Skuteczność podniesienia zarzutu przedawnienia roszczenia w postępowaniu cywilnym w świetle instytucji nadużycia prawa podmiotowego

Przedawnienie roszczeń stanowi jeden z przypadku tzw. dawności, czyli instytucji wiążącej skutki prawne z upływem czasu (M.  Sekuła – Leleno, Podniesienie zarzutu przedawnienia a nadużycie prawa podmiotowego w rozumieniu art. 5 K.C. na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego, str. 103, artykuł dostępny: https://iusnovum.lazarski.pl/fileadmin/user_upload/dokumenty/czasopisma/ius-novum/2011/Ius_Novum_1_6_2011_Leleno.pdf). Wskazuje się, że jest to termin, który „ogranicza pod względem czasowym dochodzenie roszczenia majątkowego, a skutkiem jego upływu nie jest wygaśnięcie roszczenia, lecz niemożność jego dochodzenia” (op. cit., str. 103).

Zagadnienie zarzutu przedawnienia w kontekście instytucji nadużycia prawa podmiotowego jest niezwykle doniosłe praktycznie jak również interesujące teoretycznie. Istota problemu sprowadza się do rozważenia i przesądzenia możliwości zastosowania instytucji nadużycia prawa podmiotowego wyrażonej w przepisie art. 5 Kodeksu cywilnego i tym samym nieuwzględnienia przez sąd tego zarzutu. Kwestia ta pomimo, że rozważana w doktrynie i judykaturze od dawna, nadal pozostaje aktualna. Co więcej, ma ona niezwykle ważne przełożenie na praktykę stosowania prawa. Udzielenie bowiem odpowiedzi na powyższe pytanie jest równoznaczne z przyjęciem skutecznej możności dochodzenia przedawnionego roszczenia bądź też niemożności jego skutecznego dochodzenia. Autorka niniejszego artykułu wyraźnie opowiada się za dominującym poglądem, zgodnie z którym, możliwe jest podniesienie zarzutu nadużycia prawa podmiotowego wobec podniesienia zarzutu przedawnienia roszczenia, przy uwzględnieniu okoliczności omówionych w dalszej części tego opracowania.

Przedawnienie. Zarys problematyki

Jak zostało wyżej wskazane przedawnienie stanowi jeden z przypadku tzw. dawności, czyli instytucji wiążącej skutki prawne z upływem czasu. Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie wskazuje się na różne cele oraz funkcje jakie ma pełnić instytucja przedawnienia w polskim porządku prawnym (zob. A. Szpunar, Nadużycie prawa w dziedzinie przedawnienia, publikacja dostępna: https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/18902/1/004%20ADAM%20SZPUNAR.pdf).

Należy pamiętać, iż podniesienie przez dłużnika zarzutu przedawnienia powoduje doniosłe konsekwencje w sferze bytu przedawnionego roszczenia, gdyż umożliwia dłużnikowi uchylenie się od jego zaspokojenia. Dług nadal istnieje jednakże staje się zobowiązaniem naturalnym. Zgodnie z przepisem art. 117 § 2 Kodeksu cywilnego po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Podkreślić przy tym należy, iż upływ terminu przedawnienia nie powoduje, że roszczenie przestaje być zaskarżalne czy też nie powoduje jego wygaśnięcia. Roszczenie takie nadal może być dochodzone w postępowaniu cywilnym.  Dopiero skuteczne podniesienie zarzutu przedawnienia w postępowaniu sądowym powoduje pozbawienie roszczenia przymiotu zaskarżalności. Uwzględnienie przez sąd zarzutu przedawnienia powoduje oddalenie powództwa.
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 1 września 2006 r. uznał, iż  instrument prawny w postaci zarzutu przedawnienia powinien zawsze równoważyć różne, zazwyczaj sprzeczne interesy uczestników obrotu cywilnoprawnego (zob. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 1 września 2006 r., sygn. akt: 14/05, OTK-A 2006, nr 8, poz. 97). Podnosi się bowiem, że instytucja przedawnienia stanowi wynik godzenia sprzecznych interesów, tj. z jednej strony interesu dłużnika oraz interesu publicznego a drugiej interesu wierzyciela.
Akcentuje się również, że uzasadnieniem prawnym przedawnienia jest także bezpieczeństwo prawne dłużnika, przy czym jest ono rozumiane jako pewność co do własnej sytuacji prawnej (P. Zakrzewski, Komentarz do art. 117 Kodeksu cywilnego w: M. Fras, M. Habas (red.) Kodeks cywilny. Tom I. Część ogólna (art. 1-125). Przepisy prawne regulujące przedawnienie należą do szczególnej kategorii norm prawnych, określanych w doktrynie jako porządkujące. W ostatnim czasie wyraźnie podkreśla się, że normy te powinny nie tylko pełnić funkcję porządkującą ale również funkcję wychowawczą, poprzez oddziaływanie na osoby uprawnione, aby terminowo dochodziły swoich roszczeń (zob. A. Szpunar, Nadużycie prawa w dziedzinie przedawnienia, publikacja dostępna: https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/18902/1/004%20ADAM%20SZPUNAR.pdf).
Długość terminów przedawnienia uregulowana jest przepisami bezwzględnie obowiązującymi. Powyższe oznacza, iż nie jest możliwe uregulowanie w czynności prawnej momentu od którego należy liczyć bieg terminu przedawnienia. Możliwe jest jedynie określenie momentu od którego strony uznają roszczenia za wymagalne, co bezpośrednio wpływa na datę w której roszczenia ulegną przedawnieniu.

