Jedną z zasad prawa pracy, wynikającą z art. 17 oraz art. 94 pkt 6 kodeksu pracy, jest obowiązek pracodawcy ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Kodeks nie reguluje natomiast w sposób bezpośredni sytuacji, gdy ten obowiązek istniejący po stronie pracodawcy staje się dla pracownika uciążliwy i nie wypowiada się bezpośrednio, co do możliwości odmowy udziału w szkoleniu przez pracownika. Art. 100 kodeksu pracy, wśród obowiązków pracownika wymienia stosowanie się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, a ile nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.
Do takich poleceń zaliczyć należy skierowanie do udziału w szkoleniu. Jeżeli obowiązek podnoszenia kwalifikacji wynika z umowy o pracę, bądź aktów zakładowego prawa pracy, czy też innych przepisów prawa pracy, w których wyartykułowane jest, że świadczenie pracy jest warunkowane uzyskaniem kwalifikacji, czy tez odbyciem określonych szkoleń nawet po godzinach pracy, polecenie pracodawcy w tym zakresie wiąże pracownika, a jego niewykonanie może skutkować rozwiązaniem umowy bez wypowiedzenia. Pracownik odmawiając pracodawcy naraża się na sankcje, jakie kodeks pracy przewiduje na wypadek nie wykonywania przez pracownika poleceń pracodawcy, z rozwiązaniem umowy bez wypowiedzenia włącznie. Za takim poglądem przemawia m.in. odpowiedzialność pracodawcy za działania pracownika oraz ryzyko odpowiedniego doboru przez niego kadry. Pracownik może odmówić udziału w szkoleniu w sytuacji, gdy jest to z jakichś powodów sprzeczne z prawem lub umową o pracę (art. 100 kp). Nie gwarantuje to co prawda uniknięcia sankcji, gdyż ta zależy od uznania pracodawcy, ale daje pracownikowi argument w postępowaniu sądowym, jeśli będzie chciał dochodzić swoich praw. Uzasadnienia odmowy wykonania polecenia pracodawcy pracownik może szukać także w art. 8 kodeksu pracy regulującym nadużycie prawa przez pracodawcę.
Jednoznaczną odpowiedź na pytanie, co do możliwości odmowy udziału w szkoleniu, utrudnia nie do końca jasny stosunek pomiędzy czasem pracy, a czasem poświęconym na szkolenie. Istnieją co do tej kwestii zróżnicowane poglądy. Przychylić się należy do poglądu mówiącego, że czasem pracy jest czas szkolenia, o ile odpowiada godzinom rozkładu czasu pracy. Nie wydaje się uzasadnione rozciąganie obowiązku wykonania polecenia pracodawcy, na udział w szkoleniach odbywających się poza godzinami pracy, mimo iż są wyrażane takie poglądy. Takie szkolenia powinny być traktowane jako niewiążąca propozycja, z zastrzeżeniem wspomnianych wyżej sytuacji, gdy odpowiednie podnoszenie kwalifikacji zawodowych jest wymagane przepisami prawa pracy.