona: 50 zł – w przypadku gdy podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi zamierza powierzyć wykonywanie pracy na okres nieprzekraczający 3 miesięcy, 100 zł – gdy okres wykonywania pracy będzie dłuższy niż 3 miesiące oraz 200 zł – w sytuacji delegowania cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu realizacji usługi eksportowej.

 

Rodzaje zezwoleń

We wniosku o zezwolenie na pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej należy wskazać między innymi typ zezwolenia o jakie stara się pracodawca. Odpowiadają one rodzajom prac, wymagających zezwolenia, które zostały określone w art. 88 PromZatrU. Możemy zatem wyróżnić następujące typy:

A – dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

B – dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę polegającą na pełnieniu funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji przez okres przekraczający łącznie 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy;

C – dotyczy cudzoziemca, który wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym do oddziału lub zakładu podmiotu zagranicznego albo podmiotu powiązanego, w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.1) z pracodawcą zagranicznym;

D – dotyczy cudzoziemca, który wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego nieposiadającego oddziału, zakładu lub innej formy zorganizowanej działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu realizacji usługi o charakterze tymczasowym i okazjonalnym (usługa eksportowa);

E – dotyczy cudzoziemca, który wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w ciągu kolejnych 6 miesięcy w innym celu niż określone jako typy B, C i D.

 

Warunki przyznania zezwoleń

Wydanie zezwolenia na pracę przez wojewodę wymaga spełnienia określonych warunków. W zakresie zezwolenia typu A, należy zapewnić wynagrodzenie na poziomie nie niższym niż pracownikowi wykonującemu pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku. Trzeba także dołączyć do wniosku informację starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy albo o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanym dla pracodawcy. Informacja taka jest wydawana na wniosek. Obowiązek jej przedstawienia jest wyłączony w przypadku, gdy praca, która ma być wykonywana przez cudzoziemca, jest pracą określoną w wykazie przygotowanym przez wojewodę. Identyczna sytuacja jest gdy wniosek dotyczy przedłużenia zezwolenia na pracę dla określonego cudzoziemca na danym stanowisku.

Jeżeli chodzi o zezwolenie typu B, to może być ono wydane, jeżeli w roku podatkowym poprzedzającym złożenie wniosku pracodawca osiągnął dochód nie niższy niż 12-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w województwie w trzecim kwartale roku poprzedzającego złożenie wniosku. Pracodawca musi również zatrudniać na czas nieokreślony i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej roku poprzedzającego złożenie wniosku minimum dwóch pracowników, którzy nie podlegają obowiązkowi posiadania zezwolenia na pracę lub też, jeżeli pracodawca wykaże posiadanie środków, lub prowadzenie działań pozwalających na spełnienie w przyszłości wyżej określonych warunków.

Z kolei zezwolenia typu C, D i E mogą być wydane, jeżeli wykonywanie pracy przez cudzoziemca będzie odpowiadać warunkom określonym w Kodeksie pracy, a wysokość wynagrodzenia cudzoziemca nie będzie niższa o więcej niż 30% od wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w województwie. Ponadto pracodawca zagraniczny wskazał osobę przebywającą na terytorium Polski posiadającą dokumenty potwierdzające wypełnienie obowiązków i upoważnioną do reprezentowania pracodawcy wobec wojewody i innych organów, jeżeli okres delegowania cudzoziemca przekracza 30 dni w roku kalendarzowym.

