Kontrola żywności. Czy inspekcja może zamknąć zakład?

W przypadku podejrzenia zagrożenia zdrowia człowieka organ nadzoru może skontrolować zakład o każdej porze. Zbada wszystkie aspekty w celu sprawdzenia zgodności z wymogami prawa żywnościowego. Organy kontroli
W myśl przepisów ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia urzędową kontrolę żywności sprawują dwie inspekcje: Państwowa Inspekcja Sanitarna oraz Inspekcja Weterynaryjna. Innymi organami wykonującymi kontrolę w danym zakresie są: Wojskowa Inspekcja Sanitarna, Wojskowa Inspekcja Weterynaryjna oraz Państwowa Inspekcja Sanitarna Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. W zakresie wymagań fitosanitarnych roślin właściwa jest Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Nad jakością handlową żywności czuwają Inspekcja Handlowa i Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno – Spożywczych. Inspekcje te współpracują przy wykonywaniu swoich zadań. Podział kompetencji organów inspekcji
Zasadniczo organy przeprowadzają kontrolę dotyczącą jakości zdrowotnej (PIS i PIW) oraz jakości handlowej (IJHARS i IH). PIS kontroluje żywność pochodzenia niezwierzęcego i zwierzęcego (detal), produkcje, składowanie, obrót hurtowy i detaliczny. PIW kontroluje żywność pochodzenia zwierzęcego, produkcję, składowanie, obrót hurtowy oraz sprzedaż bezpośrednią. JHARS kontroluje żywność wszelkiego pochodzenia, produkcję, składowanie i obrót hurtowy. IH kontroluje żywność wszelkiego pochodzenia znajdującą się w obrocie detalicznym Warunki kontroli
Zgodnie z przepisami prawa UE kontrola urzędowa oznacza każdą formę kontroli, którą właściwy organ wykonuje do celów sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym. Urzędowe kontrole żywności muszą być przeprowadzane regularnie na każdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności lub pasz. Kontrole są przeprowadzane w przedsiębiorstwach żywnościowych i paszowych w zakresie wykorzystania, magazynowania oraz wszelkich czynności w odniesieniu do żywności i pasz. Rodzaje kontroli
Istnieją cztery rodzaje kontroli: kompleksowe, tematyczne, sprawdzające i interwencyjne (ad hoc). Przedmiotem kontroli kompleksowej może być m.in. stan sanitarno-techniczny pomieszczeń i urządzeń, sposób przyjmowania i warunki przechowywania surowców, substancji dodatkowych i innych składników żywności oraz warunki technologiczne. Kontrola tematyczna odnosi się tylko do wybranego obszaru działalności, np. stanu sanitarnego obiektu. Kontrole sprawdzające natomiast maja służyć sprawdzeniu, czy dany podmiot wypełnił zalecenia pokontrolne. Kontrole ad hoc są natomiast przeprowadzane w przypadku uzasadnionego podejrzenia naruszenia prawa żywnościowego zagrażającego zdrowiu człowieka.
W przypadku gdy dana inspekcja po przeprowadzonej kontroli stwierdzi, że żywność nie odpowiada obowiązującym zdrowotnym wymaganiom jakości, może zakazać jej produkcji lub wprowadzania do obrotu. Decyzje pokontrolne
Przeprowadzona kontrola może wykazać nieprawidłowości w jakości żywności lub w funkcjonowaniu zakładu. W pierwszym przypadku organ nadzoru może zakazać produkcji lub wprowadzania do obrotu zakwestionowanej żywności, organy mogą zezwolić na inne jego wykorzystanie lub nakazać jego zniszczenie na koszt kontrolowanego podmiotu. Natomiast w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości funkcjonowania zakładu organy nadzoru powinny nakazać usunięcie uchybień zagrażających zdrowiu lub życiu człowieka.
W przypadku ich nieusunięcia organy mają obowiązek wydania decyzji o częściowym lub całkowitym wstrzymaniu produkcji lub unieruchomieniu zakładu lub jego części na czas niezbędny do usunięcia tych uchybień. Kolejna próba reformy systemu kontroli Poprzedni rząd przygotował w 2010 r. projekt założeń do ustawy o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności, który zakładał konsolidację inspekcji. Projekt stanowił likwidację dotychczas istniejących inspekcji i powołanie w to miejsce jednego zdecentralizowanego organu. Ustawodawca zakładał, że taki model przyczyni się do wyeliminowania barier administracyjnych dla przedsiębiorców. Jednakże z uwagi na przedterminowe zakończenie prac Parlamentu oraz zgodnie z zasadą dyskontynuacji prac parlamentarnych projekt – chociaż trafił do konsultacji społecznych – nigdy nie został uchwalony. W tym miejscu rodzi się pytanie, jaka będzie koncepcja w zakresie sprawowania nadzoru nad żywnością, czy pojawi się nowy projekt, czy też kompletnie nowa propozycja zmian.