Uproszczony sposób rozliczenia VAT należnego od importu towarów

Po 1 kwietnia, kiedy to weszła w życie nowelizacja przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, importerzy nie są zmuszeni do szukania obcych jurysdykcji podatkowych, aby rozliczać podatek należny od importu w deklaracji podatku od towarów i usług. Co prawda przed 1 kwietnia funkcjonowała możliwość rozliczenia podatku należnego od importu w deklaracji VAT-7, była ona jednak obwarowana obowiązkiem złożenia dość kosztownego zabezpieczenia równego wartości podatku należnego.

Zmiany, które weszły w życie 1 kwietnia 2011 r., zniosły obowiązek przedstawienia organowi celnemu w trybie stosowanym przy zabezpieczeniu należności celnych zabezpieczenia w wysokości równej kwocie podatku, który ma być rozliczony w deklaracji podatkowej. Przepisy zawierają jednak inne wymogi, które niekiedy umykają uwadze przedsiębiorców, co prowadzi do utraty prawa do rozliczenia metodą uproszczoną na okres 36 miesięcy. Przedsiębiorcy rozliczający się metodą uproszczoną zobligowani są do przedstawienia organowi celnemu dokumentów potwierdzających rozliczenie kwoty podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej w terminie czterech miesięcy po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów. Może się rodzić pytanie, co należy rozumieć pod pojęcie rozliczenia podatku, czy chodzi o wykazanie podatku w deklaracji, czy też jego faktyczną zapłatę. Przepisy nie precyzują, co stanowi „dokumenty potwierdzające rozliczenie kwoty podatku należnego w deklaracji podatkowej”. Co do zasady, wystarczająca w tym względzie powinna być sama deklaracja podatkowa z potwierdzeniem jej złożenia w urzędzie skarbowym, połączona z zapisami w ewidencjach sprzedaży podatnika (w której ujęte są poszczególne operacje importowe). Nie jest konieczna faktyczna zapłata tego podatku, jednak takiego oficjalnego stanowiska MF nie ma. Jeżeli zostanie przyjęta restrykcyjna interpretacja przepisów, iż konieczna jest zapłata podatku, importerów mogą czekać dość dotkliwe sankcje w postaci odsetek za zwłokę z tytułu niepoprawnie rozliczonego podatku naliczonego. Przedsiębiorca jest bowiem zobowiązany do zapłaty organowi celnemu kwoty podatku wraz z odsetkami liczonymi od pierwotnego terminu zapłaty, tj. od terminu płatności długu celnego związanego z danym importem towarów. Importer jest zobowiązany do zapłaty podatku w ciągu 10 dni od momentu powiadomienia go przez organ do uiszczenia należności celnych. Trzeba pamiętać, iż termin udokumentowania rozliczenia podatku VAT od importu towarów ma charakter terminu prawa materialnego. Nie podlega on w związku z tym przywróceniu. Poza skutkiem w postaci odsetek, kolejną konsekwencją uchybienia obowiązkowi dokumentacyjnemu jest utrata prawa do rozliczenia podatku w deklaracji podatkowej. Utrata prawa nie jest automatyczna, bowiem może nastąpić w drodze decyzji naczelnika urzędu skarbowego. Utrata prawa do rozliczania VAT metodą uproszczoną obejmuje okres 36 miesięcy, począwszy od okresu rozliczeniowego następującego po miesiącu, w którym doręczono podatnikowi decyzję. Przed zbytnik rygoryzmem, jeśli chodzi o wydawanie powyższych decyzji, chroni przedsiębiorców klauzula uznaniowa, zgodnie z którą decyzji nie wydaje się, jeżeli nieprzestrzeganie 4-miesięcznego terminu na złożenie dokumentacji, w tym częstotliwość tego nieprzestrzegania, można uznać za nieistotne w stosunku do liczby i wielkości operacji importowych, które podatnik rozlicza w sposób uproszczony, pod warunkiem że uchybienie to było spowodowane okolicznościami niewynikającymi z jego zaniedbania lub świadomego działania. Klauzula nie jest precyzyjna i umożliwia organowi jej szerokie stosowanie. Stosowanie zatem trybu uproszczonego rozliczenia VAT w imporcie powinno wiązać się ze szczególną starannością po stronie importerów.