Podniesienie zarzutu przedawnienia w postępowaniu sądowym. Nadużycie prawa podmiotowego

Podniesienie zarzutu przedawnienia w postępowaniu sądowym stanowi wykonanie uprawnienia dłużnika i podlega ono ogólnym zasadom wykonywania prawa podmiotowego określonym w przepisie art. 5 Kodeksu cywilnego (P. Zakrzewski, Komentarz do art. 117 Kodeksu cywilnego w: M. Fras, M. Habas (red.) Kodeks cywilny. Tom I. Część ogólna (art. 1-125).
Powyższe oznacza, że w przypadku gdy dłużnik skorzysta z przysługującego mu uprawnienia, zaś jego zachowanie będzie ocenione jako sprzeczne z regułami moralnymi, to działanie nie będzie korzystało z ochrony i nie zostanie uznane za wykonywanie prawa. W orzecznictwie ugruntowało się bowiem stanowisko zgodnie z którym sąd powinien odmówić ochrony dłużnikowi, który powołując się na przedawnienie, czyni w ten sposób ze swego prawa użytek sprzeczny z zasadami współżycia społecznego.
Co do zasady, podniesienie zarzutu przedawnienia stanowi wykonywanie prawa podmiotowego o którym mowa w art. 117 § 2 Kodeksu cywilnego, jednakże skorzystanie z tego zarzutu może w konkretnej sprawie zostać uznane za nadużycie prawa podmiotowego jako pozostające w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego.
Sąd Najwyższy wskazał, iż oceniając zgodność zarzutu przedawnienia z zasadami współżycia społecznego należy wziąć pod uwagę: charakter dochodzonego roszczenia, przyczynę opóźnienia oraz czy opóźnienie z wniesieniem powództwa nie było nadmierne (wyrok SN z 12.12.2007 r., V CSK 334/07, Legalis; wyrok SN 2.4.2003 r., I CKN 204/01, Legalis; por. wyrok SA w Krakowie z 3.3.2011 r., II AKa 19/11, Prok. i Pr. 2011, Nr 11, poz. 46; por. wyrok SA w Krakowie z 8.4.2016 r., I ACa 1831/15, Legalis). Ponadto, za uznaniem podniesienia zarzutu przedawnienia za nadużycie prawa podmiotowego powinno również przemawiać zachowanie zobowiązanego w postaci wywoływania u uprawnionego przekonania o dobrowolnym zadośćuczynieniu roszczenia (tak: Sąd Najwyższy w wyroku z 25.11.2010 r., III CSK 16/10, Legalis).
Zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie dominuje pogląd zgodnie z którym, sąd z urzędu uwzględnia na podstawie zebranego materiału dowodowego wystąpienie stanu faktycznego, którym jest nadużycie prawa podmiotowego przez dłużnika. W świetle powyższego, wierzyciel nie musi podnosić wobec dłużnika zarzutu procesowego o nadużyciu prawa podmiotowego, bowiem o tym czy faktycznie miało ono miejsce, rozstrzyga sąd. Należy mieć jednak na uwadze, iż w jednym z orzeczeń Sąd Najwyższy wskazał na odmienne stanowisko, zgodnie z którym strona powinna podnieść zarzut nadużycia prawa podmiotowego i wykazać swoje twierdzenia (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 października 2003 r., sygn. akt: I CK 222/02, Lex nr 151610; zob. także wyrok SA w Krakowie z 29 marca 2000 r., sygn. akt II Aka 9/00, KZS 2000/4, poz. 48; postanowienie SA w Krakowie z 29 czerwca 2000 r., sygn. II AKo 47/00, KZS 2000/708, poz. 52).

Podsumowanie

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż upływ terminu przedawnienia roszczenia nie powoduje automatycznie, iż roszczenie staje się roszczeniem naturalnym, czyli niezaskarżalnym. Co więcej, dopiero podniesienie zarzutu przedawnienia w trakcie postępowania sądowego powoduje, iż dłużnik może uchylić się od zaspokojenia roszczenia. Instytucja nadużycia prawa podmiotowego ma na celu zapobiec sytuacji w której zastosowanie przepisów o przedawnieniu doprowadzi do orzeczenia sprzecznego z celami zakreślonymi przez ustawodawcę. W ocenie Autorki niniejszego artykułu, bezsporne jest, iż sąd powinien w każdej sprawie badać czy podniesienie zarzutu przedawnienia stanowi wykonanie prawa podmiotowego i powinno korzystać  z ochrony. Takie stanowisko ma doniosłe znaczenie w praktyce stosowania prawa, bowiem umożliwia albo uniemożliwia obronę słusznych interesów stron postępowania. Warto przy tym mieć na uwadze rolę wierzyciela, który powinien aktywnie uczestniczyć w postępowaniu i wykazywać wszystkie okoliczności przemawiające na rzecz nieuwzględnienia zarzutu przedawnienia podniesionego przez dłużnika, o ile nieuwzględnienie zarzutu jest zasadne.

Autor: Dr Paulina Smulska, Adwokat Grupa Chałas i Wspólnicy – Law | Tax & Finance | Accounting

[column width=”1/4″ last=”true” title=”undefined” title_type=”undefined” animation=”none” implicit=”true”]
[team_member name=”dr Paulina Smulska” position=”Senior Associate, Adwokat” url=”” email=”psmulska@chwp.pl” phone=”” picture=”https://www.chwp.pl/wp-content/uploads/2018/01/paulina_smulska.jpg” googleplus=”” linkedin=”” facebook=”” twitter=”” youtube=”” pinterest=”” lastfm=”” instagram=”” dribble=”” vimeo=””]
[/team_member]
[/column]
[column width=”1/1″ last=”true” title=”” title_type=”single” animation=”none” implicit=”true”]
[/column]

Jacht na Mazurach w ujęciu podatkowym

Spotkania biznesowe na jachcie w leasingu, wynajem jachtu na rzecz przedsiębiorców w celach promocyjnych oraz na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, a także prywatne wykorzystywanie łodzi przez zarząd i udziałowców spółki, zdaniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, nie pozbawiają podatnika prawa do odliczenia w pełnej wysokości podatku VAT.

Żeglowanie – nowoczesna forma reklamy
O wydanie interpretacji indywidualnej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (0114-KDIP4.4012.170.2018.3.MP z dnia 24-05-2018r.) zwróciła się spółka świadcząca usługi na terytorium kraju z zakresu zabezpieczeń elektronicznych, zabezpieczeń przeciwpożarowych oraz usług dotyczących sieci komputerowych. Z racji wieloletniego doświadczenia na rynku oraz dążenia do poprawy jakości świadczonych usług, dbałości o wizerunek firmy oraz indywidualne podejście do klienta, spółka planowała nabyć w ramach leasingu (finansowego bądź operacyjnego) jacht żaglowy. Zdaniem spółki specyfika świadczonych usług wymusza zmianę tradycyjnych spotkań biznesowych, odbywanych w siedzibach klientów czy podczas targów branżowych, na bardziej innowacyjne formy. Spółka dostrzegła konieczność stworzenia odpowiedniej aranżacji spotkań oraz i zapewnienia przyjaznego, ciekawego otoczenia dla swoich potencjalnych kontrahentów, jakie może stwarzać właśnie jacht. Połączenie działań marketingowych, reklamowych z zapewnieniem relaksu klientom – np. poprzez prezentację Mazur, przyczyniać ma się bezpośrednio do pozyskania wizerunku nowoczesnej firmy, w tym głównie do pozyskiwania zaufania klientów i zawierania kontraktów handlowych. Jak podaje spółka z założenia jest przygotowana do przyjmowania na jachcie nieograniczonej liczby odbiorców, podkreślając, że nie zamierza ograniczać się do podejmowania na nim wybranych klientów. Spółka w celu promocji zamierza też brać udział w regatach lub innych zawodach żeglarskich. Dodatkowo wskazała, że będzie działać również w zakresie wypożyczania i dzierżawy sprzętu sportowego , a także rozważa rozszerzenie działalności (wskazanie PKD) o transport wodny śródlądowy pasażerski, wynajem łodzi wycieczkowych i jachtów, pasażerskich statków żeglugi śródlądowej z załogą, dzierżawę środków transportu wodnego, bez załogi – co nie pozostaje obojętne na rozstrzygnięcie wskazanych kwestii podatkowych.

