Owocem dyżurów eksperckich organizowanych przez „Dziennik Gazetę Prawną”, są publikowane na łamach gazety porady, będące odpowiedziami na wybrane pytania czytelników. Ostatni dyżur poświęcony był karom porządkowym. Na pytania odpowiadał mecenas Paweł Kisiel z Departamentu Prawa Pracy w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy. Informacje o datach kolejnych dyżurów znajdą Państwo na stronach DGP. 1. Pracownik pobił w pracy swojego współpracownika. Pracodawca wymierzył mu za to karę pieniężną. Czy miał do tego prawo?
Zdecydowanie nie. Kodeks pracy przewiduje trzy rodzaje kar porządkowych: upomnienia, nagany oraz pieniężną. Ze względu na przesłanki ich stosowania można podzielić je na dwie kategorie: kary upomnienia i nagany oraz karę pieniężną. Katalog przesłanek wymierzenia dwóch pierwszych kar jest zdecydowanie szerszy niż w przypadku kary pieniężnej, co oznacza, że zachowań, za jakie można wymierzyć dwie pierwsze kary jest o wiele więcej niż tych kwalifikujących się do wymierzenia kary pieniężnej. Kodeks pracy mówi bowiem, że za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bhp lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy – pracodawca może również stosować karę pieniężną. Katalog kar porządkowych jest katalogiem zamkniętym, a wymierzanie innej kary rodzi odpowiedzialność za wykroczenie. Przepisy regulujące odpowiedzialność porządkową nie mogą być również wykładane rozszerzająco, dlatego w omawianej sytuacji pracownikowi nie może zostać wymierzona kara pieniężna. Podstawa prawna: Art. 108 par. 2, art. 281 par. 1 pkt 4 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21. poz. 94 z późn. zm.) 2. Pracownik miał obowiązek podczas pracy korzystać ze środków ochrony indywidualnej, ale nie robił tego. Pracodawca nałożył na niego karę nagany. Czy zgodnie z prawem?
Pracodawca mógł wymierzyć wskazaną karę porządkową. Katalog zachowań pracowniczych uprawniających pracodawcę do wymierzenia kary upomnienia i nagany jest szerszy niż w przypadku kary pieniężnej. Pracodawca może je stosować za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bhp, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności. Łamanie przez pracownika np. obowiązku noszenia odzieży ochronnej jest naruszeniem przepisów bhp. Pamiętać należy, że oprócz zaistnienia przesłanki w postaci przewinienia pracownika, konieczne jest także zachowanie wymogów proceduralnych stosowania kar porządkowych. Kara nie może być zastosowana po upływie dwóch tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie trzech miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia. Dodatkowo kara może być zastosowana tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika. Podstawa prawna: Art. 108 par. 2, art. 109 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21. poz. 94 z późn.zm.) 3. Pracodawca umożliwił pracownikom korzystanie z kuchni pracowniczej i jej wyposażenia. Pracownik niechcący zbił drogą filiżankę. Pracodawca dal mu upomnienie, grożąc też potrąceniem z pensji. Czy mógł tak postąpić?
Zniszczenie mienia pracodawcy, bo tak należałoby zakwalifikować działanie pracownika, nie mieści się we w przesłankach stosowania kary upomnienia. Pracodawca nie mógł zatem zastosować takiej kary, bowiem odpowiedzialność materialna pracowników wobec pracodawcy została uregulowana odrębnie od odpowiedzialności porządkowej pracowników. Można nawet powiedzieć, że są to dwie odrębne instytucje prawa pracy i odrębne reżimy odpowiedzialności. Bez zgody pracownika, pracodawca nie będzie mógł również potrącić pracownikowi równowartości filiżanki z wynagrodzenia za pracę. Można mieć wątpliwości, czy za stłuczenie filiżanki pracownik ponosić będzie pracowniczą odpowiedzialność odszkodowawczą. Zgodnie z art. 114 k.p. pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną według zasad określonych w dziale V, roz. I k.p. Wątpliwe jest, aby owo stłuczenie filiżanki nastąpiło wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych, choć można również bronić poglądu, że pracownik naruszył podstawowy obowiązek chronienia mienia zakładu pracy. Podstawa prawna: Art. 108 par. 1, art. 114 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21. poz. 94 z późn. zm).
Miesiąc: kwiecień 2012
Chałas i Wspólnicy na konferencji o polskim rynku gazu
„Nowe wyzwania dla sektora gazowego – Prawo gazowe i jego wpływ na funkcjonowanie rynku gazu w Polsce”, to motyw przewodni konferencji, na którą zaproszony został Krzysztof Kwiecień, ekspert z Departamentu Prawa Energetycznego Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy. Wydarzenie miało miejsce 4 kwietnia w Warszawie.
Konferencja poświęcona była nowym uwarunkowaniom rynku gazu w świetle planowanych zmian ustawodawczych związanych z pracami nad wprowadzeniem tzw. trójpaku energetycznego. Jej uczestnikami byli przedstawiciele przedsiębiorstw energetycznych. Krzysztof Kwiecień przedstawił projekt nowych – istotnych z punktu widzenia przedsiębiorstw gazowniczych – regulacji w projekcie prawa gazowego, dotyczących procesu koncesjonowania w całym łańcuchu gazowym. Omówił treść, znaczenie oraz konsekwencje projektowanych regulacji, polegających na wprowadzeniu koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży gazu ziemnego, mającej zastąpić koncesję na wykonywanie działalności gospodarczej polegającej na obrocie gazem ziemnym oraz obrocie gazem ziemnym z zagranicą. Istotnym punktem prelekcji była dyskusja z uczestnikami, dotycząca projektowanych zwolnień z obowiązku uzyskania koncesji w zakresie sprzedaży gazu ziemnego.
Uchwała walnego zgromadzenia decyduje o losie spółki
Uchwala walnego zgromadzenia może posłużyć do likwidacji spółki, jeśli akcjonariusze uznają to za konieczne, a nie zachodzą inne przesłanki rozwiązania.
Rozwiązanie spółki powoduje ustanie jej bytu prawnego. Kodeks spólek handlowych przewiduje cztery możliwe przesłanki rozwiązania spółki akcyjnej: przyczyny przewidziane w statucie; ogłoszenie upadłości; podjęcie uchwały walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki oraz inne przyczyny przewidziane prawem. Uchwala walnego zgromadzenia w kontekście rozwiązania spółki może pełnić dwojaką rolę, w zależności od celów, które chcą osiągnać akcjonariusze. Po pierwsze, może stanowić bezpośrednią przyczynę rozwiązania, po drugie, może temu rozwiazaniu zapobiec.
Niezależnie od tego, na jak długo spółka została zawiązana, walne zgromadzenie może w każdym czasie podjąć uchwałę o jej rozwiązaniu. Może to być uchwała zwykła lub podjęta pod warunkiem zawieszającym, co oznacza, że uzyska moc z chwilą nastąpienia okoliczności, od których uzależniona została jej skuteczność. Podejmowanie przez walne zgromadzenie uchwały o rozwiązaniu spółki nie jest niezbędne, gdy zaistnieją przyczyny rozwiązania spółki określone wprost, powodujące taki skutek z mocy prawa – w takim wypadku rozwiązanie następuje samoistnie. W szczególności chodzi tu o okoliczności przewidziane w statucie, które w razie pojawienia się powodują automatyczne przejście spółki w stan likwidacji. Jeżeli akcjonariusze pragną uniknąć rozwiązania spółki z tego powodu, powinni odpowiednio wcześniej – jeszcze przed zaistnieniem tych okoliczności – dokonać zmiany statutu.
Jeśli natomiast uchwała walnego zgromadzenia ma służyć zapobiegnięciu rozwiązania spółki (uchwała o dalszym istnieniu spółki), powinna być powzięta przez akcjonariuszy większością wymaganą dla zmiany statutu, przy obecności akcjonariuszy reprezentujacych przynajmniej połowę kapitalu zakładowego. Walne zgromadzenie ma na to czas do dnia zlożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru. Taki sposób wstrzymania likwidacji może dotyczyć jedynie sytuacji rozwiązania spółki z przyczyn statutowych oraz na mocy uchwały walnego zgromadzenia. Nie można go stosować, jeśli powodem likwidacji jest orzeczenie sądu.
