Kategoria: Doradztwo podatkowe

Sprzedawcy detaliczni od 1 września tego roku mają obowiązek opodatkowania przychodów ze sprzedaży detalicznej. Wprowadziła go ustawa z 6 lipca 2016 r. o podatku od sprzedaży detalicznej (Dz. U. 2016, poz. 1155). Wydaje się, że los tej daniny w jej obecnym kształcie będzie wyjątkowo krótki, bowiem już 19 września Komisja Europejska wszczęła szczegółowe postępowanie wyjaśniające w sprawie polskiego podatku od sprzedaży detalicznej.

Komisja wydała również nakaz zobowiązujący Polskę do zawieszenia stosowania tego podatku do czasu zakończenia jego analizy przez Komisję. W ślad za tym Minister Rozwoju i Finansów w dniu 18 października wydał rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru podatku od sprzedaży detalicznej (Dz. U. 2016, poz. 1723). Jednak Ministerstwo Finansów nie składa broni i zapowiada, że od 1 stycznia 2017 r. zacznie obowiązywać danina w nowej wersji.

Zgodnie z rozwiązaniami przyjętymi we wspomnianej ustawie, podatnikami podatku są sprzedawcy detaliczni. Przy czym przez sprzedawcę detalicznego rozumie się osobę fizyczną, osobę prawną, spółkę cywilną oraz jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, dokonujące sprzedaży detalicznej. Przedmiotem opodatkowania podatkiem jest przychód ze sprzedaży detalicznej.

Przez sprzedaż detaliczną rozumie się natomiast dokonywanie na terytorium Polski, w ramach działalności gospodarczej zbywcy, odpłatnego zbywania towarów konsumentom na podstawie umowy zawartej:

• w lokalu przedsiębiorstwa w rozumieniu 2 pkt 3 ustawy z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. poz. 827, z 2015 r. poz. 1854 oraz z 2016 r. poz. 615),
• poza lokalem przedsiębiorstwa w rozumieniu 2 pkt 2 ustawy z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta, także w przypadku, gdy zbywaniu towaru towarzyszy świadczenie usługi odrębnie niezaewidencjonowanej.

Wyrzut:

Podstawę opodatkowania podatkiem stanowi osiągnięta w danym miesiącu nadwyżka przychodów ze sprzedaży detalicznej ponad kwotę 17 000 000 zł.

Przychodem ze sprzedaży detalicznej są kwoty otrzymane przez podatnika z tytułu sprzedaży, w tym zaliczki, raty, przedpłaty i zadatki – także w przypadku, gdy kwoty te podatnik otrzymał przed wydaniem towaru. Warto przypomnieć, że przychód ze sprzedaży detalicznej określa się na podstawie wielkości obrotu zaewidencjonowanego przy pomocy kas rejestrujących oraz obrotu niezaewidencjonowanego, zgodnie ze zwolnieniem określonym w przepisach wykonawczych. Przychód ze sprzedaży detalicznej nie obejmuje należnego podatku od towarów i usług. Przychód osiągnięty w danym miesiącu pomniejsza się o kwoty wypłacone w tym miesiącu z tytułu zwrotu towarów po odliczeniu podatku od towarów i usług.

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą osiągnięcia w danym miesiącu przychodu przekraczającego 17 000 000 zł i dotyczy przychodu powyżej tej kwoty osiągniętego od tej chwili do końca miesiąca.

KE nakazuje Polsce zawiesić stosowanie podatku handlowego

Jaką wysokość mają stawki podatku? Wynoszą one:

• 0,8% podstawy opodatkowania – w części, w jakiej podstawa opodatkowania nie przekracza kwoty 170 000 000 zł;
• 1,4% nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę 170 000 000 zł – w części, w jakiej podstawa opodatkowania przekracza kwotę 170 000 000 zł.

Właśnie zastosowanie progresywnych stawek podatku, opartych na wielkości przychodów jest przedmiotem sporu z Komisją Europejską, która obawia się, że takie stawki podatkowe mogą przynosić selektywną korzyść przedsiębiorstwom o niższych przychodach, a w związku z tym mogą stanowić pomoc państwa w rozumieniu przepisów UE. Zdaniem Komisji, podatek handlowy w jego obecnym kształcie może naruszać art. 107 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którym wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi.

Aby środek został uznany za pomoc w rozumieniu przytoczonego przepisu, musi spełniać wszystkie następujące warunki:

• można go przypisać państwu i musi on być finansowany z zasobów państwowych;
• musi zapewniać korzyść przedsiębiorstwu;
• korzyść ta musi być selektywna;
• oraz musi zakłócać konkurencję lub grozić jej zakłóceniem oraz wpływać na wymianę handlową między państwami członkowskimi.

Na podstawie wstępnej oceny przeprowadzonej przez Komisję, ustawa została uznana za stanowiącą pomoc państwa. Jako że środek został wdrożony z naruszeniem klauzuli zawieszającej, ustanowionej w art. 108 ust. 3 Traktatu, to – zdaniem Komisji – stanowi on również pomoc niezgodną z prawem w rozumieniu art. 1 lit. f) rozporządzenia (UE) 2015/1589. Z uwagi na powyższe Komisja wszczęła formalne postępowanie wyjaśniające w sprawie polskiego podatku od sprzedaży detalicznej i wydała nakaz zobowiązujący Polskę do zawieszenia stosowania tego podatku do czasu zakończenia jego analizy przez Komisję.

„Taka struktura progresywnych stawek skutkuje tym, że przedsiębiorstwa o niskich przychodach albo nie płacą podatku od sprzedaży detalicznej, albo płacą znacznie niższą jego średnią stawkę niż przedsiębiorstwa o wysokich przychodach (…)” – wskazała KE w komunikacie. Ponadto, według wstępnej oceny Komisji, progresywna stawka nie jest uzasadniona logiką systemu podatkowego w Polsce, która zakłada gromadzenie środków finansowych w celu zasilenia budżetu ogólnego. Polska dotychczas nie wykazała, dlaczego więksi sprzedawcy detaliczni powinni zostać objęci innym podatkiem niż mniejsze podmioty w świetle celów podatku od sprzedaży detalicznej.

Stanowisko Komisji jest następstwem decyzji podjętej przez KE w lipcu 2016 r. w sprawie węgierskiego podatku progresywnego, opartego na przychodach w sektorze sprzedaży detalicznej. KE uznała, że narusza on unijne zasady pomocy państwa ze względu na to, że podatek ten przyznał selektywną korzyść przedsiębiorstwom, które osiągają niższe przychody w stosunku do ich konkurentów.

Mimo veta…

Polskie władze bronią się twierdząc, że z uwagi na to, że podatek od sprzedaży detalicznej stanowi podatek bezpośredni z tytułu odpłatnego zbycia towarów konsumentom, wchodzi w zakres polskiej autonomii fiskalnej. Zdaniem przedstawicieli władz Polska ma więc swobodę w zakresie decydowania o jego kształcie, tak aby zapewnić jak najskuteczniejsze osiągnięcie zakładanych celów środka.

Strona polska twierdzi ponadto, że podatek został wprowadzony w sposób, dzięki któremu będzie prosty do zastosowania i oparty na obiektywnym kryterium, czyli na wielkości obrotów przedsiębiorstwa. W opinii strony polskiej, wspomniany podatek nie prowadzi do dyskryminacji ze względu na branżę, formę prawną, sposób organizacji działalności, zyskowność i pochodzenie kapitału. Według polskich władz, sprawy węgierskie przywołane w pismach Komisji nie są właściwym punktem odniesienia w przedmiotowej sprawie. Polski podatek od sprzedaży detalicznej charakteryzuje się mniejszą progresywnością stawki podatkowej niż opłaty badane w związku ze sprawami węgierskimi  (które zakładają od 4 do 8 stawek o ogromnym zróżnicowaniu), ze względu na strukturę rynku w Polsce. Nie prowadzi do dyskryminacji między przedsiębiorstwami zagranicznymi i krajowymi ani nie zakłada zróżnicowania ze względu na strukturę udziałową/kapitałową. Ma ponadto inny cel. Dochód z podatku w Polsce ma bowiem trafiać do budżetu państwa i – zdaniem Polski – jest konieczny do pokrycia kosztów programu świadczeń wychowawczych „Rodzina 500+. Strona polska twierdzi również, że progresywny charakter podatku jest spójny z ogólną logiką krajowego systemu podatkowego.

…podatek zawieszony

Mimo zgłaszanych przez polską stronę zastrzeżeń do stanowiska KE, resort  finansów zawiesił pobór podatku. Zgodnie z wydanym 18 października br. rozporządzeniem w sprawie zaniechania poboru podatku od sprzedaży detalicznej, zaniechano pobór podatku od sprzedaży detalicznej od przychodów ze sprzedaży detalicznej osiągniętych przez sprzedawców detalicznych. Zaniechanie ma zastosowanie do przychodów osiągniętych od 1 września 2016 r. do 31 grudnia 2016 r.