Zagadnienia podatkowe poddane analizie
Spółka jako czynny podatnik VAT miała wątpliwości z zakresu rozliczania rat leasingowych (niezależnie od jego formy), a także wydatków związanych przygotowaniem jachtu do odbywania spotkań, narad – głównie usługi cateringowej, zakupu żywności, napojów, zakupu paliwa, olejów, opłat za przeglądy jachtu oraz innych związanych z jego użytkowaniem. Rozstrzygnięciu poddane zostały zagadnienia z zakresu prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z ww. czynności, jak i prawidłowości dokumentowania świadczonych usług wynajmu jachtu przedsiębiorcom do celów związanych z prowadzeniem działalności promocyjnej oraz osobom fizycznym do celów prywatnych.

Fiskus akceptuje stanowisko podatnika
Dyrektor KIS podzielił stanowisko spółki, że całokształt wydatków związanych z posiadaniem i utrzymaniem jachtu będzie związany z przychodami generowanymi z jego wykorzystania. Niezależnie od formy umowy leasingowej spółka zachowa prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaki wynikać będzie z faktur VAT dot. rat leasingowych z tytułu użytkowania tego jachtu. Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy VAT pod warunkiem braku przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 tej ustawy, spółce przysługiwać będzie również pełne prawo do odliczenia VAT z tytułu ponoszonych wydatków na paliwo oraz bieżących opłat ponoszonych na utrzymywanie i użytkowanie jachtu. Zgodnie z art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy VAT, podatnik nie ma prawa do obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego w sytuacji nabywania usług noclegowych i gastronomicznych, za wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób, dlatego też spółce będzie przysługiwało również prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia żywności i napojów podanym gościom podczas spotkań i narad, ponieważ wydatki te będą pośrednio związane z czynnościami opodatkowanymi VAT. Dyrektor KIS potwierdził również, że wnioskującej przysługuje prawo odliczenia podatku naliczonego wynikające z faktur VAT dokumentujących usługi cateringowe polegające na przygotowywaniu i dostarczaniu na zamówienie gotowych potraw lub na organizacji przyjęć, bowiem miejscem spożycia gotowych posiłków w miejscu wskazanym przez spółkę, które nie jest miejscem ich przyrządzenia. Natomiast w zakresie wypożyczania i dzierżawy podmiotom korzystającym z jachtu, niezależnie od rodzaju umowy leasingu na ten jacht, będzie zobowiązana do wystawiania faktur VAT ze stawką podstawową 23%, kwalifikując ten wynajem jako wypożyczenie sprzętu sportowego i rekreacyjnego.

Leasing jachtu atrakcyjniejszy od nabycia porsche
W świetle korzystnego stanowiska organu podatkowego, przedsiębiorcy rozważający leasing dobra luksusowego powinni wiedzieć, że bardziej opłacalne staje się nabycie jachtu niż porsche czy ferrari. Czas urlopu może być dobrą formą promocji firmy. Czy zatem nie warto rozważyć rezygnację z biernego wypoczynku na rzecz spotkań biznesowych, zorganizowanych np. w polskiej krainie jezior na jachcie. Nie można mieć wątpliwości, że każda ze stron – niezależnie od ostatecznego efektu negocjacji, będzie zadowolona z ich przebiegu. A to – wcześniej czy później – wpłynie na możliwość uzyskania przychodu ze sprzedaży, jak i ogólne funkcjonowanie firmy jako całości w jej otoczeniu biznesowym. A co najważniejsze – w poczuciu pełnej akceptacji organu podatkowego tego działania.

Autor: dr Alicja Tołwińska, Managing Associate, Doradca Podatkowy Grupa Chałas i Wspólnicy – Law | Tax & Finance | Accounting

[column width=”1/4″ last=”true” title=”undefined” title_type=”undefined” animation=”none” implicit=”true”]
[team_member name=”dr Alicja Tołwińska” position=”Managing Associate, Doradca Podatkowy” url=”” email=”atolwinska@chwp.pl” phone=”” picture=”https://www.chwp.pl/wp-content/uploads/2018/01/ATolowinska_small-1.jpg” googleplus=”” linkedin=”” facebook=”” twitter=”” youtube=”” pinterest=”” lastfm=”” instagram=”” dribble=”” vimeo=””]
[/team_member]
[/column]
[column width=”1/1″ last=”true” title=”” title_type=”single” animation=”none” implicit=”true”]
[/column]

PGK a wpływy z CIT do budżetu

Raczej już nikt nie ma wątpliwości, że podatkowa grupa kapitałowa (PGK) nie stanowi obecnie efektywnego narzędzia optymalizowania zobowiązań podatkowych. Szereg zmian w ustawie CIT, jakie obowiązują od 2018 r. jednoznacznie przeświadcza, że resort finansów podjął walkę z nadużyciami podatkowymi, jakie były identyfikowane przez organy skarbowe w ramach struktur PGK.

Przepisy ustawy o CIT pozostawały dość ułomne w momencie konieczności weryfikacji zobowiązań podatkowych po rozwiązaniu PGK. Stwierdzane przestępstwa podatkowe w tym obszarze dotyczyły głównie generowania sztucznych wielomiliardowych strat, dokonywania czynności pozornych – tj. darowizn znaków towarowych, udziałów, nieruchomości lub realizacji pojedynczej operacji gospodarczej bez uiszczenia zobowiązania podatkowego i niezwłoczne rozwiązanie grupy, co stawiało pod wielkim znakiem zapytania podjęcie szeregu czynności proceduralnych. Z danych publikowanych przez MF wynika, że w latach 2010 – 2016 na terenie wszystkich właściwych urzędów skarbowych zarejestrowano 160 PGK, z czego aż 41 % utraciło swój status podatkowy przed upływem 3 lat. Znaczny odsetek wydawanych interpretacji podatkowych dotyczył rozliczenia darowizn dokonywanych pomiędzy spółkami wchodzącymi w skład PGK. Ujawnianie tego typu procederów, nie dawało jednak gwarancji na odzyskanie utraconych wpływów do budżetu. Działania podejmowane przez kontrolę skarbową przy współudziale organów ścigania, jak wynika z komunikatów MF, należały raczej do spektakularnych i niecodziennych.

Ogólna istota PGK
Zgodnie z polskim systemem prawnym PKG mogą utworzyć, co najmniej dwie spółki kapitałowe, z których jedna – spółka dominująca musi posiadać przynajmniej 75% udziału (do ubiegłego roku udział ten wynosił 95%) w kapitale drugiej – spółki zależnej. Inne wymogi dotyczące utworzenia PKG są równie bardziej przyjazne podatnikom niż w latach ubiegłych, gdyż wysokość kapitału zakładowego przypadająca na każdą ze spółek tworzących grupę ma być nie niższa niż pół miliona złotych – wcześniej co najmniej 1 mln zł, a minimalny próg dochodowy PGK obniżony został do poziomu ponad 2% (do ubiegłego roku wymagany był co najmniej 3%).

