Koszty związane z wejściem na giełdę papierów wartościowych

W związku z przygotowaniami do wejścia na Giełdę Papierów Wartościowych podatnicy ponoszą różnego rodzaju koszty związane z podwyższeniem kapitału zakładowego i emisją akcji.

Przykładowe wydatki to:

– koszty związane z przygotowaniem prospektu emisyjnego

– koszty doradztwa prawnego i finansowego,
– opłaty notarialne, sądowe, skarbowe,

– koszty ogłoszeń wymaganych przepisami prawa,

– koszty ewentualnych tłumaczeń dokumentacji.

– koszty promocji oferty publicznej.

Pojawiają się zatem pytania: czy poniesione przez Spółkę wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz czy można odliczyć podatek od towarów i usług z nimi związany? Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) – dalej UPDOP – kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Literalna wykładnia tego przepisu prowadzi do wniosku, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami, w tym służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Wydaje się więc, że spółka ma zatem możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkich kosztów związanych z emisją akcji, ponieważ istnieje niepodważalny związek z prowadzoną działalnością gospodarczą a ich poniesieniem. Należy podkreślić, że podwyższenie kapitału zakładowego istotnie przyczynia się do zwiększenia przychodów uzyskiwanych przez firmę. Jego poziom spełnia funkcję gospodarczą, ponieważ kapitał daje m.in podstawę zabezpieczenia praw wierzycieli i rękojmię spłaty udzielonych kredytów. Wielkość majątku wskazuje potencjalnym kontrahentom dobrą kondycję finansową spółki, co zwiększa zaufanie i wpływa na podejmowanie określonych decyzji gospodarczych. Wydatki poniesione przez spółkę w związku z emisją akcji stanowią w całości koszt uzyskania przychodów jako koszty związane z pozyskaniem finansowania, a tym samym bezpośrednio z działalnością Spółki i pośrednio z jej przychodami. Powyższe ma wpływ na moment rozliczenia wydatków. Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych koszty, których nie można bezpośrednio powiązać z uzyskiwanymi przychodami, gdyż są związane z całokształtem działalności podatnika, podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów z chwilą ich faktycznego poniesienia. W świetle art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, wydatki związane z emisją akcji dają prawo do odliczania podatku naliczonego. Jako że stanowią koszt uzyskania przychodu, nie stosuje się tutaj ograniczenia w zakresie prawa do odliczania podatku naliczonego przewidzianego w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług. Wydatki poniesione w związku z emisją akcji są drogą do dofinansowania podmiotu, co będzie w konsekwencji skutkowało zwiększeniem sprzedaży opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

W orzeczeniu z 26 maja 2005 r. (sygn. akt C-465/03) Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził wprost:
1. Emisja nowych akcji nie stanowi transakcji objętej zakresem art. 2(1) VI Dyrektywy VAT.
2. Artykuł 17(1) i (2) VI Dyrektywy VAT przyznaje prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z zakupionych usług związanych z emisją akcji zakładając, że wszystkie transakcje dokonywane przez podatnika są transakcjami opodatkowanymi VAT. Jak wynika z powyższego orzeczenia ETS, emisja akcji nie mieści się w zakresie odpłatnego świadczenia usług i nie podlega podatkowi od towarów i usług. Z drugiej jednak strony wydatki z nią związane, ze względu na to, że miała ona na celu pozyskanie środków na prowadzenie działalności gospodarczej należy zakwalifikować do wydatków ogólnych działalności gospodarczej. Skutkuje to prawem do odliczenia podatku naliczonego z tytułu tychże wydatków w odpowiednim zakresie (czyli w całości albo części w przypadku rozliczania się tzw. strukturą odliczeń). Dodać należy, iż nie budzi wątpliwości, że ponoszenie wydatków na inne formy uzyskania środków na dofinansowanie działalności jest uznawane za koszt. Również krajowe sądy uznają możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków związanych z emisją akcji i odliczenie podatku od towarów i usług. W wyroku z dnia 14 marca 2007 r. (I SA/Lu 70/07) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie orzekł, że podatnik ma prawo do odliczenia VAT przy zakupie towarów i usług związanych z emisją akcji, chociaż czynność ta nie podlega VAT. Sąd stwierdził, iż przy ustalaniu prawa do odliczenia należy brać pod uwagę całokształt działalności podmiotu oraz zasadę neutralności VAT. Wskazał przy tym na orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, z którego wynika, że w takiej sytuacji podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego.