Z danych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny wynika, że wartość aktywów, zgromadzona przez fundusze inwestycyjne w pierwszym półroczu 2017 r. wzrosła o 2,8% w porównaniu do analogicznego okresu z roku 2016 r. i stanowiła łącznie 309,4 mld zł. Na polskim rynku według stanu na koniec czerwca 2017 r. funkcjonowało 925 funduszy inwestycyjnych, w tym 53 otwartych (wzrost o 2) oraz 828 zamkniętych – wzrost o 9. W analizowanym okresie procentowy udział wartości aktywów poszczególnych funduszy, w stosunku do aktywów ogółem wszystkich funduszy kształtował się podobnie jak w pierwszym półroczu 2016 r. Najwyższy udział aktywów, bo aż 50,4% stanowiły aktywa funduszy inwestycyjnych zamkniętych (zanotowały one spadek – o zaledwie 1,2%), a ich wartość wynosiła ponad 156 mld zł. Otwarte fundusze inwestycyjne dysponowały aktywami o wartości ok. 100 mld zł (w I pół. 2017 r. nastąpił wzrost aż o 12,8%), dzięki czemu udział w aktywach ogółem wyniósł 32,4%. Specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte posiadały aktywa na poziomie ponad 53 mld zł – co dało wzrost o 0,8% w stosunku do wartości z pierwszego półrocza 2016 r. W pierwszym półroczu 2017 r. fundusze inwestycyjne osiągnęły łącznie wyższy, niż w analogicznym okresie roku 2016, o ponad 7 mld zł dodatni wynik z operacji, który wyniósł 13,7 mld zł.
Jak wiemy od 1 stycznia 2017 roku obowiązują przepisy, które pozbawiły funduszy inwestycyjnych zamkniętych (zwane dalej: FIZ) zwolnienia podmiotowego z CIT, w przypadku zaangażowania w działaniach gospodarczych struktur utworzonych ze spółek lub innych jednostek organizacyjnych bez osobowości prawnej, które mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub w innym państwie i nie są traktowane jak osoby prawne (…). Przykładem spółek, które wzbudzały dużą popularność w działalności FIZ, były spółki luksemburskie typu SCSp. Zgodnie z treścią art. 17 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT ustawodawca przewidział zwolnienie przedmiotowe, zgodnie z którym wolne od opodatkowania są dochody (przychody) funduszy inwestycyjnych zamkniętych lub specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych stosujących zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla funduszy inwestycyjnych zamkniętych, utworzonych na podstawie ustawy o funduszach inwestycyjnych, z wyłączeniem, dochodów określonych w pkt 57 lit. a-g, a mianowicie dochodów (przychodów) podmiotów bez osobowości prawnej, o których mowa wyżej, osiągniętych z tytułu z odsetek od pożyczek, odsetek od innych zobowiązań, z odsetek od udziału kapitałowego, darowizn bądź innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, odsetek (dyskonta) od papierów wartościowych oraz z tytułu zbycia papierów wartościowych, a także dochodów pozyskanych z nieruchomości.
Tak więc co do zasady FIZ w przypadku utraty prawa do zwolnienia przedmiotowego są zobowiązane są do zapłaty podatku dochodowego CIT w wysokości 19%. Poziom aktywów znajdujących się w posiadaniu FIZ świadczy o dalszej popularności tej formy inwestowania. Zasadne wydaje się, dokonanie analizy i zweryfikowanie skutków fiskalnych za 2017 rok wprowadzonej regulacji. Miejmy nadzieję, że oczekiwania ustawodawcy zostały spełnione.
Autor: dr Alicja Tołowińska