Należy jednak pamiętać, że rozporządzenie nie zwalnia z innych obowiązków podatkowych, w tym składania miesięcznych deklaracji podatkowych o wysokości podatku od sprzedaży detalicznej (PSD-1). Tak, więc mimo zawieszenia poboru podatku, sprzedawcy detaliczni zobowiązani są do składania właściwemu dla podatnika naczelnikowi urzędu skarbowego deklaracji o wysokości podatku od sprzedaży detalicznej (PSD-1) za miesięczne okresy rozliczeniowe, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego podatek dotyczy.

Od tej zasady ustawa od podatku od sprzedaży detalicznej przewiduje jeden, ale znaczący wyjątek. Zgodnie z art. 10 ust. 2 ww. ustawy sprzedawcy detaliczni, których miesięczny przychód ze sprzedaży detalicznej nie przekracza kwoty 17 000 000 zł, nie składają deklaracji podatkowej o wysokości podatku.

Sprawa podatku od sprzedaży detalicznej ma charakter dynamiczny. Zgodnie z wypowiedziami medialnymi jeśli KE podtrzyma swoją decyzję, Ministerstwo zamierza zaskarżyć ją do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Równocześnie resort finansów zapowiada, że 1 stycznia 2017 r. podatek handlowy zacznie obowiązywać według nowej formuły.  Resort finansów nie ujawnił jeszcze, kiedy projekt nowego podatku zostanie przedstawiony rządowi i jaką będzie miał konstrukcję.

 

Autor: Tomasz Strzałkowski, Doradca Podatkowy, Kancelaria Chałas i Wspólnicy

Pojęcie konkursu, pomimo, że wielokrotnie pojawia się w przepisach prawa podatkowego, nie zostało w nich zdefiniowane. W celu wyjaśnienia należy odwołać się do jego słownikowej definicji.

Zgodnie z Słownikiem Języka Polskiego pod red. M. Szymczaka konkurs to „impreza, przedsięwzięcie o charakterze artystycznym, rozrywkowym, sportowym, mające określony program i dające możliwość wyboru przez eliminację najlepszych wykonawców, autorów danych prac itp. zwykle wyróżnionych nagrodami”.

Zdaniem sądów administracyjnych o wydaniu nagród w konkursie można mówić wówczas, gdy został on ogłoszony wraz ze stosownym regulaminem. Ponadto uczestnicy powinni podjąć działania zawierające element współzawodnictwa. Konkurs powinien zakończyć się ogłoszeniem wyników, który mają ścisły związek z efektem bezpośredniego współzawodnictwa jego uczestników.

Do uznania akcji promocyjnej za konkurs niezbędne jest zatem zaistnienie elementu współzawodnictwa między uczestnikami, w stopniu pozwalającym na wytypowanie i nagrodzenie najlepszych z nich. Na tą okoliczność należy przygotować regulamin, w którym zostaną określone jego zasady (np. organizator, warunki udziału, nagrody, kryteria wyboru zwycięzców). Co istotne organizacja konkursu nie wymaga uzyskania żadnych zezwoleń.

Rodzaj konkursu ma znaczenie

Wszelkiego rodzaju nagrody i inne nieodpłatne świadczenia otrzymywane przez uczestników konkursu stanowią dla nich przychód. Jednak nie od wszystkich uczestnik będzie musiał zapłacić podatek dochodowy.

Przepisem na który należy zwrócić szczególną uwagę jest art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2012 r. poz. 361) zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych
i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług – jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 zł.

Warunki zastosowania przedmiotowego zwolnienia zależą od rodzaju konkursu. Aby korzystać ze zwolnienia musi to być konkurs z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu.

W przepisach podatkowych nie zdefiniowano pojęć nauka, kultura, dziennikarstwo czy sport. Z interpretacji podatkowych wynika, że organy podatkowe posługują się słownikowym rozumieniem tych terminów. Tytułem przykładu Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 17 sierpnia 2012 r. (nr IPTPB1/415-325/12-2/ASZ) za konkurs z dziedziny nauki uznał konkurs na temat wiedzy
o przepisach BHP w rolnictwie. Z kolei Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 8 sierpnia 2012 r. (nr IPPB2/415-688/12-2/MG) za konkurs z dziedziny sztuki uznał konkurs polegający na przygotowaniu projektu kartki świątecznej.

Nagroda wydawana w konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu korzysta ze zwolnienia od opodatkowania tylko wówczas, gdy jej wartość nie przekroczy 760 zł. Jeżeli wartość nagrody przekroczy kwotę 760 zł, zwolnienie nie będzie mogło być stosowane. W takim wypadku cała wartość przekazywanej nagrody (a nie jedynie nadwyżka ponad kwotę 760 zł) podlega opodatkowaniu.

