System szkolenia aplikantów radcowskich

Zasady odbywania aplikacji radcowskiej w roku 2010, w porównaniu do zasad obowiązujących w latach ubiegłych, doznały znaczących modyfikacji. W Uchwale Krajowej Rady Radców Prawnych nr 90/VII/2009 z dnia 17 października 2009 r. zdecydowanym zmianom uległ Regulamin odbywania aplikacji radcowskiej, kształtujący sytuację każdego aplikanta.

Aktualnie aplikacja radcowska trwa trzy lata i odbywa się ją pod kierunkiem patrona. Patronem może być wyłącznie radca prawny, który przy spełnieniu dodatkowych szczegółowych warunków, jest wpisany na listę radców prawnych oraz wykonuje zawód radcy prawnego przez co najmniej cztery lata. Patronat może być również sprawowany w grupach patronackich, obejmujących maksymalnie dziesięciu aplikantów.

Szkolenie

System szkolenia aplikantów radcowskich obejmuje zajęcia teoretyczne w wymiarze pięciu godzin zegarowych w tygodniu, podzielonych na bloki tematyczne. Uzupełnianiem szkolenia teoretycznego są praktyki w jednostce organizacyjnej zajmującej się stosowaniem prawa lub w dziale prawnym innej jednostki organizacyjnej. Warunkiem koniecznym jest tu zwierzchnictwo radcy prawnego, który jest opiekunem praktyki aplikanta. W każdym roku aplikant radcowski musi odbyć co najmniej pięć miesięcy praktyk, średnio w wymiarze jednego dnia w tygodniu. Dodatkowo aplikant radcowski zobowiązany jest do odbycia praktyk sądowych – po jednym dniu w każdym tygodniu, w przeciągu wyznaczonych czterech miesięcy w roku – a obejmujących praktyki w wydziałach: cywilnym, gospodarczym, karnym oraz pracy i ubezpieczeń społecznych.

Zastępstwo procesowe

Utrzymane zostało uprawnienie aplikanta radcowskiego do zastępowania radcy prawnego. Aplikant radcowski może po upływie sześciu miesięcy od rozpoczęcia aplikacji (licząc od chwili wpisania na listę aplikantów i złożenia ślubowania) zastępować radcę prawnego przed sądami rejonowymi, organami ścigania i organami administracji publicznej, a po upływie roku i sześciu miesięcy również przed innymi sądami, za wyjątkiem jedynie: Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego i Trybunału Konstytucyjnego. Ponadto aplikant radcowski ma możliwość sporządzania i podpisywania pism procesowych, ale tylko wówczas gdy otrzyma wyraźne upoważnienie radcy prawnego do dokonania tej czynności, z wyłączeniem jednakże takich pism jak: apelacja, skarga kasacyjna oraz skarga konstytucyjna.

Opłaty

Za odbywanie aplikacji radcowskiej aplikant uiszcza roczną opłatę w wysokości trzyipółkrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli obecnie około 4600 zł. Aplikanci radcowscy są także zobowiązani do uiszczania miesięcznej składki w wysokości 16 zł, wynikającej z tytułu przynależności do samorządu radców prawnych.
Należy mieć na względzie, iż poza Ustawą o radcach prawnych oraz Regulaminem odbywania aplikacji radcowskiej sytuację aplikanta kształtują również wytyczne Krajowej Rady Radców Prawnych, odnoszące się np. do systemu szkoleniowego, zakresu obowiązków czy zasad oceniania aplikantów, skierowanych do poszczególnych Okręgowych Izb Radców Prawnych.