Cudzoziemcy oprócz typowych zezwoleń na pracę określonych w art. 88 ustawy o promocji zatrudnienia, będą mogli liczyć na dwa dodatkowe typy zezwoleń – na pracę sezonową i krótkoterminową – które wydawane będą przez starostę w przypadku wykonywania pracy przez okres odpowiednio ośmiu i sześciu miesięcy w roku kalendarzowym. Obecnie zezwolenia na pracę wydawane są przez wojewodę na okres 3 lat.
Zawierający te zmiany projekt nowej ustawy o promocji zatrudnienia został dnia 20 lipca br. skierowany do Stałego Komitetu Rady Ministrów.
Projektowana ustawa ma na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/36/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu zatrudnienia w charakterze pracownika sezonowego.
Jednakże według projektu ustawy zmiany dotknęły także procedury dotyczącej wykonywania pracy krótkoterminowej przez obywateli 6 państw – Republiki Armenii, Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Republiki Mołdawii, Federacji Rosyjskiej lub Ukrainy – na podstawie oświadczenia podmiotu powierzającego pracę o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi zarejestrowanego w powiatowym urzędzie pracy (PUP). Tą procedurę muszą zastąpić dwa dodatkowe typy zezwoleń – zezwolenie na pracę sezonową oraz zezwolenie na prace krótkoterminową.
Według stanowiska Ministra Rozwoju Dyrektywa, której wdrożeniu służą projektowane przepisy, obejmuje tylko prace sezonowe i nie wprowadza prawnego wymogu przyjęcia zaostrzonej procedury obejmującej wydawanie zezwoleń na pracę również w tych sektorach gospodarki, gdzie praca wykonywana jest niezależnie od czynnika sezonowego. To znaczy, ze nie ma konieczności, aby tzw. praca krótkoterminowa (czyli niebędąca pracą sezonową w rozumieniu dyrektywy) była regulowana w sposób bardziej restrykcyjny niż dotychczas. Minister Rozwoju zaznaczył, że w zakresie nieobjętym przepisami wspomnianej dyrektywy dopuszczalne byłoby pozostawienie odformalizowanej procedury zatrudniania pewnych kategorii cudzoziemców na podstawie zarejestrowanego oświadczenia.
Uwaga ta nie została uwzględniona i pozostawiona jest do rozstrzygnięcia na Radzie Ministrów. W opinii Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej konieczność przemodelowania zasad przyjmowania cudzoziemców w celu wykonywania pracy krótkoterminowej jest związana z koniecznością uszczelnienia systemu oświadczeń w związku z odnotowywanymi nadużyciami, o których informują nie tylko pracownicy urzędów pracy, czy służby kontrolne, ale także sami pracodawcy. Dotyczy to m.in. rejestracji oświadczeń bez faktycznej możliwości zatrudnienia cudzoziemców w danym podmiocie (np. przez osoby bezrobotne, osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej lub małe spółki), handlu oświadczeniami i powstania sieci nielegalnych pośredników, fałszowania oświadczeń składanych w postępowaniach wizowych. W obowiązujących obecnie przepisach brak jest podstawy do odmowy rejestracji oświadczeń nawet w skrajnych sytuacjach. MRPiPS powołuje się, ze przytoczone analizy pokazują, iż obecnie oświadczenia są rejestrowane w oderwaniu od potrzeb rynku pracy, a służą legalizacji pobytu.
Jeżeli projekt zostanie przyjęty , od 1 stycznia 2017 będą obowiązywały nowe reguły w zatrudnieniu cudzoziemców.
Na co dodatkowo polscy pracodawcy muszą zwrócić uwagę po przyjęciu projektu ustawy?
Na przykład, za wykonywanie pracy przez cudzoziemca będzie uznawane również prowadzenie spraw spółki komandytowej lub komadytowo-akcyjnej przez komplementariusza, lub działanie w charakterze prokurenta, co oznacza, że dla tych osób będzie również wymagane zezwolenie na prace, również w przypadku pełnienia funkcji w zarządzie. Zachowany jest warunek przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres przekraczający łącznie 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy.
Nie można pozostawić bez uwagi propozycje zmiany, według której wojewoda będzie mógł wydać decyzję o odmowie wydania zezwolenia na pracę, jeżeli podmiot powierzający wykonywanie pracy nie posiada środków finansowych ani źródeł dochodu niezbędnych do pokrycia zobowiązań wynikających z powierzenia pracy cudzoziemcowi lub nie prowadzi rzeczywistej działalności gospodarczej, rolniczej lub statutowej uzasadniającej powierzenie pracy danemu cudzoziemcowi w danym okresie, w tym gdy zawiesił działalność, został wykreślony z właściwego rejestru lub jego działalność jest w okresie likwidacji, lub jeżeli z innych okoliczności wynika, że wniosek o wydanie zezwolenia na pracę został złożony dla pozoru lub w przypadku gdy zezwolenie będzie wykorzystane przez cudzoziemca w celu innym niż wykonywanie pracy dla danego podmiotu.
