Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony wraz z objęciem stanowiska otrzymał do dyspozycji imienną kartę kredytową. Z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych pracodawca rozwiązał z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Wypłacając wynagrodzenie za ostatni przepracowany miesiąc pracodawca dokonał bez zgody pracownika potrącenia należności z tytułu wykorzystanego limitu przyznanej mu karty kredytowej. Uzasadniając dokonane potrącenie pracodawca wskazał, że pracownik dokonywał wydatków przy użyciu firmowej karty kredytowej, a ich rozliczenie następowało po zakończeniu miesiąca. Skoro środki udzielone powodowi na podstawie firmowej, imiennej karty kredytowej były jedynie zaliczką na pokrycie wydatków do wysokości środków na koncie tej karty, to wobec braku rozliczenia się z takiej zaliczki pracodawca miał prawo potrącić ją na zasadzie art. 87 § 1 pkt 3 k.p.
W art. 87 § 1 k.p. wymieniony został zamknięty katalog należności, które mogą zostać potrącone przez pracodawcę z wynagrodzenia bez uzyskania odrębnej zgody pracownika, w pkt 3 wskazano m.in. zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi tj. kwoty wypłacone pracownikowi na wydatki pracodawcy, z których musi się on rozliczyć lub je zwrócić.
W przepisach brak jest natomiast ograniczenia, zgodnie z którym „zaliczki pieniężne” udzielane przez pracodawcę pracownikom muszą mieć formę gotówkową. Nie można zatem wykluczyć udzielania pracownikowi przez pracodawcę zaliczki w formie przelewu bankowego lub przez umożliwienie korzystania z karty kredytowej (tak B. Wagner, L. Florek L. [red.], Kodeks pracy, Komentarz, LEX, 2011).
Stanowisko w przedmiocie możliwości dokonania potrącenia z wynagrodzenia nierozliczonych wydatków poniesionych przy użyciu firmowej karty kredytowej zajął m.in. Sąd Najwyższym wskazując w wyroku z dnia 20 sierpnia 2008 r. (sygn. akt I PK 39/08), iż udzielenie pracownikowi przez pracodawcę zaliczki pieniężnej podlegającej rozliczeniu na podstawie art. 87 § 1 pkt 3 k.p. może nastąpić także przez umożliwienie korzystania z karty kredytowej, a co za tym idzie nie ma konieczności uzyskiwania od pracownika dodatkowego oświadczenia zawierającego zgodę na dokonanie potrącenia.
W stanowiącym podstawę rozpoznania przez Sąd Najwyższy stanie faktycznym pracownik ponosił wydatki przy użyciu firmowej karty kredytowej, a ich rozliczenie następowało po zakończeniu miesiąca kalendarzowego. Jak wskazał Sąd uzasadniając rozstrzygnięcie, karta kredytowa pełni zastępczo funkcję pieniądza i służy do operacji bezgotówkowych. W praktyce wydanie karty kredytowej jest udzieleniem pracownikowi prawa do dysponowania określonymi środkami pieniężnymi pracodawcy z obowiązkiem rozliczenia się z ich wydatkowania. Funkcja firmowej, wystawionej imiennie na pracownika, karty kredytowej nie różni się niczym od zaliczek pieniężnych udzielanych pracownikom. Pracownik ma obowiązek rozliczyć się z pracodawcą ze sposobu wydatkowania środków pieniężnych i uzyskać akceptację przełożonego, a w przypadku jej braku lub nierozliczenia, pracodawca ma prawo potrącić udzieloną zaliczkę na podstawie art. 87 § 1 pkt 3 k.p.
Z art. 87 § 1 pkt 3 w związku z art. 91 k.p., wynika natomiast, że zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi podlegają potrąceniu z wynagrodzenia za pracę bez jego zgody.
Podstawa prawna
Art. 87 § 1 pkt 3 w zw. z art. 91 k.p. ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeksu pracy (tj. Dz.U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 ze zm.).