Powołanie do zarządu nie oznacza nawiązania stosunku pracy
Zgodnie z art. 68 § 1 kp stosunek pracy nawiązuje się na podstawie powołania w przypadkach określonych w odrębnych przepisach. Takim przypadkiem nie jest jednak powołanie w rozumieniu przepisów ksh.
Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę (art. 2 kp). Stosowanie powołania jako podstawy powstania stosunku pracy jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy przepis na to zezwala. Przepis ksh stanowią zaś, że członkowie zarządu spółek kapitałowych są powoływani co do zasady przez radę nadzorczą w przypadku spółki akcyjnej oraz przez wspólników w przypadku spółki z o.o. Jednakże pomimo posługiwania się przez przepisy ksh zwrotem „powołanie”, co mogłoby na pierwszy rzut oka sugerować, iż stanowi to przypadek, o którym mowa w art. 68 § 1 kp, powołanie osoby do pełnienia funkcji członka zarządu w spółce kapitałowej nie stanowi jakiegokolwiek źródła nawiązania stosunku pracy w rozumieniu przepisów prawa pracy.
Przykładowo wraz z powołaniem na stanowisko prezesa zarządu spółki akcyjnej na podstawie art. 368 § 4 ksh może być zawarta z taką osobą umowa nazwana prawa cywilnego (np. umowa zlecenia), umowa nienazwana prawa cywilnego (np. tzw. kontrakt menedżerski albo inna umowa o świadczeniu usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu – art. 750 kc). W końcu może to być umowa o pracę (art. 25 kp). Co więcej, pełnienie funkcji członka zarządu w spółce kapitałowej w ogóle nie musi się wiązać z zawarciem, czy to umowy prawa cywilnego, czy to umowy prawa pracy.
Należy zatem przyjąć stanowisko, iż powołanie w rozumieniu przepisów ksh oznacza jedynie powierzenie pełnienia zadań organu spółki, czyli powstanie tak zwanego stosunku organizacyjnego pomiędzy spółką a osobą powołaną i nie wiąże się bezpośrednio z nawiązaniem stosunku pracy, a w szczególności na podstawie powołania, o którym mowa w art. 68 § 1 kp (tak: wyrok SN z dnia 13.10.1998 r., I PKN 345/98; wyrok SN z dnia 23 01.2009 r., I PK 118/08).
Wzięliśmy udział w warsztatach „Cyfryzacja energetyki”
Cyfryzacja energetyki w kontekście nowego trójpaku energetycznego. Rozwój Smart Gridu i Smart Meteringu – pod takim hasłem w dniach 4–5 kwietnia 2012 w Warszawie odbyły się warsztaty, do uczestnictwa w których zaproszona została mecenas Magdalena Wojtowicz, specjalista prawa energetycznego w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy.
Warsztaty skierowane były do przedstawicieli sektora energetycznego, gazowego i ciepłowniczego. Zaproszeni eksperci poruszali szereg kwestii związanych z wymogami projektu prawa energetycznego, zgodnie z którym do 2020 roku Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych mają obowiązek zainstalować u każdego odbiorcy inteligentne liczniki. Uczestnicy spotkania mieli możliwość zdobycia kompleksowej wiedzy z zarówno zakresu technologii wdrożenia smart grid i smart metering, jak i prawnych uwarunkowań nowego modelu rozliczeń za energię elektryczną, opartych na rzeczywistym zużyciu. Do grona prelegentów zaproszona została mecenas Magdalena Wojtowicz z Departamentu Prawa Energetycznego kancelarii, której wystąpienie poświęcone było Operatorowi Informacji Pomiarowych – nowemu podmiotowi, który ma rozpocząć funkcjonowanie na rynku energii w związku z wprowadzeniem systemu smart meteringu. Podczas prelekcji zaprezentowana została treść projektowanych przepisów mających uregulować działanie nowego operatora, obejmujących jego obowiązki, zadania, a także obowiązki innych użytkowników systemu, tj. operatorów systemów energetycznych, sprzedawców energii i jej odbiorców, wynikające z planów wprowadzenia nowego modelu pozyskiwania, przechowywania, wysyłania i odbierania danych pomiarowych. Podczas warsztatów omawiane były również kluczowe zmiany w regulacjach prawnych związanych z wprowadzeniem inteligentnych sieci, techniczne i organizacyjne aspekty wymiany informacji pomiarowych w świetle trójpaku energetycznego, bezpieczne zarządzanie danymi w kontekście rozwoju inteligentnych sieci, smart metering w perspektywie smart grid oraz wdrażanie systemów pomiarowo-rozliczeniowych u odbiorców końcowych. Przedmiotami prelekcji było również zarządzanie projektami inwestycyjnymi, strategie finansowania smart grid oraz kwestia opłacalności inwestycji w inteligentne sieci.
