Tym, którzy decydują się na prowadzenie biznesu na terytorium Republiki Kazachstanu, prawo oferuje różne możliwości, a procedura rejestracyjna nie sprawa wiele trudności. Mimo tego, do kilku spraw trzeba się przygotować z wyprzedzeniem.
W Kazachstanie dla inwestorów zagranicznych dostępne są następujące formy prowadzenia działalności gospodarczej:
- przedsiębiorstwo zagraniczne – osoba prawna utworzona zgodnie z ustawodawstwem Kazachstanu na jego terytorium, w całości należąca do inwestora zagranicznego (założyciel lub założyciele są zagranicznymi osobami prawnymi lub fizycznymi);
- wspólne przedsiębiorstwo (joint venture) – osoba prawna utworzona zgodnie z ustawodawstwem Kazachstanu na jego terytorium, której część aktywów (akcje i udziały) należy do zagranicznej osoby fizycznej lub prawnej, a część – do kazachstańskiej;
- filia lub przedstawicielstwo zagranicznej osoby prawnej – oddzielna jednostka strukturalna zagranicznych organizacji, znajdująca się na terytorium Kazachstanu (z tym zastrzeżeniem, iż przedstawicielstwo nie może prowadzić działalności gospodarczej generującej dochód).
Jednocześnie, przedsiębiorstwo zarejestrowane na terytorium innego państwa, także ma możliwość prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Kazachstanu. W tym przypadku, należy zgłosić się do ewidencji podatkowej w miejscu wykonania działalności lub położenia stałego zakładu lub majątku.
Przedsiębiorstwo zagraniczne oraz wspólne przedsiębiorstwo (joint venture) – są to dwa rodzaje przedsiębiorstw z udziałem zagranicznym. Rejestracja przedsiębiorstw z udziałem zagranicznym, a także filii i przedstawicielstw zagranicznych podmiotów prawnych zwykle nie powoduje szczególnych problemów. Procedura rejestracji jest taka sama, jak kazachstańskich podmiotów prawnych, z kilkoma wyjątkami. Oprócz dokumentów wymaganych dla przedsiębiorcy kazachstańskiego, dodatkowo potrzebne będą:
– dla zagranicznej osoby prawnej – dokument potwierdzający, że podmiot jest osobą prawną zgodnie z ustawodawstwem własnego kraju, z notarialnie poświadczonym tłumaczeniem na język rosyjski i kazachski (zwykle jest to świadectwo rejestracji państwowej oraz statut);
– dla zagranicznych osób fizycznych – kserokopia paszportu oraz świadectwo podatnika, z notarialnie poświadczonym tłumaczeniem na język kazachski i rosyjski.
Żądanie jakichkolwiek innych dokumentów nie jest przewidziane kazachstańską Ustawą o rejestracji państwowej osób prawnych, ale niektórzy lokalni urzędnicy starają się wykazać inicjatywą daleko wykraczającą poza przepisy obowiązującego prawa. Czasami wymagają wiz wjazdowych w paszportach. Wymóg ten jest całkowicie pozbawiony podstawy prawnej.
Cudzoziemiec nie musi bowiem nawet wjeżdżać do Kazachstanu, żeby zarejestrować działalność gospodarczą. Można tego dokonać przez przedstawiciela. Cudzoziemcy, którzy są założycielami przedsiębiorstw z udziałem zagranicznym, także powinni zgłosić się do ewidencji podatkowej i uzyskać świadectwo podatnika nadające numer identyfikacji podatkowej (RNN). O ile cudzoziemcy, stale zamieszkali lub czasowo przybywający w Kazachstanie, nie mają problemu z zarejestrowaniem się jako podatnicy, to cudzoziemiec niezarejestrowany według miejsca zamieszkania w Kazachstanie, czasem może spotkać się z odmową przydzielenia numeru RNN. W takim przypadku trzeba nalegać na rejestrację według miejsca prowadzenia działalności gospodarczej lub miejsca uzyskiwania dochodów – to znaczy miejsca rejestracji nowo utworzonej osoby prawnej.
Inwestorów zagranicznych interesują również zagadnienia opodatkowania w Kazachstanie. W tym przypadku trzeba zauważyć, że od strony podatkowej najprościej i najwygodniej jest zarejestrować przedsiębiorstwo z udziałem zagranicznym jako rezydenta RK. W tym przypadku w stosunku do niego w pełni stosowane będą wszystkie przepisy dotyczące opodatkowania podmiotów gospodarczych Kazachstanu.
Ostatnie zmiany w procesie rejestracji spółek zostały wprowadzone w styczniu 2010 roku. Ułatwiły one proces rejestracji osób prawnych, przedstawicielstw i filii. Zmniejszona została, m.in. wysokość kapitału założycielskiego spółki z o.o. (w przypadku podmiotów małej przedsiębiorczości do 100 tenge, czyli ok. 0,8 USD) oraz znacznie skrócony został czas rejestracji, który wynosi teraz od 3 do 10 dni roboczych.
Podsumowując, by zarejestrować firmę w Kazachstanie i prowadzić tam działalność gospodarczą, należy spełnić określone warunki – a tamtejsze ustawodawstwo daje wiele możliwości i zapewnia odpowiednie zabezpieczenia. Jednak istniejące rozbieżności mogą utrudnić lub przedłużyć procedurę rejestracji, dlatego najlepiej jest skorzystać z profesjonalnej pomocy kancelarii, która na co dzień zajmuje się podobnymi sprawami.