W przypadku konkursów z innych dziedzin nagrody do wysokości nie przekraczającej kwoty 760 zł korzystają ze zwolnienia od opodatkowania, jeśli konkurs jest organizowany i emitowany (ogłaszany) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja). Chociaż nie wynika to wprost z przepisu to do środków masowego przekazu należy zaliczyć również tzw. nowe media tj. telegazetę, telewizję satelitarną, Internet. Dla zastosowania zwolnienia zarówno organy podatkowe, jak i sądy administracyjne wymagają aby konkurs był ogłoszony, jak również zorganizowany przez środki masowego przekazu.

Niewystarczająca będzie zatem sama informacja o konkursie jaka ukaże się w środkach masowego przekazu. Takie stanowisko zajął np. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 27 marca 2015 r. (sygn. akt II FSK 414/13). W uzasadnieniu wyroku skład orzekający podkreślił, że literalne brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 68 u.p.d.o.f. wymaga, aby konkursy były zarówno ogłaszane (emitowane) przez mass media, jak i środki masowego przekazu były ich organizatorem. Świadczy o tym użyty w treści omawianej normy spójnik „i” w wyrażeniu „organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio, telewizja)”. To oznacza, że oba te elementy, tj. organizacja konkursu przez środki masowego przekazu i ich emisja (ogłaszanie) przez środki masowego przekazu muszą wystąpić łącznie, aby zwolnienie znalazło zastosowanie.

Jeśli wydawana nagroda korzysta ze zwolnienia od opodatkowania, wówczas organizator nie jest zobowiązany do poboru i odprowadzenia podatku dochodowego od wartości nagrody. Nie ciążą na nim również żadne obowiązki sprawozdawcze.

Jeśli zwolnienie nie znajduje zastosowania, wówczas podmiot, który wydał nagrodę  zobowiązany jest do pobrania 10% ryczałtowego podatku dochodowego. Jeżeli nagroda ma charakter niepieniężny podatek należy pobrać przed przekazaniem nagrody. Pobrany podatek należy wpłacić na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia następnego miesiąca. Ponadto w terminie do końca stycznia następnego roku płatnik zobowiązany jest do przesłania organom podatkowym deklaracji PIT-8AR. Od 1 stycznia 2015 r. przedmiotową informację należy składać w formie elektronicznej.

Warto podkreślić, iż obowiązek potrącenia przez organizatora 10% zryczałtowanego podatku dotyczy także sytuacji gdy zwycięzcą konkursu jest osoba prowadząca działalność gospodarczą. Taki wniosek wynika z dwóch wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 stycznia 2015 r. (sygn. akt II FSK 232/13, II FSK 202/13).

 

Autor: Tomasz Strzałkowski, Doradca Podatkowy, Kancelaria Chałas i Wspólnicy

W dniu 10 kwietnia przekazano Prezydentowi do podpisu tekst ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo zamówień publicznych. Przewiduje on kolejną już w tym roku nowelizację przepisów podatkowych, tym razem podatku od towarów i usług. Duża część zmian ma wejść w życie z dniem 1 lipca 2015 r. Wprowadzenie zmian jest próbą przeciwdziałania oszustwom w VAT.

Zmianie mają ulec zasady m. in. stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia, wprowadzony ma zostać obowiązek sporządzania informacji podsumowujących w obrocie krajowym oraz co istotne znaczącemu rozszerzeniu ma ulec katalog towarów objętych odwrotnym obciążeniem.

Na liście towarów objętych odwrotnym obciążeniem znajdą się dobra powszechnego użytku m. in. telefony komórkowe, smartfony, tablety, notebooki, laptopy oraz konsole do gier wideo. Nowe przepisy będą miały więc praktyczne znaczenie dla przedsiębiorców zajmujących się handlem detalicznym wymienionymi towarami.

Wprowadzenie mechanizmu odwrotnego obciążenia oznacza przerzucenie na nabywcę będącego podatnikiem VAT obowiązku rozliczenia podatku VAT z tytułu dostawy towaru. W przypadku dokonania sprzedaży na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności (konsumenta) zasady opodatkowania transakcji nie ulegną zmianie. Natomiast w przypadku dokonania sprzedaży na rzecz podatnika VAT czynnego transakcja nie będzie opodatkowana VAT przez sprzedawcę (sprzedawca wystawia fakturę bez kwoty podatku). W takiej sytuacji do rozliczenia podatku VAT należnego z tytułu transakcji zobowiązany jest nabywca.