Wśród prelegentów znaleźli się eksperci z renomowanych kancelarii prawnych, firm doradczych, Agencji Rozwoju Przemysłu, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, przedstawiciele firm z branży energetycznej oraz Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych.
Mecenas Magdalena Wojtowicz na konferencji „Rynek Energii Elektrycznej 2012”
„Nowy model rynku energii i cen, planowane zmiany i trendy w regulacji”, to motyw przewodni konferencji, na którą zaproszona została Magdalena Wojtowicz, radca prawny z Departamentu Prawa Energetycznego Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy. Wydarzenie miało miejsce 30 marca w Warszawie.
Konferencja poświęcona była nowym uwarunkowaniom rynku energii elektrycznej w 2012 roku, planowanym zmianom i trendom w elektroenergetyce, w szczególności w obliczu projektowanych zmian ustawodawczych związanych z pracami nad wprowadzeniem tzw. trójpaku energetycznego. Uczestnikami tego wydarzenia byli przedstawiciele kadry zarządzającej przedsiębiorstw energetycznych. Mecenas Magdalena Wojtowicz przedstawiła projekt nowych regulacji w prawie energetycznym, istotnych z punktu widzenia odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwie domowym. Omówiła treść, znaczenie oraz konsekwencje wprowadzenia projektowanych regulacji prokonsumenckich. Istotnym punktem prelekcji było przedstawienie zasad działania systemu wsparcia odbiorcy wrażliwego, jego wad, zalet i skutków wprowadzenia w formie aktualnie zaprojektowanej. Regulacje dotyczące odbiorcy wrażliwego zestawione zostały z treścią przepisów ustawy o pomocy społecznej, istotnych dla określenia kręgu odbiorców, którzy mogą być uznani za odbiorców wrażliwych.
Nasi eksperci prawa energetycznego o rozporządzeniu REMIT
26 marca w Warszawie odbyły się warsztaty pt. „Rozporządzenie w sprawie integralności i przejrzystości rynku energii (REMIT). Do grona prelegentów zaproszonych zostało dwoje specjalistów z Departamentu Prawa Energetycznego Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy: dr Magdalena Malicka oraz Krzysztof Kwiecień.
Podczas warsztatów omawiano m.in. rolę Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energii (ACER) w budowie zintegrowanego rynku energii, ideę i wykonalność rozporządzenia REMIT w warunkach polskich, współpracę z URE w kontekście rozporządzenia oraz różnice i podobieństwa w realizowaniu obowiązków wynikających z rozporządzenia REMIT oraz dyrektywy MIFiD. Podjęto również temat współpracy z operatorem systemu przesyłowego w ramach REMIT Dr Magdalena Malicka wystąpiła z prelekcją poświęconą współpracy z Urzędem Regulacji Energetyki w kontekście rozporządzenia REMIT. Poruszyła zagadnienia związane z raportowaniem do URE, omówiła obowiązki spółek energetycznych wobec regulatora krajowego oraz sankcje za naruszenie przepisów rozporządzenia. Krzysztof Kwiecień poprowadził wykład na temat roli Agencji ACER w budowie zintegrowanego rynku energii. Omówił zakres kompetencji agencji, obowiązki nałożone na uczestników rynku przez rozporządzenie REMIT oraz zagadnienia wynikające ze współpracy agencji z URE. Uczestnikami konferencji byli przedstawiciele przedsiębiorstw energetycznych.