Podział obowiązków pomiędzy radą gminy a wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) w zakresie gospodarowania mieniem komunalnym (w kontekście udziału gminy w spółkach kapitałowych).

Gmina, w celu wykonywania zadań użyteczności publicznej, które mają na celu zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych, może tworzyć jednostki organizacyjne w formie spółek handlowych. Spółki te mogą także wykonywać działalność poza tą sferą, czyli realizować działalność komercyjną w zakresie wskazanym w art. 10 ustawy z 20.12.1996 r. o gospodarce komunalnej (dalej: u.g.k.).

Przewidziany w ustawie z dnia 8.03.1990r. o samorządzie gminnym (dalej u.s.g.) podział obowiązków w zakresie gospodarowania mieniem komunalnym, między radę i wójta (odpowiednio burmistrza, prezydenta) oparto na zasadzie, że faktyczne gospodarowanie tym mieniem powierzono drugiemu podmiotowi. Rola rady gminy ogranicza się jedynie do podejmowania, w formie stosownych uchwał, decyzji w zakresie stworzenia gminnych spółek kapitałowych, ich likwidacji i reorganizacji oraz wyposażania w majątek. Wszelkie czynności faktyczne podejmuje organ wykonawczy gminy, pełniący również w jednoosobowych spółkach gminy, zgodnie z dyspozycją art. 12 ust. 4 u.g.k., funkcję zgromadzenia wspólników (walnego zgromadzenia). Tym samym wójt pozostaje również podmiotem uprawnionym do powoływania rady nadzorczej, która to następnie powołuje zarząd spółki zgodnie z dyspozycją bezwzględnie obowiązującego art. 10a pkt 6 u.g.k.

Wójt w zakresie wykonywania funkcji zgromadzenia wspólników nie musi współdziałać z radą gminy. