Jakie błędy popełniają najczęściej podatnicy wnosząc o wznowienie postępowania na podstawie przepisu art. 240 Ordynacji podatkowej. Na co należy zwrócić uwagę i kiedy warto wystąpić z takim wnioskiem?

Wznowienie postępowania jest instytucją procesową stwarzającą możliwość ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy podatkowej zakończonej decyzją ostateczną, jeżeli postępowanie, w którym ona zapadła, było dotknięte kwalifikowaną wadliwością. Należy pamiętać, że aby móc skorzystać z przedmiotowej instytucji, należy spełnić jedną z przesłanek wymienionych w art. 240 § 1 Ordynacji podatkowej (np. strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu, decyzją została wydana w wyniku przestępstwa). Przesłanki wznowienia postępowania, o których mowa w art. 240 § 1 nie są jedynymi, bowiem sprawa powinna być rozstrzygnięta decyzją ostateczną, ponadto są także przesłanki negatywne: sprawa nie powinna być objęta okresem przedawnienia i treść rozstrzygnięcia sprawy w trybie wznowienia postępowania nie może odpowiadać treści decyzji ostatecznej. Przesłanki wznowienia postępowania wymienione w art. 240 § 1 Ordynacji podatkowej są rozumiane przez organy ściśle. Jeżeli we wniosku o wznowienie postępowania powołujemy się na fałszywe dowody, należy pamiętać, że fałszywość dowodów powinna być stwierdzona co do zasady prawomocnym orzeczeniem sądu. Podobnie jeżeli powołujemy się na przesłankę wydania decyzji w wyniku przestępstwa, powyższe przestępstwo również co do zasady powinno być stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu. Jeśli chodzi o przesłankę nie brania udziału w postępowaniu z własnej winy, to należy ją rozumieć w kontekście zasady czynnego udziału strony w postępowaniu. Oznacza to, że nawet brak udziału strony (bez własnej winy) przy istotnych dla niej czynnościach procesowych, kiedy mogłaby bronić swoich interesów umożliwia zastosowanie przedmiotowej przesłanki. Warto zwrócić uwagę, że strona bez własnej winy nie może brać udziału w postępowaniu, czyli nie będzie spełniona powyższa przesłanka, kiedy organ prawidłowo zawiadomi stronę o dokonywaniu czynności, ale strona z różnych przyczyn zawiadomienia nie odbierze. Dość popularną przesłanką stosowaną przez podatników jest przesłanka ujawnienia istotnych dla sprawy nowych okoliczności faktycznych lub nowych dowodów, które istniały w dniu wydania decyzji, lecz nie były znane organowi, który wydał decyzję. Pod pojęciem nowych okoliczności faktycznych lub nowych dowodów należy rozumieć nie tylko nowe dowody lub okoliczności w sensie ścisłym, ale także po raz pierwszy zgłoszone przez stronę, co rozszerza możliwości zastosowania przedmiotowej przesłanki. Takim nowym dowodem mogą być np. nowe możliwości badań, które ujawnią inne aspekty sprawy. Nową przesłanką wznowienia postępowania jest orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) mające wpływ na wydaną decyzję. Należy pamiętać, że nie chodzi tu tylko o orzeczenia ETS wydane w konkretnej sprawie, w której sąd administracyjny wystąpił z pytaniem prejudycjalnym, ale także o takie orzeczenia ETS, które były wydane w innych sprawach, ale jest podobny stan faktyczny, a zatem i podstawy rozstrzygnięcia. Podatnicy często popełniają błędy przy niezachowaniu terminów o złożenie wniosku. Co do zasady jest to termin przedawnienia, jednak występują także terminy szczególne w sytuacji gdy: strona nie z własnej winy nie uczestniczyła w postępowaniu – 1 miesiąc od dnia powzięcia wiadomości o wydaniu decyzji, czy w przypadku wznowienia na skutek wydania orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny – 1 miesiąc od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału.