Tajemnica handlowa – co nią jest w obecnych czasach

W dobie Internetu uzyskanie informacji z jakiejkolwiek dziedziny nauki czy też techniki nie jest, w większości przypadków, specjalnie trudne. W konsekwencji dużych problemów może przysporzyć  próba określenia jakie informacje mogą być chronione jako tajemnice handlowe.

O tym, że jednak warto dobrze orientować się w tym temacie świadczy historia dotycząca składu oraz receptury jednego ze znanych napojów gazowanych, który nie był nigdy chroniony na podstawie prawa z patentu (chroni zaledwie przez 20 lat) lecz na podstawie przepisów dotyczących  „tajemnicy przedsiębiorstwa”.

Należy wyjaśnić, że termin „tajemnica handlowa” jest używany zamiennie z terminem „tajemnica przedsiębiorstwa”. Termin „tajemnica handlowa” kilkukrotnie został użyty przez ustawodawcę w różnych aktach prawnych, jednakże było to użycie incydentalne i nie towarzyszyło mu objaśnienie zakresu. Nie należy traktować jednak takiego postępowania ustawodawcy jako celowego odróżnienia od „tajemnicy przedsiębiorstwa”.

Tajemnica przedsiębiorstwa jest chroniona w głównej mierze na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jest ona zdefiniowana w art. 11 ust 4 wspomnianej ustawy, jako „nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności”. Ze wskazanej definicji należy wnioskować, że aby pewna informacja mogła zostać uznana za tajemnicę przedsiębiorstwa muszą zaistnieć trzy główne przesłanki. Taka informacja musi być poufna, nie może być ujawniona i musi być odpowiednio zabezpieczona przed jej pozyskaniem lub ujawnieniem. W doktrynie wskazuje się często, że mimo położenia nacisku przez ustawodawcę na wskazanie powyższych przesłanek, w rzeczywistości  wszystkie one mieszczą się w zakresie terminu „poufność”.

Tajemnicą handlową podlegającą ochronie na gruncie wskazanego przepisu mogą zatem być informacje technologiczne takie jak metoda produkcji, receptura, systemy zaangażowane w produkcje, kontrola jakości itp. Ponadto chronione są informacje techniczne, za które uznać można rozwiązania techniczne, które nie są jeszcze opatentowane. Niezwykle ważną kategorią podlegającą ochronie  są również informacje organizacyjne przedsiębiorstwa, do których zaliczyć można metodologię działania, listę klientów oraz dostawców lub procesy dystrybucji.

Oprócz wskazanych kategorii ustawodawca pozwolił sobie również na pozostawienie otwartej kategorii „innych informacji posiadających wartość gospodarczą”, które również mieszczą się w zakresie ochrony. Do kategorii tej zaliczyć można np. podejmowane działania marketingowe lub strukturę kampanii, w tym np. optymalizację strony internetowej w określony sposób, okoliczności istotne z uwagi kształtowania się popytu oraz cen oraz organizację pracy.

Zakres informacji chronionych w ramach tajemnicy przedsiębiorstwa jest, wbrew pozorom, bardzo szeroki i obejmuje w zasadzie wszelkie informacje, które mogą zostać uznane za poufne, a których ujawnienia przedsiębiorca sobie nie życzy. W szczególności wspomniana otwarta kategoria przedmiotu ochrony pozostawia miejsce dla objęcia nią specyficznych modeli biznesowych i wykorzystanych w nich procedur oraz technologii, które w chwili obecnej mogą nawet nie być jeszcze znane.