Katalog dokumentów, które pracodawca powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi został szczegółowo określony w § 6 ZezwRozp. Przede wszystkim jest on zobowiązany przedstawić ważny dowód osobisty, dokument podróży lub inny dokument potwierdzający tożsamość pracodawcy (jeżeli pracodawcą jest osoba fizyczna), umowę spółki (jeżeli pracodawcą jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji lub spółka cywilna) albo akty notarialne o zawiązaniu spółki (jeżeli podmiotem powierzającym wykonywanie pracy przez cudzoziemca jest spółka akcyjna w organizacji). Musi on pamiętać również o kopii wszystkich wypełnionych stron z ważnego dokumentu podróży cudzoziemca, potwierdzenie dokonania opłaty w związku ze złożeniem wniosku o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca, aktualną informację od starosty, zaś w przypadku zezwolenia typu B dodatkowo kopię zeznania podatkowego i dokumenty potwierdzające stan zatrudnienia. Do wniosku należy również dołączyć kopie wymienionych dokumentów. Dodatkowo pracodawca powinien dołączyć oświadczenie o tym, że wysokość wynagrodzenia nie będzie niższa od wynagrodzeń pracowników wykonujących pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku (zezwolenie typu A), zaś w przypadku zezwoleń typu C, D i E spełnienie wymagań niezbędnych dla uzyskania takich zezwoleń. Ponadto niezbędne jest dołączenie oświadczenia pracodawcy o niekaralności za: przestępstwa przeciwko prawom pracowników, przeciwko wiarygodności dokumentów oraz za wykroczenia związane z zatrudnianiem cudzoziemców. Dokumenty powyższe , jeżeli nie są w języku polskim , powinny być przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego (za wyjątkiem dowodów osobistych i dokumentów podróży).

 

Na jak długo?

Zezwolenie na pracę jest wydawane na okres nieprzekraczający 3 lat i może być przedłużane. W przypadku cudzoziemca pełniącego funkcję w zarządzie osoby prawnej, która zatrudnia powyżej 25 pracowników jest wydawane na okres do 5 lat. W stosunku do cudzoziemców delegowanych przez pracodawcę zagranicznego w celu realizacji usługi eksportowej wojewoda wydaje zezwolenie na pracę na okres delegowania.

Wojewoda może wydać decyzję o odmowie zezwolenia na pracę cudzoziemca. Ma to miejsce w szczególności, gdy pracodawca w toku postępowania złożył wniosek zawierający nieprawdziwe dane albo zeznał nieprawdę lub zataił prawdę. Zrobi to również, gdy obcokrajowiec nie spełnił ww. przesłanek, był karany za określone wykroczenia lub przestępstwa, a także w przypadku, gdy narusza obowiązki związane z zatrudnianiem cudzoziemców.

 

Autor:
Joanna Milewicz
Adwokat

Kancelaria na Forum Przemysłowym w Karpaczu

Kancelaria Chałas i Wspólnicy bierze udział w Forum Przemysłowym w Karpaczu, które odbędzie się 18 – 20 grudnia. Aktywna polityka państwa, innowacje, unijna polityka klimatyczna, wpływ infrastruktury na rozwój sektora to główne tematy trzydniowego spotkania. Forum Przemysłowe organizowane przez Instytut Studiów Wschodnich stanowić jest platformą wymiany doświadczeń liderów różnych sektorów przemysłu, przedstawicielami administracji państwowej oraz środowisk eksperckich.

 

Forum odbędzie się w dniach 18-20 grudnia w Karpaczu.

 

Link do wydarzenia: http://www.forum-ekonomiczne.pl/

Samochody służbowe bez ZUS – przełomowy wyrok.

Samochody służbowe bez ZUS – przełomowy wyrok.

Używanie samochodów służbowych do celów prywatnych od lat budzi wiele praktycznych wątpliwości. Przykładem takich wątpliwości jest m. in. kwestia ozusowania użytkowania samochodu służbowego po godzinach. Zdaniem ZUS wartość nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu użytkowania samochodu służbowego do celów prywatnych każdorazowo powinna być uwzględniania w podstawie wymiaru składek.

Takie stanowisko zajął m. in. w decyzji nr 50 z dnia 5 lutego 2015 r. (znak: DI/100000/43/76/2015), decyzji nr 296 z dnia 30 lipca 2014 r. (znak: DI/100000/43/812/2014) oraz decyzji z dnia 29 maja 2013 r. (znak: DI/100000/451/659/2013). W przedmiotowych decyzjach ZUS konsekwentnie stoi na stanowisku, że wartość świadczenia związanego z udostępnianiem pracownikowi samochodu służbowego do celów prywatnych, w części finansowanej przez pracodawcę, należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, ubezpieczenie społeczne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Jednak to, co zdaniem ZUS, jest oczywiste nie jest już takie oczywiste w świetle przepisów prawa.
W dniu 24 czerwca 2015 r. Sąd Okręgowy w Warszawie wydał przełomowy wyrok (sygn. akt XIV U 933/15) w którym zakwestionował dotychczasowe stanowisko ZUS.