Zastosowane mechanizmu odwrotnego obciążenia ma zastać ograniczone do transakcji, których wartość przekracza 20.000 zł. Nie chodzi tu jednak o wartość pojedynczej dostawy, ale o „wartość jednolitej gospodarczo transakcji”.

Ustawa wyjaśnia, że za jednolitą gospodarczo transakcję uznaje się transakcję obejmującą umowę, w ramach której występuje jedna lub więcej dostaw towarów, nawet jeżeli są one dokonane na podstawie odrębnych zamówień lub wystawianych jest więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy.

Za jednolitą gospodarczo transakcję uznaje się również transakcję obejmującą więcej niż jedną umowę, jeżeli okoliczności towarzyszące tej transakcji lub warunki, na jakich została ona zrealizowana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie towarami. Przy czym ustawodawca nie określił czym są okoliczności lub warunki zwykle występujące w obrocie towarami.

Niewątpliwie określenie czy dostawa ma miejsce w ramach tzw. „jednolitej gospodarczo transakcji” będzie przedmiotem sporów podatników z organami podatkowymi.

Należy również zwrócić uwagę, iż nowe przepisy związane będą z dodatkowymi obowiązkami dla sprzedawców. Na moment dokonywania transakcji będą zmuszeni do weryfikacji statusu nabywcy jako zarejestrowanego podatnika VAT czynnego. Nowe regulacje mogą być szczególnie problematyczne dla sprzedawców detalicznych. Dokonując sprzedaży towarów dostaną od nabywców do zweryfikowania dane obejmujące nazwę i numer NIP przedsiębiorstwa. Pozostaje jednak otwarte pytanie w jaki sposób będą mieli sprawdzić czy podane dane rzeczywiście należą do nabywcy towaru oraz czy dana osoba fizyczna uprawiona jest do działania w imieniu przedsiębiorcy? Wydaje się, iż sprzedawca nie ma praktycznych środków do zweryfikowania, czy podane dane rzeczywiście należą do kontrahenta.

Obawiam się, iż nieuczciwi nabywcy będą próbowali wykorzystywać projektowane przepisy do działań oszukańczych np. niezgodnie z prawdą podawać się za podatników, aby nabyć sprzęt po cenie bez podatku VAT. Problem jest niebagatelny bowiem za niepobrany podatek VAT, co do zasady, odpowiedzialny będzie sprzedawca.

Sprzedawca będzie mógł się zwolnić od odpowiedzialności za niepobrany podatek VAT wyłącznie jeżeli podjął „wszelkie niezbędne środki celem rzetelnego rozliczenia podatku” od tej dostawy oraz przy zachowaniu należytej staranności nie wiedział lub nie mógł wiedzieć o oszukańczym działaniu nabywcy. Niestety ustawodawca nie wyjaśnia jakich konkretnie działań oczekuje od sprzedawców celem rzetelnego rozliczenia transakcji.

Wydaje się, iż powyższe kryteria będą przedmiotem sporów między podatnikami a organami podatkowymi. Praktyczne udowodnienie, że sprzedawca podjął wszelkie niezbędne środki celem rzetelnego rozliczenia podatku może problematyczne. Istnieje ryzyko, że w przypadku nieodprowadzenia VAT przez nabywcę organy podatkowe będą próbowały „łatać dziurę z kieszeni sprzedawcy”. Stosowanie przepisów dodatkowo utrudniał będzie brak wykształconej praktyki organów podatkowych oraz sądów administracyjnych w tym zakresie.

W mojej ocenie mechanizm odwrotnego obciążenia jest skutecznym środkiem w walce z nadużyciami w VAT. Przerzucenie na nabywcę obowiązku rozliczenia transakcji w znacznym stopniu eliminuje ryzyko nadużyć w handlu tymi towarami. Nie rozwiąże on jednak wszystkich problemów związanych z rozliczeniem VAT od tych transakcji. W miejsce starych pojawią się nowe problemy.

Autor: Tomasz Strzałkowski, Doradca Podatkowy, Kancelaria Chałas i Wspólnicy

W dużym artykule dotyczącym możliwości optymalizacji podatkowej opublikowanym w Dzienniku Gazecie Prawnej (wydanie z 17.11.2014) znalazła się wypowiedź Anny Bajerskiej, radcy prawnego i partnera w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy. Mec. Bajerska komentuje kwestie związane m.in. z dopuszczalnością zmiany uchwały podjętej na zwyczajnym zgromadzeniu wspólników przez uchwałę podjętą na nadzwyczajnym zgromadzeniu.

Z tekstem można się zapoznać pod linkiem:

http://www.gazetaprawna.pl/artykuly/835743,nadal-sa-jeszcze-mozliwosci-optymalizacji-podatkowej.html