Kto odpowie za szkodę wyrządzoną przez niebezpieczną żywność?

Konsument, który zatruje się środkiem spożywczym dodawanym do żywności, może dochodzić od producenta odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez tego rodzaju środek. Odpowiedzialność cywilna
Odpowiedzialność producenta za szkodę wyrządzoną przez niebezpieczną żywność różni się od przewidzianej w prawie żywnościowym odpowiedzialności karnej i administracyjnej. Odpowiedzialność za produkt to rodzaj odpowiedzialności cywilnoprawnej za szkody spowodowane przez wady produktu czyniące go niebezpiecznym dla otoczenia. Poprzez „wadliwość” rozumiemy niezapewnienie bezpieczeństwa produktu w takim stopniu, w jakim konsument jest uprawniony tego bezpieczeństwa oczekiwać. W przypadku szkody wyrządzonej przez środki spożywcze odpowiedzialność ponosi podmiot działający na rynku spożywczym. Szkodą nazywamy uszczerbek, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo.
W przypadku żywności są to przede wszystkim życie i zdrowie. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez niebezpieczna żywność jest oparta na zasadzie ryzyka.
Zasada ryzyka
Odpowiedzialność za szkodę za zasadzie ryzyka polega na tym, że producent odpowie za daną szkodę nawet, jeśli zaistnieje ona bez jego winy – odpowie zatem za sam skutek. Prowadzenie określonej działalności, przede wszystkim gospodarczej,
z wykorzystaniem potencjalnie niebezpiecznych urządzeń lub z przy współpracy podległych przedsiębiorcy osób, jest obarczone wyższym ryzykiem niż prowadzenie działalności
w innych obszarach. Taka sytuacja uzasadnia stosowanie odpowiedzialności na zasadzie ryzyka. Dlatego też osoby wykonujące działalność o dużym ryzyku powinny mieć tego świadomość i ponosić odpowiedzialność za szkody, nawet niezależnie od swojej winy.
Produkt niebezpieczny na gruncie kodeksu cywilnego i prawa żywnościowego
Należy zastanowić się, czy odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez żywność ponoszą wszystkie podmioty będące ogniwami łańcucha żywnościowego czy tylko niektóre z nich? Kodeks cywilny wskakuje na producenta jako podmiot z reguły ponoszący odpowiedzialność cywilną za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny. W niektórych sytuacjach mogą odpowiadać inne podmioty (importer), które wprowadzają produkt do obrotu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Przy czym mówimy nie tylko o podmiotach prowadzących działalność w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, ale również o faktycznej działalności, np. rolnicy prowadzący produkcję w celach zarobkowych czy przedsiębiorcy świadczący usługi gastronomiczne.
Odszkodowanie
Naprawienie szkody może nastąpić przez przywrócenie stanu poprzedniego albo przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej (odszkodowania). Wybór należy do poszkodowanego. W przypadku żywności szkoda wyrządzona przez niebezpieczny środek spożywczy przeważnie dotyczy uszczerbku związanego w wywołaniem rozstroju zdrowia lub jego pogorszeniem. W związku z powyższym odszkodowanie będzie prowadziło do pokrycia kosztów leczenia oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę spowodowaną bólem, cierpieniem fizycznym i psychicznym.
Jak producent może uchylić się od odpowiedzialności?
Producent nie odpowie za szkodę wyrządzona przez produkt niebezpieczny, jeśli wskaże, że nie wprowadził produktu do obrotu, albo wprowadzenie do obrotu nastąpiło poza zakresem jego działalności, bądź też w przypadku, gdy właściwości niebezpieczne produktu pojawiły się po wprowadzeniu go do obrotu. Producent nie odpowie za szkodę również w przypadku, jeśli nie można było przewidzieć niebezpiecznych właściwości produktu, uwzględniając stan nauki i techniki w chwili wprowadzenia go do obrotu.