Kontrowersyjne zwolnienie ze składek ZUS

Co do zasady podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowią więc wszystkie przychody ze stosunku pracy, w tym również wartość nieodpłatnego bądź częściowo odpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystania samochodu służbowego do celów prywatnych.

Wyjątek od zasady objęcia podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne przychodów ze stosunku pracy przewiduje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Przepisem, który daje możliwość zwolnienia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wartości pieniężnej świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystania samochodu służbowego do celów prywatnych stanowi § 2 pkt 26 w/w rozporządzenia zgodnie z którym podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu
z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Warunkami zastosowania tego zwolnienia są:

  • możliwość wykorzystywania samochodów służbowych na cele prywatne wynika z regulaminu wynagradzania
  • pracownik jest uprawniony do zakupu usługi poniżej ceny rynkowej bądź pracownik jest uprawniony korzystania z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji

W wydawanych interpretacjach ZUS zaznacza, że świadczenie użytkowania samochodu pracodawcy do celów prywatnych nie mieści się w zakresie wyłączenia. W konsekwencji zdaniem ZUS wartość świadczenia związanego z udostępnianiem pracownikowi samochodu służbowego do celów prywatnych, w części finansowanej przez pracodawcę, należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek.

W kontekście przytoczonego przepisu takie stanowisko budzi jednak uzasadnione wątpliwości.

W szczególności za nieznajdujące oparcia w przepisach wydaje się być zawężenie stosowania zwolnienia wyłącznie do przejazdów środkami transportu publicznego z wyłączeniem samochodów. Przedmiotowy przepis mówi o „przejazdach środkami lokomocji”, a nie o „przejazdach środkami transportu publicznego”, wydaje się więc, iż przejazd samochodami również powinien być objęty przedmiotowym zwolnieniem.

Co istotne sposób interpretacji przedmiotowego przepisu zakwestionowany został również przez Sąd Okręgowy w Warszawie, który w wyroku z dnia 24 czerwca 2015 r. (sygn. akt XIV U 933/15) uznał, że korzystanie z samochodu służbowego do celów prywatnych może zostać zupełnie wyłączone
z podstawy wymiaru składek ZUS.

W uzasadnieniu przedmiotowego wyroku możemy przeczytać, że „w odniesieniu do stanu faktycznego niniejszej sprawy wyjaśnić zatem należy, iż z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zwolnione są korzyści pracownika polegające na używaniu samochodu służbowego do celów prywatnych, pod warunkiem że prawo do nich wynika z ogólnych przepisów obowiązujących w zakładzie pracy. Jeżeli natomiast wykorzystywanie samochodów służbowych w czasie prywatnym następuje tylko na podstawie zapisów znajdujących się w indywidualnych umowach o pracę, wówczas jest świadczeniem stanowiącym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.”

Reasumując, przedmiotowy wyrok pozwala na optymalizację kosztów związanych ze składkami na ubezpieczenie społeczne. Pozwala wyłączyć z podstawy składkowania ZUS wartość nieodpłatnego bądź częściowo nieodpłatnego udostępnienia pracownikom samochodów służbowych do celów prywatnych. W tym celu należy wprowadzić odpowiednie regulaminy użytkowania samochodów służbowych.