A jak to będzie w obecnym okresie, w dobie szeregu zmian dot. funkcjonowania bytu podatkowego w postaci PKG? Czy zmiany w ustawie CIT przekreślają zasadność działania takich grup? Ku rozczarowaniu przedsiębiorców powyższe jednak nie oznacza, że PGK zyskały ułatwienia czy preferencje podatkowe. Istota zmian prawnych w ustawie CIT sprowadza się zasadniczo do jednego celu – a mianowicie obarczeniu spółek tworzących nieistniejącą już PGK, która nie działała przez wymagany ustawą okres, obowiązkiem rozliczenia podatku dochodowego wstecz. Jeżeli PGK nie będzie funkcjonowała przez okres trzech lat, to spółki tworzące PGK będą zobowiązane do rozliczenia podatkowego za cały okres jej działania w terminie trzech miesięcy od dnia utraty statusu. Ponadto zgodnie z art. 1a ust. 10 i 10a ustawy CIT na podmiotach tworzących byłą już PGK spoczywać będzie ciężar rozliczenia się z podatku dochodowego za okres od drugiego roku podatkowego liczonego od początku roku podatkowego, w którym nastąpiły okoliczności powodujące utratę statusu PGK oraz za okres od początku roku, w którym wystąpiły te zmiany do dnia utraty statusu -przyjmując jakby PGK w tamtych okresach w ogóle nie istniała.

CIT w ujęciu statystycznym
Jak wynika z rocznych wskaźników makroekonomicznych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny, wpływy z poboru podatku CIT za 2017r. wyniosły 29.758,5 mln zł, a dochody podatkowe ogółem ukształtowały sięga ten rok na poziomie 315.257,4 mln zł. Szczegółowe wielkości tych danych za lata 2007-2017 przedstawione zostają poniżej:

Źródło: opracowanie własne na podstawie: Tabela: Roczne wskaźniki makroekonomiczne, http://stat.gov.pl/wskazniki-makroekonomiczne/ – wg aktualizacji GUS danych podatkowych – tabela finanse publiczne na dzień 05.06.2018r. oraz tabela rachunki narodowe stan na 24.04.2018r.

Przy uwzględnieniu danych z rachunków narodowych za rok 2017 wpływy z CIT stanowiły zaledwie 1,50% wartości PKB, a w stosunku do łącznych dochodów podatkowych ich udział wyniósł 9,44% i był niższy niż w roku 2016 o 0,22 %.

Źródło: opracowanie własne na podstawie: Tabela: Roczne wskaźniki makroekonomiczne, http://stat.gov.pl/wskazniki-makroekonomiczne/

Mimo, że większa grupa spółek będących w strukturze PGK to poprawnie funkcjonujące podmioty, które działając w tej formie kierują się uzasadnioną strategią biznesową, bez upatrywania korzyści podatkowych, muszą liczyć się z tym, że w oczach fiskusa pozostają w obszarze ryzyka. Administracja podatkowa zmaga się ze skutecznym poborem CIT, dlatego pod szczególnym monitoringiem może znajdować się poziom wypełniania nowych uregulowań, jak też każda próba znalezienia w nich luk prawnych, umożliwiających korzystniejsze niż założenia resortu, rozliczenie podatkowe.
Liczba funkcjonujących grup w Polsce nie jest znacząca, mimo to nie zapowiada się, że fiskus zapewni takim podmiotom dogodne preferencje podatkowe. Skutki działań przestępczych niejednokrotnie odczuwają w głównej mierze legalnie działający uczestnicy obrotu gospodarczego, co przedkłada się na niekorzystną ocenę systemu podatkowego. Natomiast w świetle wzrostu PKB w roku 2017 w stosunku do okresu poprzedniego o niespełna 3,5%, oraz nieznaczny realny wzrost łącznych dochodów w podatku CIT za ubiegły rok w stosunku do roku 2016, wydaje się pewne, że wszyscy podatnicy odczuwać będą dalsze uszczelnianie poboru danin publicznych.


Autor: dr Alicja Tołwińska, Managing Associate, Doradca Podatkowy Grupa Chałas i Wspólnicy – Law | Tax & Finance | Accounting

[column width=”1/4″ last=”true” title=”undefined” title_type=”undefined” animation=”none” implicit=”true”]
[team_member name=”dr Alicja Tołwińska” position=”Managing Associate, Doradca Podatkowy” url=”” email=”atolwinska@chwp.pl” phone=”” picture=”https://www.chwp.pl/wp-content/uploads/2018/01/ATolowinska_small-1.jpg” googleplus=”” linkedin=”” facebook=”” twitter=”” youtube=”” pinterest=”” lastfm=”” instagram=”” dribble=”” vimeo=””]
[/team_member]
[/column]
[column width=”1/1″ last=”true” title=”” title_type=”single” animation=”none” implicit=”true”]
[/column]