Spółdzielcze własnościowe prawa do lokalu

Pytanie: Posiadamy mieszkanie spółdzielcze /własnościowe/. W maju 2005 roku Rada Nadzorcza spółdzielni podjęła uchwałę dotyczącą zakupu prawa własności nieruchomości gruntowych będących w użytkowaniu wieczystym spółdzielni. Paragraf 2 tejże uchwały brzmi: „środki finansowe na wykup gruntu poszczególnych nieruchomości mogą być gromadzone przez członków tutejszej spółdzielni kwotą uiszczoną jednorazowo lub w ratach wpłacanych co miesiąc nie dłużej niż przez jeden rok”.
Na dole w/w uchwały widnieje adnotacja Radcy Prawnego spółdzielni – „zgodne pod względem formalno-prawnym z zastrzeżeniem dobrowolności wpłat członków”. Dnia 31.10.2006 roku otrzymaliśmy ze spółdzielni pismo, w którym spółdzielnia stwierdza, że zadłużenie z tytułu wkładu budowlanego/mieszkaniowego /wykup gruntu/ wynosi 214,77 zł i wzywa do uregulowania tej kwoty. Czy w świetle w/w uchwały oraz adnotacji Radcy Prawnego spółdzielnia może żądać wpłaty tej kwoty? Odpowiedź: W tej sprawie należy stosować przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późniejszymi zmianami), a w zakresie nieuregulowanym w tej ustawie stosuje się przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. o prawie spółdzielczym (Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 z późniejszymi zmianami). Przepisy prawne ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych regulują status spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Przez umowę o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, spółdzielnia zobowiązuje się oddać członkowi lokal do używania, a członek zobowiązuje się wnieść wkład budowlany oraz uiszczać opłaty określone w ustawie i w statucie spółdzielni mieszkaniowej. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu może być ustanowione w budynku stanowiącym własność lub współwłasność spółdzielni. Powstaje ono z chwilą zawarcia między członkiem, a spółdzielnią umowy o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Pamiętajmy, że umowa powinna być zawarta pod rygorem nieważności w formie pisemnej. Przed wygaśnięciem tego prawa zawarcie umowy o ustanowienie tego prawa jest nieważne. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu może należeć do kilku osób, z tym że członkiem spółdzielni może być tylko jedna z nich, chyba że przysługuje ono wspólnie małżonkom. To rada nadzorcza spółdzielni sprawuje kontrolę i nadzór nad jej działalnością. Zgodnie z art. 46 § 1 ust. 3 ustawy o prawie spółdzielczym, do zakresu działania rady nadzorczej należy podejmowanie uchwał w sprawie nabycia i obciążenia nieruchomości oraz nabycia zakładu lub innej jednostki organizacyjnej. Tak więc rada nadzorcza spółdzielni zgodnie z prawem podjęła uchwałę dotyczącą zakupu prawa własności nieruchomości gruntowych będących wcześniej w użytkowaniu wieczystym tejże spółdzielni. Jeżeli w analizowanej sprawie paragraf 2 uchwały w sprawie zakupu prawa własności nieruchomości przez spółdzielnię brzmi „środki finansowe na wykup gruntu poszczególnych nieruchomości mogą być gromadzone przez członków tutejszej spółdzielni kwotą uiszczoną jednorazowo lub w ratach wpłacanych co miesiąc nie dłużej niż przez jeden rok” to brak jest podstaw do tego, aby spółdzielnia mogła zobowiązać członków spółdzielni do zapłaty jakiejkolwiek kwoty. Członkowie spółdzielni mieszkaniowej mają więc prawo, a nie obowiązek gromadzić środki finansowe na wykup nieruchomości gruntowych dla spółdzielni. Nie można więc członków spółdzielni zobowiązać do zapłaty tej kwoty. Należy podkreślić, iż w razie sporu pomiędzy spółdzielnią mieszkaniową, a jej członkiem to na spółdzielni spoczywa ciężar wykazania prawidłowości ustalenia żądanej od członka należności. Dopóki spółdzielnia tego nie wykaże to niepłacenie przez członka spornych opłat za lokal w wysokości określonej przez spółdzielnię nie może być uznane za naruszenie obowiązków statutowych członka, uzasadniające wykluczenie go ze spółdzielni. Naszym zdaniem nie uzasadnionym jest wzywanie członka spółdzielni do uregulowania kwoty 214,77 zł tytułem wkładu budowlanego. Potwierdzeniem nieuzasadnionego żądania spornej kwoty jest także adnotacja radcy prawnego spółdzielni, który stwierdził, iż uchwała jest „zgodna pod względem formalno-prawnym z zastrzeżeniem dobrowolności wpłat członków”. Tak więc dobrowolność wpłat członków spółdzielni przesądza o uregulowaniu spornej kwoty na rzecz spółdzielni. Musi więc być wyrażona zgoda członka spółdzielni na zapłatę tej kwoty, gdyż takie prawo przysługuje jej członkom.