 

Kontakt:

Tomasz Strzałkowski, doradca podatkowy,
T +48 22 438 45 45
tstrzalkowski@chwp.pl

Nowe regulacje MAR/MAD II

Nowe regulacje MAR/MAD II

16.04.2014 r. uchwalone zostały: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 596/2014 w sprawie nadużyć na rynku oraz uchylające dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy Komisji 2003/124/WE, 2003/125/WE i 2004/72/WE (Market Abuse Regulation, cyt. dalej jako „Rozporządzenie MAR”) oraz Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2014/57/UE w sprawie sankcji karnych za nadużycia na rynku (Market Abuse Directive, cyt. dalej jako „Dyrektywa MAD II”). Teksty obu aktów normatywnych zostały opublikowane 12.06.2014 r. w Dzienniku Urzędowym UE. Dyrektywa MAD II weszła w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Z kolei większość przepisów Rozporządzenia MAR obowiązywać będzie od 3.07.2016 r., za wyjątkiem regulacji wymienionych w art. 39 cytowanego dokumentu, które stosuje się od 2.07.2014 r. Rozporządzenie MAR, w odróżnieniu od Dyrektywy MAD II, jest bezpośrednio skuteczne; w związku z tym nie istnieje potrzeba jego transpozycji do krajowego porządku prawnego.

Nowa architektura regulacji przeciwdziałających nadużyciom na rynku kapitałowym będzie miała charakter wielowarstwowy i składać się będzie z unormowań przewidzianych Rozporządzeniem MAR i aktami wykonawczymi do niego, Dyrektywą MAD II i przepisami krajowymi, które będą ją implementować, standardami technicznymi oraz wytycznymi ESMA. Ponadto organy nadzoru w poszczególnych krajach członkowskich będą miały możliwość wydania tzw. przyjętych praktyk rynkowych w powyższym zakresie.

Wejście w życie Rozporządzenia MAR spowoduje szereg daleko idących zmian w obrębie obowiązków informacyjnych. Przede wszystkim regulacje unijne obejmą nie tylko nadużycia dotyczące instrumentów finansowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym, ale i wprowadzonych do alternatywnego systemu obrotu (np. NewConnect) oraz obracanych na maklerskich platformach kojarzenia ofert. Wprowadzenie nowych regulacji wiązać się będzie również z doprecyzowaniem definicji informacji poufnych, czy modyfikacją kryteriów nakładania sankcji administracyjnych na spółki publiczne za wybrane nadużycia. Na uwagę zasługuje także wprowadzenie jednoznacznego zakazu stosowania strategii prowadzących do nadużyć realizowanych za pomocą transakcji wysokich częstotliwości. Dodatkowo, nowe regulacje sankcjonować będą czyny polegające na manipulacji stawkami odniesienia, takimi jak LIBOR czy WIBOR. Nowość stanowić będzie także zakaz nadużyć dotyczący zarówno rynków towarowych, jak i powiązanych z nimi rynkach instrumentów pochodnych. Co więcej, w myśl regulacji unijnych możliwe będzie nakładanie grzywien w wysokości co najmniej trzykrotności zysku osiągniętego w drodze nadużyć na rynku lub co najmniej 15% obrotów w przypadku przedsiębiorstw (państwa członkowskie będą mogły dodatkowo podjąć decyzję o podwyższeniu tych minimalnych stawek).

Z punktu widzenia rodzimych regulacji kluczowe znaczenie ma wprowadzenie jednolitej kategorii informacji poufnych. W konsekwencji powyższego, na polskim rynku kapitałowym zniknie dwutorowość wynikająca z przekazywania informacji objętych raportami bieżącymi oraz z ujawniania w odrębnym trybie informacji poufnych. Należy podkreślić, iż począwszy od 3.07.2016 r. raportowanie obowiązków informacyjnych będzie uzależnione od autonomicznej decyzji emitenta, czy dana informacja stanowi dla niego informację poufną w myśl cech ogólnych określonych w Rozporządzeniu MAR. Tym samym zabraknie ścisłych wytycznych stanowiących podstawę do raportowania, które obecnie ujęte są w Rozporządzeniu Ministra Finansów z 19.02.2009 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim. Z praktycznego punktu widzenia większy zakres swobody w kategoryzacji danego zdarzenia jako stanowiącego informację poufną przełoży się również na intensyfikację ryzyka obciążającego zarząd odnośnego emitenta. Dodatkowo, nowy reżim raportowania może mieć znaczenie systemowe. Prawdopodobnym jest bowiem, iż część emitentów ograniczy się – w zakresie komunikacji z inwestorami – wyłącznie do informacji publikowanych w raportach okresowych. Inne spółki natomiast mogą popaść w drugą skrajność przejawiającą się w przekazywaniu zbyt wielu raportów, publikowanych ze zbyt daleko idącej ostrożności.

