Refakturowanie usług

Kwestia refakturowania usług nie była i nie jest obecnie uregulowana w przepisach o VAT. Refakturowanie polega na odprzedaży usług przez podmiot, który faktycznie tej usługi nie świadczy. Co do zasady „refakturowaniu” podlegają usługi dostarczania energii elektrycznej, cieplnej, telekomunikacyjne, przenoszone przez wynajmującego na najemców.

W piśmiennictwie podkreśla się, że aby refakturowanie było skuteczne, należy spełnić określone przesłanki:

1. Usługa, która jest refakturowana przez głównego świadczeniodawcę (sprzedawcę czy też usługodawcę) na świadczeniobiorcę (kupującego, usługobiorcę) musi być wyodrębniona z całości usług.

2. Odprzedaż powinna się odbyć bez jakiejkolwiek marży. Jednakże zgodnie z regulacjami Wspólnotowymi, jeżeli podatnik działając we własnym imieniu, lecz na rachunek innej osoby, bierze udział w świadczeniu usług, uznaje się, że podatnik ten nabył i wyświadczył te usługi. Powyższy przepis nie uzależnia zatem możliwości dokonania odprzedaży usług od faktu doliczenia marży. Marża w aspekcie dokonania refakturowania powinna być zatem irrelewantna.

3. Z usługi nie może korzystać podmiot dokonujący refakturowania usługi.

4. Odbiorca jest obciążany co do zasady według tej samej stawki VAT, jaka widnieje na fakturze źródłowej zakupu usługi od podmiotu, który ją faktycznie świadczy. Po przystąpieniu do Wspólnoty, „refakturowania” nie można uznać jako prostego przeniesienia kosztów, bowiem podmiot, który dokonuje odprzedaży usług jest traktowany z punktu widzenia podatkowego jako podmiot, który te usługi świadczy. Ma on zatem prawo do zastosowania stawki właściwej ze względu na sprzedaż przedmiotowej usługi. Wobec powyższego, w sytuacji w której podmiot, którego usługa byłaby następnie „refakturowana” nie byłby podatnikiem podatku od towarów i usług, podmiot dokonujący „refakturowania” zmuszony jest zastosować stawkę właściwą ze względu na refakturowaną usługę, bez względu na to, iż pierwotnie nie podlegała ona VAT. Powyższe potwierdził NSA w wyroku z 22 marca 1999 r. (I SA/Ka 1375/97), w którym stwierdził, że przy refakturowaniu usługi transportowej należy naliczyć podatek od towarów i usług wg stawki 22% bez względu na to, czy podwykonawca usługi jest podatnikiem podatku od towarów i usług i wykazał go na fakturze VAT (wówczas podatek ten będzie podatkiem naliczonym podlegającym odliczeniu od podatku należnego), czy też podwykonawca nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Kolejną konsekwencją „refakturowania” w obecnym stanie prawnym jest konieczność uwzględnienia we własnej proporcji sprzedaży, usług zwolnionych, podlegających refakturowaniu. Jeżeli podatnik nie jest w stanie wyodrębnić kwot podatku naliczonego związanego z refakturowanymi, a zwolnionymi z VAT usługami, musi co do zasady swój podatek naliczony odliczać z uwzględnieniem proporcji sprzedaży.