Ustalenie wartości celnej jest jedną z najtrudniejszych kwestii przy wwozie towarów do Federacji Rosyjskiej dla każdego uczestnika handlu zagranicznego.
Jak wiadomo, wartość celna jest podstawą do naliczania opłat celnych. Właśnie dlatego prawidłowe jej ustalenie odgrywa kluczową rolę w odprawie celnej towarów przy ich wwozie. W rosyjskim prawie w większości przypadków obowiązek ustalenia wartości celnej ciąży na zgłaszającym towary, tj. na rosyjskim przedsiębiorący, który zawarł umowę na dostawę towarów do Federacji Rosyjskiej. Problemy, które powstają przy ustaleniu wartości celnej w praktyce mają wpływ zarówno na importera towarów, jak również na eksportera. Przy nieprawidłowo ustalonej wartości celnej powstaje cały szereg utrudnień, takich jak obowiązek przedstawienia dodatkowych dokumentów, wyjaśnień dla urzędu celnego oraz wniesienie przez rosyjską stronę dodatkowych opłat celnych. Takie okoliczności nie sprzyjają pomyślnemu prowadzeniu biznesu przez obie strony kontraktu. Biorąc to pod uwagę, każdy uczestnik handlu zagranicznego powinien zapoznać się z praktyką stosowania rosyjskiego prawa celnego z zakresu ustalenia wartości celnej towarów.
Najczęściej stosowaną metodą ustalenia wartości celnej jest metoda wartości ceny kontraktu, która polega na przyjmowaniu ceny ustalonej w kontrakcie za podstawę dla wartości celnej, pod warunkiem dodania do takiej ceny określonych kosztów. W praktyce przy sprawdzaniu wartości celnej urząd celny zawsze szczegółowo bada warunki kontraktu, weryfikuje wiarygodność zgłoszonej informacji oraz możliwość zastosowania wybranej metody ustalenia wartości celnej towarów.
Oceniając prawidłowość ustalenia wartości celnej, urząd celny bierze za podstawę następujące informacje:
- dokumenty oraz informację przedstawiona przez zgłaszającego;
- informację cenową, którą posiada urząd celny w stosunku do większości rodzajów towarów, importowanych do Rosji;
- ogólnodostępną informację o poziomie cen na światowym rynku na poszczególne produkty, towary i surowce, znajdującą się w katalogach, specjalnych wydaniach, na oficjalnych stronach internetowych;
- informacje otrzymane od osób, które dokonują przerobienia wwożonych towarów na terytorium FR, posiadających dane o jego właściwościach oraz reputacji na rynku;
- informacje przedstawione przez Izby Handlowo-Przemysłowe, do których urząd celny albo przedsiębiorca mogą się zwrócić z zapytaniem o przedstawienie danych o poziomie cen rynkowych na konkretny towar.
Jeżeli urząd celny dojdzie do wniosku, że informacji oraz dokumentów dla ustalenia wartości celnej brakuje, ma prawo zapytać o dodatkowe dokumenty. Wśród takich dokumentów należy wymienić: price listy producenta wwożonego towaru, dokumenty księgowe, umowy na realizacje towaru oraz wyliczenie jego ceny na rynku wewnętrznym FR, eksportową deklarację celną kraju wywozu oraz należycie poświadczone jej tłumaczenie na język rosyjski, informację o procedurze udzielenia zniżek, bonusów dla kupującego, informację o znakach towarowych, patentach na towar itp.
Po zakończeniu analizy ogromnej ilości dokumentów, urząd celny powinien podjąć decyzję o zaakceptowaniu lub nieprzyjęciu zgłoszonej wartości celnej oraz metody jej ustalenia albo zaproponować inną metodę. Przy tym, warto wiedzieć, że zastosowanie każdej kolejnej metody ustalenia wartości celnej jest mniej korzystnym dla przedsiębiorcy, ponieważ oddala wartość celną od rzeczywistej wartości przedmiotowego towaru. W przypadku, kiedy jednak zgłaszający i urząd celny nie dojdą do porozumienia, albo urząd celny stwierdzi, że dokumenty przedstawione przez zgłaszającego nie są wiarygodne albo nie są wystarczające, urząd samodzielnie ustali wartość celną, tj. skoryguję ją. Po wprowadzeniu korekty, w przypadku potrzeby naliczania dodatkowych opłat celnych, zgłaszającemu zostanie skierowane wezwanie do zapłaty – jeżeli odprawa już została zakończona, albo powstanie potrzeba wniesienia zabezpieczenia opłat celnych – w przypadku, kiedy odprawa jeszcze nie została zakończona. Zapłata dodatkowo naliczonych opłat celnych powinna być dokonana w ciągu 10 dni od dnia otrzymania wezwania do zapłaty.
Oczywiście, jeżeli przedsiębiorca ma podstawy uważać, że prawidłowo oraz rzetelnie ustalił wartość celną, może zaskarżyć czynności urzędu celnego z zakresu korekty wartości celnej do nadrzędnego organu celnego albo do sądu. Przy tym warto zwrócić uwagę, że zaskarżenie czynności urzędu celnego do sądu jest rozwiązaniem bardziej skutecznym, chociaż może zająć to około 1 roku oraz wymaga pewnych wydatków na prawników. Najlepiej zaś, aby przedsiębiorcy, w celu uniknięcia znacznych ekonomicznych i czasowych strat oraz problemów prawnych, zawczasu przemyśleli sposób ustalenia wartości celnej wwożonego towaru.