W celu uniknięcia komplikacji związanych z wejściem w życie nowych regulacji, spółki publiczne powinny wykorzystać czas pozostały do 3.07.2016 r. na wypracowanie wewnętrznych wytycznych dotyczących standardów raportowania w zakresie obowiązków informacyjnych. Niewątpliwie pomocą przy opracowaniu tego typu standardów powinien być modelowy katalog zdarzeń określonych w Rozporządzeniu Ministra Finansów z 19.02.2009 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim. Ponadto, standardy raportowania skonkretyzowane dla danej spółki powinny uwzględniać dotychczasową praktykę raportowania oraz specyfikę działalności gospodarczej emitenta (odniesioną do skali makro oraz branży, w obszarze której działa emitent). Wytyczne dotyczące wykonania obowiązków informacyjnych powinny być – już po ich wdrożeniu – na bieżąco weryfikowane i odpowiednio adoptowane do otoczenia rynkowego i uzasadnionych, zracjonalizowanych oczekiwań inwestorów.

Wśród istotnych zmian należy dodatkowo wymienić modyfikację sposobu notyfikacji organu nadzoru o opóźnieniu publikacji informacji. Stosownie do regulacji unijnych nadzorca będzie powiadamiany dopiero po upublicznieniu informacji cenotwórczej a nie wcześniej (ex ante).

 

Kontakt:

dr Iwona Gębusia, radca prawny
T +48 22 438 45 45
E igebusia@chwp.pl

Posted in Bez kategorii

Zamówienia publiczne w Kazachstanie

Zamówienia publiczne w Kazachstanie

 Podstawowymi aktami prawnymi regulującymi stosunki społeczne powstające pomiędzy podmiotami systemu zamówień publicznych w procesie wykonania przez nich działalności w sferze zamówień publicznych są Ustawa z dnia 21 lipca 2007 roku N 303-III i Kodeks Cywilny Republiki Kazachstanu.

 W niektórych przypadkach zakupy są wykonywane bez zastosowania norm ustawodawstwa o zamówieniach publicznych reglamentujących wybór dostawcy i zawarcie z nim umowy o zamówieniach publicznych, zgodnie z wykazem dóbr i usług, ustanowionym przez ustawodawstwo.

Ustawodawstwo przewiduje również ograniczenia związane z udziałem w zamówieniach publicznych niektórych kategorii dostawców. Do takich ograniczeń należą m.in. stosunki pokrewności, zależność osób prawnych bądź fizycznych, przygotowanie przez potencjalnego dostawcę na rzecz zamawiającego dokumentacji przetargowej bądź jej części do rozpoczęcia procesu zamówień publicznych.

Zamówienia publiczne1, z wyjątkiem przypadków w których towary lub usługi są nabywane bez uwzględnienia przepisów o zamówieniach publicznych, realizowane są w jednej z następujących form:

  1. Konkursu, który może mieć formę dwuetapową;
  2. Zapytania o propozycje cenowe;
  3. Zakupu z jednego źródła;
  4. Zakupu na aukcjach;
  5. Zakupu za pośrednictwem giełd towarowych.

 

Zamówienia publiczne w formie konkursu

 Zamówienia publiczne w formie konkursu są podstawowym sposobem przeprowadzenia zamówień publicznych towarów, prac i usług nabywanych dla potrzeb państwowych. Zakupy mogą się odbywać w formie jak otwartego tak i zamkniętego konkursu. Zamknięty konkurs jest przeprowadzany w przypadku nabycia przez zamawiającego specyficznych towarów, prac bądź usług poprzez zaproszenie ograniczonego kręgu dostawców. Posiadają oni specyficzne towary i prawo do ich realizacji bądź na mocy ustawodawstwa (licencje, zezwolenia) posiadającją prawo do świadczenia określonych usług lub wykonania prac w określonej sferze działalności. Otwarty konkurs odwrotnie, skierowany jest na zaangażowanie jak największej liczby dostawców i odzwierciedla tym samym wszystkie zasady, na których się opierają zamrowienia publiczne w Republice Kazachstanu.

 

Zamówienia publiczne w formie zapytania o oferty cenowe

 Zamówienia publiczne w formie zapytania o oferty cenowe są przeprowadzane w przypadku jednorodnych towarów, prac i usług, jeżeli ich roczna wartość w ekwiwalencie pieniężnym nie przekracza 4000 Miesięcznego Wskaźnika rozliczeniowego (MWR)2 ustalonego na stosowny rok finansowy przez ustawę o budżecie. Zamówienia publiczne w formie zapytania o oferty cenowe pozwalają zamawiającemu uniknąć drogiej i długotrwałej procedury, więcej tego w tej formie zamówień decydującym czynnikiem jest cena. Zwycięzcą jest potencjalna dostawca który złożył najniższą ofertę cenową.

 

Zamówienia publiczne w formie zakupu z jednego źródła

 Zamówienia publiczne w formie zakupu z jednego źródła mogą być przeprowadzone jeśli:

  1. Zamawiający ma potrzebę zakupu u tego samego dostawcy w celu unifikacji, standaryzacji bądź zapewnienia zgodności z już posiadanymi towarami, technologiami, pracami bądź usługami;
  2. Zamówienia publiczne w formie konkursu uznano za nieważne;
  3. Istnieje konieczność w przeprowadzeniu zakupu na potrzeby codzienne lub cotygodniowe na okres do ukończenia zamówień publicznych w formie konkursu albo aukcji i nabycia mocy prawnej przez umowę o zamówieniach publicznych;
  4. Zastosowane przez organizatora zamówień publicznych środki nie zaskutkowały zawarciem umowy o zamówieniach publicznych;
  5. aukcje uznano za nieważną.

Przy przeprowadzeniu zamówień publicznych w formie zakupu z jednego źródła organizator kieruje do potencjalnych dostawców pisemne zaproszenie do udziału w zamówieniach publicznych, a więc tym samym, zamawiający samodzielnie określa kręg potencjalnych dostawców.

 

Zamówienia publiczne w formie aukcji.

 Zamówienia publiczne w formie aukcji są przeprowadzane w trybie czasu realnego na portalu internetowym zamówień publicznych. Przedmiotem zamówień publicznych w formie aukcji mogą być towary, prace i usługi, wyliczone w wykazie uchwalanym przez organ upoważniony. Aukcja jest przeprowadzana na jeden przedmiot, przy czym przedmiotem aukcji jest towar, praca lub usługa, której wartość roczna przekracza 4000 MWR. Aukcja przeprowadzana jest na portalu internetowym zamówień publicznych. Przeprowadza się ją poprzez obniżenie bieżącej oferty cenowej poczynając od sumy przeznaczonej na zakup towarów, prac i usług, które są przedmiotem przeprowadzanej aukcji.

Zamówienia publiczne za pośrednictwem giełd towarowych odbywają się zgodnie z ustawodawstwem Republiki Kazachstanu o giełdach towarowych na podstawie wykazu towarów giełdowych. Informacje o przeprowadzanych zamówieniach publicznych i ich wynikach są publikowane na portalu internetowym zamówień publicznych.

Chcąc wziąć udział w zamówieniu, należy”

– uzyskać elektroniczny podpis cyfrowy

– zarejestrować się na portalu internetowym zamówień publicznych w roli dostawcy.

W kolejnej publikacji odnajdziecie Państwo informacje, jak podmioty zagraniczne mogą wziąć udział w procesie zamówień publicznych.

 

Kontakt:

Alexander Voronin, prawnik
T +7 (727) 244 04 60
E avoronin@chwp.kz

 

 


1) Istnieje wykaz towarów i usług, które są nabywane swobodnie.
2) 1 Miesięcznego Wskażnika rozliczeniowego (MWR) – 1982 tenge (ok. 7 USD)