Co lepiej chroni – prawo z patentu czy tajemnica przedsiębiorstwa?

Na sukces rynkowy firm wpływa m.in. wdrażanie innowacyjnych rozwiązań zapewniających im przewagę konkurencyjną. To zwykle długotrwały i kosztowny proces. Dlatego, dążąc do minimalizacji ryzyka utraty spodziewanych korzyści, firmy wykorzystują instrumenty chroniące poufność istotnych informacji bądź opatentowanie innowacyjnego rozwiązania.

Wybór rodzaju ochrony zależy od wielu różnych czynników. Często decydującym elementem będzie już sam przedmiot, który przedsiębiorca chce poddać ochronie. Patent daje prawo do wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy i zawodowy na terenie kraju, w którym został udzielony. Ponieważ przyznanie wyłączności na wykorzystywanie innowacyjnego rozwiązania pozbawia innych uczestników obrotu możliwości czerpania z niego ekonomicznych korzyści, przepisy stawiają stosunkowo rygorystyczne wymogi dla wynalazku, które determinują możliwość uzyskania prawa ochronnego z patentu. Zgłaszane do opatentowania rozwiązanie musi być nie tylko nowe w skali światowej, nieoczywiste dla specjalisty z danej dziedziny, ale również realizować konkretny praktyczny cel. Co więcej, nie można opatentować samych pomysłów, koncepcji czy sposobów zastosowania danego produktu.
Inaczej sytuacja przedstawia się w przypadku ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa. W jej ramach chroniona jest bowiem już sama informacja, a nie konkretny i materialny wytwór działań. W konsekwencji firmy obejmują tajemnicą przedsiębiorstwa różnego rodzaju dane mające dla nich strategiczne znaczenie, np. o charakterze technologicznym, handlowym czy organizacyjnym. Decydującym kryterium jest tutaj subiektywnie przekonanie przedsiębiorcy o wartości gospodarczej takich informacji. Przykładowo, dla producenta sprzętu AGD pracującego nad rozwiązaniem technicznym znacząco skracającym czas prania, korzystniejsze będzie poddanie go ochronie patentowej, niż próby utrzymania w tajemnicy szczegółowych informacji niezbędnych do wytworzenia gotowego produktu. Wprowadzenie produktu na rynek nierozerwalnie powiązane jest bowiem z ujawnieniem jego istotnych cech. W takim wypadku jedynie ochrona patentowa pozwoli zapobiec kopiowaniu i przejęciu rozwiązania przez konkurencję. Z kolei ten sam producent, opracowując strategię marketingową promującą nowy produkt, będzie raczej chciał utrzymać nowe rozwiązanie w poufności tak długo, jak będzie to niezbędne dla osiągnięcia zamierzonego efektu marketingowego. W tym celu podejmie stosowne kroki, aby wszelkie kluczowe informacje dotyczące nowego rozwiązania, nie przedostały się do publicznej wiadomości lub konkurencji.

Od kiedy trwa ochrona

Uzyskanie patentu wiąże się z długą procedurą rejestracyjną. Od momentu zgłoszenia wynalazku do urzędu patentowego do uzyskania patentu mija zwykle kilka lat. Może więc dojść do sytuacji, gdy zgłoszone do opatentowania rozwiązanie z upływem czasu tracić będzie dla firmy swą gospodarczą wartość. Z kolei objęcie kluczowych informacji dotyczących innowacyjnego rozwiązania ochroną w ramach tajemnicy przedsiębiorstwa następuje w momencie wybranym przez przedsiębiorcę. W tym celu powinien on podjąć w swojej firmie niezbędne czynności i zastosować środki, które zapewnią zachowanie poufności danych (np. ograniczenie kręgu osób mających w firmie dostęp do oznaczonych informacji). Bez wyraźnej woli ze strony przedsiębiorcy, ukierunkowanej na włączenie kluczowych dla firmy informacji w zakres chronionej tajemnicy przedsiębiorstwa, dana informacja (pomimo że nieupubliczniana), nie stanie się przedmiotem ochrony. Kwestia ta ma zasadnicze znaczenie w przypadku niekontrolowanego wycieku informacji z firmy. Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa kwalifikowane jest bowiem jako czyn nieuczciwej konkurencji i może pociągać za sobą odpowiedzialność cywilną i karną.

Ile kosztuje ochrona

Przy doborze mechanizmu ochrony uwzględnić należy również aspekt finansowy. W przypadku ochrony za pomocą patentu koszty dają się zwykle przewidzieć. W pierwszej kolejności składają się na nie wydatki bezpośrednio związane ze zgłoszeniem wynalazku do urzędu patentowego (koszt opracowania dokumentacji, postępowania przed urzędem patentowym itd.). Oprócz opłaty jednorazowej (za zgłoszenie wynalazku), przez cały okres trwania ochrony (maksymalnie 20 lat od daty rejestracji) wnosi się opłaty roczne w z góry określonych stawkach, przy uwzględnieniu terytorialnego zasięgu ochrony. Z kolei koszty ponoszone przez przedsiębiorcę w celu zachowania poufności informacji w ramach tajemnicy przedsiębiorstwa nie dają się łatwo z góry określić, a ich skala zależy od zakresu działań, jakie przedsiębiorca podejmie w celu zapewnienia poufności danych w firmie. Przedsiębiorca musi nie tylko zapewnić skuteczny system zabezpieczeń, odpowiednio przeszkolić swoich pracowników, ale również podpisać z nimi stosowne klauzule o zachowaniu poufności. Częstą praktyką jest też zawieranie z pracownikami umów o zakazie konkurencji. Jeśli ów zakaz ma obejmować także okres po ustaniu stosunku pracy, do kosztów ochrony dojdzie konieczność wypłaty pracownikowi stosownego odszkodowania na zasadach uregulowanych w Kodeksie pracy.

Jak długo chronić tajemnicę

Istotna różnica pomiędzy ochroną patentową a ochroną wynikającą z tajemnicy przedsiębiorstwa wiąże się z długością okresu ochronnego. O ile uprawnienia z posiadania patentu mogą przysługiwać maksymalnie przez dwadzieścia lat od momentu rejestracji, o tyle w przypadku ochrony w ramach tajemnicy przedsiębiorstwa brak analogicznych ograniczeń. Niekiedy sam przedmiot ochrony – z uwagi na swoje cechy – determinuje przyjęcie okresu ochrony. Dla przykładu receptura napoju Coca-Cola pozostaje ściśle chronioną tajemnicą przedsiębiorstwa od początków XX wieku, pomimo braku ochrony patentowej. Podobnie zdają się czynić firmy budujące renomę swych przedsiębiorstw w oparciu np. o „sekretne receptury” mające wyróżniać ich produkty spośród innych. Tak więc już z samego faktu posiadania tajemnicy można stworzyć strategię marketingową, pozytywnie oddziałującą na wizerunek rynkowy firmy. Mimo zalet działań związanych z ochroną tajemnicy przedsiębiorstwa, jedynie posiadanie prawa ochronnego z patentu daje przedsiębiorcy wyłączność na korzystanie z wynalazku. Zdecydowanie łatwiej też w praktyce przeciwdziałać naruszeniom praw patentowych.

Znamy się na netykiecie, czyli ekspert Kancelarii o nieuczciwych praktykach rynkowych w e-marketingu.

Mec. Aleksander Barczewski z toruńskiego oddziału Kancelarii został zaproszony do prelekcji na warsztatach Nieuczciwe Praktyki Rynkowe. Dwudniowe wydarzenie odbywa się dniach 25-26 października w hotelu InterContinental w Warszawie.

Oprócz zagadnień związanych z funkcjonowaniem Internetu, podczas warsztatów uczestnicy mają okazję zgłębić swoją wiedzę na temat nieuczciwych praktyk rynkowych, zapoznając się z case studies z takich branż jak FMCG, telekomunikacyjna czy finansowa. Eksperci, oprócz aktualnych przykładów i praktycznych rozwiązań, m.in. prezentują najnowsze orzecznictwo UOKIK oraz… zadania dla uczestników.

Posted in Bez kategorii

Nasz ekspert o sprawnym przygotowaniu inwestycji do realizacji

Mec. Anna Piecuch, Szef Departamentu Zamówień Publicznych i Prawa Budowlanego Kancelarii, podczas XVI Konferencji Naukowo-Technicznej w Ciechocinku przedstawiła praktyczne aspekty unikania błędów w projektach umów o roboty budowlane.

Podczas tegorocznej konferencji, prelegenci i uczestnicy wspólnie przyglądali się najczęstszym błędom popełnianym podczas przygotowania inwestycji do realizacji. Mec. Piecuch poruszyła m.in. kwestię błędów w umowach o prace projektowe i o wykonanie robót budowlanych, a także problem wygórowanego ryzyka jakie Zamawiający przerzucają na Wykonawców.

W Ciechocinku omawiano również najczęstsze błędy w dokumentacji projektowej i kosztowej, a eksperci podpowiadali jak unikać sporów w kontraktach FIDIC-owskich. Ważnym zagadnieniem dyskutowanym podczas Konferencji były błędy przy sporządzaniu kosztorysów inwestorskich i ofertowych oraz odpowiedzialność poszczególnych uczestników procesu przygotowania inwestycji do realizacji.

Organizatorem wydarzenia był Ośrodek Wdrożeń Ekonomiczno-Organizacyjnych Budownictwa PROMOCJA, przy współudziale Izby Projektowania Budowlanego, Komitetu Ekonomiki Budownictwa PZITB i Stowarzyszenia Inżynierów Doradców i Rzeczoznawców SIDIR.

Kancelaria Chałas i Wspólnicy „Liderem Przedsiębiorczości Roku 2010”

Miło nam poinformować, iż w prestiżowym konkursie organizowanym przez Fundację Małych i Średnich Przedsiębiorstw, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy otrzymała tytuł „Lidera Przedsiębiorczości Roku 2010”.

Kapituła konkursu, w danym roku przyznająca tytuł Lidera jedynie kilkunastu najlepszym firmom w Polsce, Kancelarię Chałas i Wspólnicy wyróżniła za innowacyjność, konkurencyjność i dynamiczny rozwój. Mamy nadzieję, że „Lider Przedsiębiorczości”, dla Klientów i Partnerów biznesowych Kancelarii będzie potwierdzeniem, zarówno skuteczności naszych działań, jak i najwyższej jakości świadczonych usług.

Uroczyste wręczenie statuetek odbędzie się podczas Gali Liderów, która zakończy tegoroczne, XVI Ogólnopolskie Forum Gospodarcze Małych i Średnich Przedsiębiorstw, które odbędzie się w dniu 4 listopada 2010 r. w Warszawie. Honorowy patronat nad tym wydarzeniem objął Pan Premier Waldemar Pawlak oraz Pani Danuta Hübner.

Jak zabezpieczyć transakcje za granicą? Zapraszamy na nasze konferencje!

Do 8 października mogą Państwo zgłaszać swoje uczestnictwo w seminariach pt. „Jak skutecznie zabezpieczyć działalność zagraniczną firmy”, organizowanych w Państwa regionie. Specjalnie dla naszych Klientów przygotowaliśmy pulę zaproszeń na te wydarzenia. Spotkajmy się w Gdańsku, Poznaniu, Katowicach, Lublinie lub Rzeszowie.

Jesteśmy partnerem merytorycznym cyklu konferencji organizowanych przez HSBC Bank Polska S.A. oraz KUKE S.A. To projekt skierowany do firm prowadzących lub planujących międzynarodowy biznes, w tym również na rynkach wschodnich.

Dlaczego warto skorzystać z zaproszenia?
Na spotkaniach eksperci w dziedzinie prawa, bankowości oraz ubezpieczeń poruszą tematy związane z finansowaniem handlu, zabezpieczaniem transakcji, umowami oraz wagą informacji. Seminarium będzie także okazją do wspólnej dyskusji i wymiany poglądów.

Jak wziąć udział w konferencji?
Z myślą o naszych Klientach przygotowaliśmy pulę specjalnych zaproszeń. Jeśli są Państwo zainteresowani uczestnictwem w konferencji w wybranym mieście, prosimy o przesłanie e-maila na adres: konferencja@chwp.pl. Czekamy na Państwa zgłoszenia do 8 października. Udział w seminariach jest bezpłatny. Ilość miejsc ograniczona.

Kalendarz spotkań

  • Gdańsk – 12 października, hotel Radisson Blu, ul. Długi Targ 19
  • Poznań – 13 października, hotel Andersia, Plac Andersa 3
  • Katowice – 14 października, hotel Angelo, ul. Sokolska 24
  • Rzeszów – 19 października, hotel Ambasador, Rynek 13/14
  • Lublin – 20 października, hotel Mercure, Al. Racławickie 12

Agenda
10.00-10.40 „Waga informacji w handlu międzynarodowym” – Dun&Bradstreet

  • źródła i sposoby analizy informacji gospodarczej
  • sposoby wykorzystania informacji gospodarczej
  • kiedy informacja gospodarcza pomaga w ubezpieczeniu należności i zaciąganiu kredytu w banku

10.40-11.20 „Finansowanie handlu zagranicznego” – HSBC Bank Polska S.A.

  • potrzeby finansowe Firmy i jej kontrahenta zagranicznego
  • dobór odpowiedniego rozwiązania finansowego
  • korzyści ze stosowania instrumentów trade finance

11.20-11.50 Przerwa na kawę

11.50-12.30 „Rodzaje zabezpieczeń transakcji eksportowych” – KUKE S.A.

  • ryzyko sprzedaży z odroczonym terminem płatności
  • skutki opóźnień w płatnościach dla przedsiębiorstw
  • ubezpieczenie należności sposobem na zminimalizowanie ryzyka finansowego

12.30-13.10 „ Specyfika kontraktów handlowych ze Wschodem” – Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna

  • zróżnicowanie w zakresie współpracy ze Wschodem
  • co powinny zawierać umowy pomiędzy podmiotami z określonych państw
  • o jakich klauzulach umownych nie wolno zapominać

13.10-13.30 Sesja pytań

13.30-14.30 Lunch