Zmiana przepisów podatkowych a żądanie rozwiązania umowy

Zmiana przepisów podatkowych może być uznana za nadzwyczajną zmianę stosunków, rodzącą prawo żądania rozwiązania umowy. Jednakże podmiot żądający rozwiązania umowy musi wykazać, iż wskutek takiej nadzwyczajnej zmiany stosunków groziła mu rażąca strata, tj. ponadprzeciętna, nieobjęta ryzykiem gospodarczym – takie wnioski można wysnuć z wyroku Sądu Najwyższego, z dnia 6 grudnia 2006 roku (IV CSK 290/06). Niniejszy wyrok zapadł na tle następującego stanu faktycznego. W roku 2000 spółka z o.o. zakupiła nieruchomość gruntową niezabudowaną na terenie specjalnej strefy ekonomicznej. Z tytułu położenia gruntu na terenie specjalnej strefy ekonomicznej, spółce miały przysługiwać przywileje podatkowe przez czas określony w umowie. W dacie zawarcia umowy sprzedaży okres obowiązywania przywilejów podatkowych miał się zakończyć w roku 2017. W roku 2003 Sejm RP uchwalił ustawę, która skracała okres przywilejów podatkowych, który miał się kończyć w roku 2011. W tej sytuacji Spółka wystąpiła do Sądu z żądaniem rozwiązania umowy i zwrotu zapłaconej części ceny działki. Spółka przegrała w I i II Instancji. Skarga kasacyjna Spółki również została oddalona. Podstawą roszczenia Spółki był art. 3571 k.c., stosownie do którego treści, jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Sąd Najwyższy rozstrzygając przedmiotowy spór, dokonał wykładni powyższego przepisu, która ma charakter bardziej ogólny. Sąd Najwyższy wskazał mianowicie, że zmiana przepisów podatkowych może być uznana na nadzwyczajną zmianę stosunków, rodzącą prawa żądania rozwiązania umowy w rozumieniu art. 3571 k.c. Jednakże podmiot żądający rozwiązania umowy musi wykazać, iż wskutek takiej nadzwyczajnej zmiany stosunków groziła mu rażąca strata, tj. ponadprzeciętna, nieobjęta ryzykiem gospodarczym. Analizując przedmiotową sprawę Sąd Najwyższy uznał, że Spółka będąca powodem nie wykazała właśnie tego, że wskutek nadzwyczajnej zmiany stosunków groziłaby jej rażąca strata. To ustalenie było przyczyną oddalenia powództwa.