Jak uzyskać zezwolenie na pracę cudzoziemca

Konieczność posiadania zezwolenia na pracę dotyczy jedynie cudzoziemców nie mających obywatelstwa krajów Unii Europejskiej. Kwestia nie dotyka również osób pochodzących z państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w stosunku do których obowiązuje swobodny przepływ osób. Umożliwia on podjęcie zatrudnienia przez cudzoziemców na terytorium Polski na takich samych zasadach jak jej obywatele.

Przepisy dotyczące zatrudniania cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej reguluje ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 149 z późn. zm., dalej: PromZatrU) oraz rozporządzenia wykonawcze.

Wskazać należy, że polski system podejmowania pracy przez cudzoziemców cechują obostrzenia. W związku z tym każdy cudzoziemiec chcący podjąć zatrudnienie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który na mocy przepisów nie jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, musi je posiadać.

Zauważyć jednak należy, że obecnie konieczność posiadania zezwolenia na pracę dotyczy praktycznie jedynie cudzoziemców nie mających obywatelstwa krajów Unii Europejskiej. Kwestia nie dotyka również osób pochodzących z państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w stosunku do których obowiązuje swobodny przepływ osób. Umożliwia on podjęcie zatrudnienia przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na takich samych zasadach jak jej obywatele.

 

Procedura

Wniosek o zezwolenie na pracę powinien złożyć podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi, a zatem pracodawcę, na rzecz, którego praca ma być wykonywana. Warto zauważyć, że cudzoziemiec nie jest stroną postępowania w sprawie o wydanie zezwolenia na pracę, pomimo tego, iż zezwolenie dotyczy bezpośrednio jego interesów.

Zezwolenie na pracę wydaje wojewoda. Wnioski wraz z pełną dokumentacją należy zatem złożyć do właściwego urzędu wojewódzkiego. Szczegóły wzorów określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 kwietnia 2015 r. w sprawie wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemcom (Dz. U. z 2015 r., poz. 543, dalej: ZezwRozp.). Chodzi tu szczególnie o wzory wniosków o wydanie zezwolenia na pracę, oświadczeń podmiotu powierzającego cudzoziemcowi wykonywanie pracy o spełnieniu wymagań określonych w ustawie oraz wzory tych zezwoleń.

 

Opłaty

W związku ze złożeniem wniosku o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi zobowiązany jest dokonać wpłaty. Jej wysokość określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2013 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 1644). Obecnie wynosi ona: 50 zł – w przypadku gdy podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi zamierza powierzyć wykonywanie pracy na okres nieprzekraczający 3 miesięcy, 100 zł – gdy okres wykonywania pracy będzie dłuższy niż 3 miesiące oraz 200 zł – w sytuacji delegowania cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu realizacji usługi eksportowej.

 

Rodzaje zezwoleń

We wniosku o zezwolenie na pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej należy wskazać między innymi typ zezwolenia o jakie stara się pracodawca. Odpowiadają one rodzajom prac, wymagających zezwolenia, które zostały określone w art. 88 PromZatrU. Możemy zatem wyróżnić następujące typy:

A – dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

B – dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę polegającą na pełnieniu funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji przez okres przekraczający łącznie 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy;

C – dotyczy cudzoziemca, który wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym do oddziału lub zakładu podmiotu zagranicznego albo podmiotu powiązanego, w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.1) z pracodawcą zagranicznym;

D – dotyczy cudzoziemca, który wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego nieposiadającego oddziału, zakładu lub innej formy zorganizowanej działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu realizacji usługi o charakterze tymczasowym i okazjonalnym (usługa eksportowa);

E – dotyczy cudzoziemca, który wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w ciągu kolejnych 6 miesięcy w innym celu niż określone jako typy B, C i D.

 

Warunki przyznania zezwoleń

Wydanie zezwolenia na pracę przez wojewodę wymaga spełnienia określonych warunków. W zakresie zezwolenia typu A, należy zapewnić wynagrodzenie na poziomie nie niższym niż pracownikowi wykonującemu pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku. Trzeba także dołączyć do wniosku informację starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy albo o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanym dla pracodawcy. Informacja taka jest wydawana na wniosek. Obowiązek jej przedstawienia jest wyłączony w przypadku, gdy praca, która ma być wykonywana przez cudzoziemca, jest pracą określoną w wykazie przygotowanym przez wojewodę. Identyczna sytuacja jest gdy wniosek dotyczy przedłużenia zezwolenia na pracę dla określonego cudzoziemca na danym stanowisku.

