Zmiana profilu działalności prowadzonej przez pracodawcę, a umowa o zakazie konkurencji.

Pracodawca zatrudniający pracownika i zawierający z nim umowę o zakazie konkurencji, obejmującą swoim zasięgiem również okres po ustaniu stosunku pracy, powinien wziąć pod uwagę ewentualność zamiany profilu działalności swojego przedsiębiorstwa. Nieuwzględnienie tej okoliczności będzie powodować, że pomimo bezsensowności istnienia zakazu konkurencji, pracodawca nadal będzie zobowiązany do wypłaty rekompensaty. Pracodawca zawsze może zwolnić pracownika z zakazu konkurencji, jednak jak zauważa Sąd Najwyższy jednostronne zwolnienie oznacza jedynie propozycję (ofertę) skierowaną do pracownika, a skoro nie znajduje ona akceptacji (przyjęcia przez byłego pracownika), to pracodawca nie może na podstawie takiego oświadczenia zwolnić się z obowiązku wypłacania uzgodnionego odszkodowania przez umówiony okres po ustaniu stosunku pracy (wyrok SN z 11 kwietnia 2001 r. III ZP 7/01). Sąd Najwyższy konsekwentnie stoi na stanowisku, iż obowiązek wypłaty odszkodowania istniejący po stronie pracodawcy, trwa nadal również wówczas, gdy pracodawca nie musi się już obawiać konkurencji ze strony pracownika (wyrok SN z 14 maja 1998 r. I PKN 121/98; wyrok SN z 17 listopada 1999 r. I PKN 358/99). Istnieją poglądy poddające w wątpliwość stanowisko Sądu Najwyższego, w oparciu o konstrukcję umowy wzajemnej, w ramach której świadczenie jednej ze stron musi odpowiadać świadczeniu tej drugiej.

Klauzula konkurencyjna (art. 101² § 1 kp) bowiem, posiada cechy umowy odpłatnej, terminowej i wzajemnej. Świadczenie odszkodowawcze pracodawcy stanowi ekwiwalent świadczenia pracownika polegającego na powstrzymywaniu się od działalności konkurencyjnej, przy czym świadczenie pracownika ma charakter ciągły, zaś pracodawcy jednorazowy, choć może być realizowane w ratach rozłożonych w czasie (101² § 3 kp). Pracodawca chcąc uniknąć podobnych rozterek powinien zamieścić w umowie o zakazie konkurencji, postanowienia przewidujące możliwość odstąpienia od niej bądź jej wypowiedzenia w związku ze zmianą profilu przedsiębiorstwa. Brak takiego zastrzeżenia powoduje po stronie pracodawcy obowiązek wywiązania się z umowy i wypłaty odszkodowania w całości. Jeżeli pracodawca nie wypłaci odszkodowania, umowa przestaje wiązać, ale tylko pracownika, który może wówczas bez ograniczeń podejmować prace u konkurencji. Na pracodawcy natomiast nadal ciążył będzie obowiązek wypłaty odszkodowania w ustalonej wysokości, którego były pracownik będzie mógł dochodzić przed sądem.