Czy pracodawca odpowiada za brak zapobiegania mobbingowi w pracy?

Zgodnie z art. 943 § 2 kodeksu pracy mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Chodzi o zachowania i działania powtarzalne i wyczerpujące znamiona uporczywości, wywołujące u pracownika np. zaniżoną samoocenę przydatności zawodowej. Ustawodawca w art. 943 nie ustanowił szczególnych zasad odpowiedzialności za szkody majątkowe wyrządzone pracownikowi mobbingiem pracodawcy lub innego pracownika. Ustawodawca nałożył na pracodawcę obowiązek przeciwdziałania mobbingowi w miejscu pracy. Na pracodawcy ciąży obowiązek dbałości o atmosferę w miejscu pracy i przeciwdziałania wszelkim przejawom dyskryminacji, zarówno w relacji między przełożonymi i podwładnymi, jak i pracownikami niepozostającymi ze sobą w zależności służbowej.
Kodeks pracy nie reguluje odpowiedzialności pracodawcy za szkody poniesione przez pracowników wskutek działań lub zaniechań pracodawcy lub innych pracowników. Do tej odpowiedzialności znajdą odpowiednie zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego, zgodnie z art. 300 k.p. Podstawę prawną odpowiedzialności pracodawcy za szkodę wyrządzoną pracownikowi własnymi działaniami mobbingowymi mogą stanowić przepisy kodeksu cywilnego o odpowiedzialności za niewykonanie bądź nienależyte wykonanie zobowiązania lub o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną zawinionym czynem niedozwolonym. Z kolei podstawę odpowiedzialności pracodawcy za szkodę wyrządzoną działaniami innego pracownika może stanowić art. 430 k.c. o odpowiedzialności zwierzchnika za szkodę wyrządzoną innej osobie przez podwładnego przy wykonywanej powierzonej mu czynności (odpowiedzialność za działania mobbingowe pracownika zajmującego kierownicze stanowisko). Jeżeli na skutek mobbingu pracownik doznał uszczerbku na zdrowiu może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 943 § 3 k.p.). Roszczenie pracownika przeciwko pracodawcy wynika nie z samego faktu stosowania w stosunku do niego mobbingu, ale z faktu doznania niekorzystnych dla zdrowia następstw. Pracodawca ponosi tę odpowiedzialność nawet wówczas, gdy o stosowaniu mobbingu wobec danego pracownika nie wiedziały osoby kierujące zakładem pracy. Natomiast pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę (art. 943 § 4 i 5). Pracodawca będzie mógł odpierać zarzuty wskazując, iż ze swojej strony dochował należytej staranności przy przeciwdziałaniu mobbingowi w miejscu pracy, wskazując na działania kierowane na zapobieganie temu zjawisku bądź będące natychmiastową reakcją na zaistniały problem.