Jeżeli chodzi o zezwolenie typu B, to może być ono wydane, jeżeli w roku podatkowym poprzedzającym złożenie wniosku pracodawca osiągnął dochód nie niższy niż 12-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w województwie w trzecim kwartale roku poprzedzającego złożenie wniosku. Pracodawca musi również zatrudniać na czas nieokreślony i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej roku poprzedzającego złożenie wniosku minimum dwóch pracowników, którzy nie podlegają obowiązkowi posiadania zezwolenia na pracę lub też, jeżeli pracodawca wykaże posiadanie środków, lub prowadzenie działań pozwalających na spełnienie w przyszłości wyżej określonych warunków.

Z kolei zezwolenia typu C, D i E mogą być wydane, jeżeli wykonywanie pracy przez cudzoziemca będzie odpowiadać warunkom określonym w Kodeksie pracy, a wysokość wynagrodzenia cudzoziemca nie będzie niższa o więcej niż 30% od wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w województwie. Ponadto pracodawca zagraniczny wskazał osobę przebywającą na terytorium Polski posiadającą dokumenty potwierdzające wypełnienie obowiązków i upoważnioną do reprezentowania pracodawcy wobec wojewody i innych organów, jeżeli okres delegowania cudzoziemca przekracza 30 dni w roku kalendarzowym.

Katalog dokumentów, które pracodawca powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi został szczegółowo określony w § 6 ZezwRozp. Przede wszystkim jest on zobowiązany przedstawić ważny dowód osobisty, dokument podróży lub inny dokument potwierdzający tożsamość pracodawcy (jeżeli pracodawcą jest osoba fizyczna), umowę spółki (jeżeli pracodawcą jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji lub spółka cywilna) albo akty notarialne o zawiązaniu spółki (jeżeli podmiotem powierzającym wykonywanie pracy przez cudzoziemca jest spółka akcyjna w organizacji). Musi on pamiętać również o kopii wszystkich wypełnionych stron z ważnego dokumentu podróży cudzoziemca, potwierdzenie dokonania opłaty w związku ze złożeniem wniosku o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca, aktualną informację od starosty, zaś w przypadku zezwolenia typu B dodatkowo kopię zeznania podatkowego i dokumenty potwierdzające stan zatrudnienia. Do wniosku należy również dołączyć kopie wymienionych dokumentów. Dodatkowo pracodawca powinien dołączyć oświadczenie o tym, że wysokość wynagrodzenia nie będzie niższa od wynagrodzeń pracowników wykonujących pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku (zezwolenie typu A), zaś w przypadku zezwoleń typu C, D i E spełnienie wymagań niezbędnych dla uzyskania takich zezwoleń. Ponadto niezbędne jest dołączenie oświadczenia pracodawcy o niekaralności za: przestępstwa przeciwko prawom pracowników, przeciwko wiarygodności dokumentów oraz za wykroczenia związane z zatrudnianiem cudzoziemców. Dokumenty powyższe , jeżeli nie są w języku polskim , powinny być przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego (za wyjątkiem dowodów osobistych i dokumentów podróży).

 

Na jak długo?

Zezwolenie na pracę jest wydawane na okres nieprzekraczający 3 lat i może być przedłużane. W przypadku cudzoziemca pełniącego funkcję w zarządzie osoby prawnej, która zatrudnia powyżej 25 pracowników jest wydawane na okres do 5 lat. W stosunku do cudzoziemców delegowanych przez pracodawcę zagranicznego w celu realizacji usługi eksportowej wojewoda wydaje zezwolenie na pracę na okres delegowania.

Wojewoda może wydać decyzję o odmowie zezwolenia na pracę cudzoziemca. Ma to miejsce w szczególności, gdy pracodawca w toku postępowania złożył wniosek zawierający nieprawdziwe dane albo zeznał nieprawdę lub zataił prawdę. Zrobi to również, gdy obcokrajowiec nie spełnił ww. przesłanek, był karany za określone wykroczenia lub przestępstwa, a także w przypadku, gdy narusza obowiązki związane z zatrudnianiem cudzoziemców.

 

Autor:
Joanna Milewicz
Adwokat