Ustawa o odnawialnych źródłach energii – mapa drogowa wejścia w życie przepisów

Czy koniec tegorocznego weekendu majowego może mieć jakiekolwiek znaczenie dla rynku energii? Paradoksalnie, na to pytanie należy odpowiedzieć twierdząco. Dzień zakończenia weekendu majowego – 4 maja 2015 r. jest datą wejścia w życie przepisów ustawy o odnawialnych źródłach energii. Warto bliżej przyjrzeć się przepisom przejściowym oraz intertemporalnym zawartym w ustawie, szczególnie, że ich analiza może powodować pewne trudności.

Ustawa o odnawialnych źródłach energii uchwalona przez Sejm w dniu 20 lutego 2015 r. i podpisana przez Prezydenta RP w dniu 11 marca 2015 r. co do zasady wchodzi ona w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. Miało ono miejsce w dniu 3 kwietnia 2015 r., kiedy w Dzienniku Ustaw pod pozycją numer 478 został opublikowany tekst ustawy. W konsekwencji, ustawa o odnawialnych źródłach energii wejdzie w życie w dniu 4 maja 2015 r., czyli po upływie 30 dni od jej ogłoszenia.

Od tej zasady przewidziano szereg wyjątków. Najbardziej doniosłym jest data obowiązywania nowych przepisów dotyczących wsparcia odnawialnych źródeł energii, tj. data 1 stycznia 2016 r. To jednak nie koniec odstępstw w tym zakresie. Najbardziej przejrzyste, ale nie najłatwiejsze, jest przeprowadzenia analizy chronologicznego wejścia w życie poszczególnych przepisów ustawy o odnawialnych źródłach energii.

Część przepisów ustawy już obowiązuje – bowiem weszły w życie od dnia następującego po dniu ogłoszenia ustawy, czyli dnia 4 kwietnia 2015 r. Powyższe odnosi się do zmienionych postanowień art. 9a, 9e, 9l oraz 9m Prawa energetycznego oraz dodanego art. 9e1, który określa treść oświadczenia, jakie ma zostać złożone wraz z wnioskiem o wydanie świadectwa pochodzenia. Ponadto, również od dnia 4 kwietnia 2015 r. obowiązują przepisy określające obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw za rok 2015 (art. 188 i 189 ustawy) oraz zakres obowiązywania przepisów wykonawczych wydanych na podstawie dotychczasowych przepisów (art. 206 ustawy). W tym miejscu należy przypomnieć o obowiązku złożenia Prezesowi URE przez odbiorców przemysłowych oświadczeń dotyczących m. in. zużycia energii wraz z opinią biegłego rewidenta (art. 188 ust. 4 oraz 189 ust. 1 ustawy) w terminie 14 dni od daty wejścia w życie zmienionego art. 9a Prawa energetycznego, tj. do dnia 18 kwietnia 2015 r. Na stronie URE zostały opublikowane wzory takich oświadczeń .

Następnie, od dnia 1 maja 2015 r. obowiązują przepisy umożliwiające uzyskanie od Prezesa URE zaświadczenia o dopuszczeniu do udziału w aukcji (art. 75 i 76 ustawy) oraz określające obowiązek Prezesa URE do ustalenia regulaminu aukcji (art. 78 ust. 7-11 ustawy).

Kolejno, z dniem 4 maja 2015 r. co do zasady wchodzi w życie ustawa o odnawialnych źródłach energii, a od dnia 1 października 2015 r. zaczynają obowiązywać przepisy dotyczące powstania i funkcjonowania Operatora Rozliczeń Energii Odnawialnej S.A. (art. 106-115 ustawy). W tym miejscu należy również przypomnieć o upływającym w dniu 4 listopada 2015 r. terminie obowiązku dostosowania umów przyłączeniowych do nowych przepisów wprowadzonych przez ustawę (art. 191 ustawy).

Wreszcie, z dniem 1 stycznia 2016 r. wchodzą w życie przepisy rozdziału 4 ustawy określające nowe mechanizmy i instrumenty wspierające wytwarzanie energii, biogazu rolniczego oraz ciepła w instalacjach odnawialnych źródeł energii. Również od tej daty mają obowiązywać przepisy dotyczące zaliczania energii elektrycznej wytworzonej z biopłynów na poczet realizacji krajowego celu w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto oraz zmienione postanowienia prawa energetycznego w zakresie kar pieniężnych wymierzanych przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w przypadku nieprzestrzegania obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia oraz obowiązków informacyjnych. Jednocześnie, z datą 1 stycznia 2016 r. tracą moc postanowienia art. 9e, 9o i 9v oraz nowowprowadzonego art. 9e1 Prawa energetycznego.

Resumując, wejście w życie ustawy o odnawialnych źródłach energii można podzielić na następujące etapy:
1) W dniu 4 kwietnia 2015 r. wchodzą w życie zmienione przepisy w zakresie obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia;
2) Od dnia 1 maja 2015 r. można się ubiegać o wydanie przez Prezesa URE zaświadczenia o dopuszczeniu do udziału w aukcji;
3) Z dniem 4 maja 2015 r. co do zasady zaczyna obowiązywać ustawa o odnawialnych źródłach energii;
4) Od dnia 1 października 2015 r. wejdą w życie postanowienia dotyczące Operatora Rozliczeń Energii Odnawialnej S.A.; oraz
5) Z dniem 1 stycznia 2016 r. zaczyna obowiązywać nowy system wsparcia.

Jednocześnie należy również pamiętać o terminach wypełnienia obowiązków przewidzianych w ustawie, takich jak na przykład termin dostosowania umów przyłączeniowych.

Autor: Paweł Cyganik, Radca prawny, Szef Departament Energetyki, Kancelaria J. Chałas i Wspólnicy