Czy wypowiedzenie umowy przesłane faksem lub e-mailem jest skuteczne?

Zgodnie z art. 77 § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli umowa została zawarta w formie pisemnej, wypowiedzenie umowy powinno być stwierdzone pismem. Wbrew pozorom nie oznacza to jednak, że w określonych sytuacjach wypowiedzenie w innej formie nie będzie skuteczne.

Nieporozumienia co do skuteczności wypowiedzeń składanych w innej formie niż forma pisemna biorą się stąd, że cytowany wyżej przepis nie przewiduje sankcji za niezachowanie formy pisemnej wypowiedzenia. Zgodnie z art. 74 § 1 kc zastrzeżenie formy pisemnej bez rygoru nieważności wywołuje jedynie utrudnienia dowodowe w postępowaniu przed sądem (brak możliwości prowadzenia dowodu ze świadków). Ograniczeń dowodowych nie stosuje jednak w przypadku czynności prawnych w stosunkach między przedsiębiorcami (art. 74 § 3 kc). Należy więc wyprowadzić z tego ogólny wniosek, że wypowiedzenie zawartej na piśmie umowy między przedsiębiorcami jest skuteczne, niezależnie od formy w jakiej wypowiedzenia zostaje złożone. Dlatego też w relacjach między przedsiębiorcami przyjmuje się, że przekazanie wypowiedzenia faksem lub mailem jest skuteczne, gdyż daje możliwość zapoznania się z oświadczeniem o wypowiedzeniu, mimo że nie spełnia wymogu pisemności określonego w art. 77 § 2 kc.

Wyjaśnić przy tym należy, że powyższe zasady będą miały zastosowanie w przypadku, jeżeli umowa milczy na temat sposobu jej wypowiedzenia. Jeżeli bowiem w umowie zastrzeżono określone wymogi co do procedury wypowiedzenia umowy, to będą one miały pierwszeństwo. Nie ma bowiem przeszkód, aby w umowie określić szczególny tryb wypowiedzenia (np. oświadczenie wysłane listem poleconym na określony adres, czy też obowiązek zachowania formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi). Istotne jest przy tym, żeby umowa określała sankcję za naruszenie procedury lub złożenie wypowiedzenia w innej formie – powinno się zastrzec wyraźnie rygor nieważności. W przeciwnym razie może się okazać, że pomimo zapisu w umowie, nakazującego zachowanie określonej formy wypowiedzenia, złożenie wypowiedzenia w innej formie, mimo formalnej niezgodności z umową będzie w pełni skuteczne.