Jakie korzyści dla inwestora polskiego oferuje kazachstańska branża budowlana?

W związku z kryzysem światowym w Europie coraz większą popularnością cieszą się kraje wschodnie, w tym Kazachstan. Jest to interesujący kraj dla rozwoju biznesu budowlanego. W Kazachstanie jak również w pozostałych krajach byłego Związku Radzieckiego w budżecie państwowym przewidziane są duże środki na budowę mieszkań, przedsiębiorstw i zakładów. Jest dynamicznie rozwijającym się krajem, chętnym na przyjęcie nowych technologii i innowacyjnych rozwiązań w różnych dziedzinach gospodarki, w tym z zakresu budownictwa.

Spółka z o.o. czy filia?

Rozważając prowadzenie działalności budowlanej w Kazachstanie, inwestor zagraniczny powinien w pierwszej kolejności dokonać wyboru formy prowadzenia takiej działalności. Przykładowo, inwestor nie będący rezydentem Kazachstanu po upływie 3 lat od dnia rejestracji jego kazachstańskiej spółki w organach podatkowych Kazachstanu może otrzymać dywidendę bez obowiązku zapłaty podatku z tego tytułu. Ponadto taka forma działalności biznesowej pozwoli zaoszczędzić 5% wartości wypłacanych na rzecz dywidend. Pod względem podatkowym korzystniejsza jest zatem rejestracja w Kazachstanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zamiast filii. Filia bowiem, zgodnie z postanowieniami Kodeksu Cywilnego Kazachstanu nie ma osobowości prawnej. Pewną korzyścią płynącą z utworzenia tego rodzaju podmiotu jest brak konieczności uzyskania przez osobę nim zarządzającą (dyrektora) nie będącą rezydentem Kazachstanu pozwolenia na pracę. Jednak z punktu widzenia opodatkowania w przypadku fili w Kazachstanie powstaje dodatkowo obowiązek zapłaty podatku dochodowego w wysokości 15%.

Jak zaoszczędzić na podatku VAT?

Dla inwestora zagranicznego korzystniejsza pod względem podatkowym jest inwestycja budowy lokali użytkowych (np. wygrana w przetargu). Zgodnie z przepisami Kodeksu Podatkowego Republiki Kazachstan budowa zespołów mieszkaniowych nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, zatem wydawać by się mogło, że jest to korzystne rozwiązanie dla inwestorów zagranicznych. W rzeczywistości jednak wspomniane wyżej przepisy nie pozwalają na odliczenie podatku VAT. Problem w tym, iż należna kwota podatku VAT, którą firma budowlana musi zapłacić do budżetu państwa obliczana jest w następujący sposób: kwota podatku VAT odprowadzana do budżetu państwa stanowi różnicę: 1) kwoty podatku VAT (12% zgodnie z danymi z 2013r.) z tytułu zakupu towarów i usług (oddzielna pozycja w rachunku dostawcy materiałów i usług) oraz 2) kwoty podatku VAT (12% zgodnie z danymi z 2013r.) od wartości sprzedanych towarów, tzn. gotowego obiektu budowlanego. Jak wynika z powyższego, w przypadku przedłużającej się inwestycji budowlanej , podatek VAT od materiałów i usług kumuluje się i nie podlega odliczeniu.

W odróżnieniu od budownictwa mieszkaniowego, inwestycje w zakresie budowy lokali użytkowych, podatek VAT od zakupionych towarów i usług można zaliczyć do kosztów i zmniejszyć tym samym kwotę należnego podatku VAT, który firma budowlana będzie musiała odprowadzić do budżetu państwa po sprzedaży obiektu budowlanego.

By lepiej zobrazować tę zależność posłużmy się przykładem. Załóżmy, że koszt całkowity budowy lokali użytkowych w Kazachstanie kształtuje się na poziomie 200 000 euro. Firma budowlana zapłaciła jednocześnie dostawcom 12% wartości prac i materiałów, tj. 24 000 euro (12% od 200 000 euro). Po zakończeniu budowy obiektu budowlanego przez daną firmę i jego sprzedaży, przykładowo, za kwotę 250 000 euro w tym VAT, okazuje się, że kwota podatku VAT zapłacona przez nabywcę obiektu budowlanego wyniesie 30 000 euro (12% od 250 000 euro). W świetle powyższego firma budowlana odprowadzi do budżetu państwa podatek VAT w wysokości 6000 euro zgodnie z poniższym obliczeniem:

30000 euro (VAT zapłacony przez nabywcę gotowego obiektu budowlanego) – 24 000 euro (VAT zapłacony dostawcom przez firmę budowlaną) = 6 000 euro.

Zatem, jak wynika z powyższego, budowa lokali użytkowych w Kazachstanie pozwala na zmniejszenie kwoty należnego podatku VAT w przypadku działalności w sferze takiego właśnie budownictwa, jak wspomniano w powyższym przykładzie – do 6000 euro, przyjmując wartość sprzedaży lokalu użytkowego – 250 000 euro. W przypadku budownictwa mieszkalnego podatek VAT z tytułu nabywanych towarów i usług zwiększa koszty budowy, co w efekcie podnosi cenę gotowego obiektu budowlanego, a podatek VAT podlega odliczeniu.

Jakie są korzystne formy finansowania inwestycji w branży budowlanej?

Spośród najbardziej rozpowszechnionych modeli najchętniej wybierane są dwie formy finansowania kazachstańskich firm budowlanych. Po utworzeniu spółki oraz otwarciu rachunku bankowego przedsiębiorca może otrzymać nieoprocentowaną pożyczkę od firmy zagranicznej zarejestrowanej zarówno w Polsce, jak i innych krajach. Główną korzyścią wypływającą z takiej transakcji jest to, że uzyskane środki uznawane są za zobowiązanie kazachstańskiej spółki wobec wierzyciela, nie zaś za dochód, wskutek czego środki te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Drugi model polega na zwiększeniu kapitału zakładowego spółki z uzyskanej bezzwrotnej nieodpłatnej pomocy finansowej. Zgodnie z przepisami kazachstańskiego kodeksu podatkowego podobna transakcja zwolniona jest z opodatkowania. Przyznane środki będą jednak w świetle przepisów podatkowych uznane za dochód spółki kazachstańskiej. Niewątpliwą korzyścią takiej transakcji jest jednak bezzwrotne pozyskanie środków z inwestycji w spółkę kazachstańską, tzn. w celu zwiększenia kapitału zakładowego.

Jakie zachęty podatkowe oferuje firmom Konwencja o unikaniu podwójnego opodatkowania podpisana przez Polskę oraz Kazachstan?

W przypadku udzielenia spółce kazachstańskiej pożyczki przez podmiot zagraniczny zarejestrowany w Polsce, przy spłacie kwoty głównej oraz naliczonych odsetek z tytułu udzielonego kredytu, spółka kazachstańska oraz jej wierzyciel – spółka polska – mogą zastosować postanowienia Konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania z 1994 roku. Zazwyczaj w przypadku dochodu z tytułu udzielenia pożyczki w Kazachstanie, dochód nierezydenta podlega opodatkowaniu podatkiem w wysokości 20% od kwoty naliczonych odsetek.

Zgodnie z art. 11 Konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania podatek od odsetek z tytułu udzielonego przez polską spółkę kredytu nie przekracza 10% w przypadku, gdy podmiot polski nie tworzy na terytorium Kazachstanu stałej jednostki. W przypadku zatem zastosowania postanowień Konwencji kwota podatku od odsetek ulega zmniejszeniu z 20% do 10%.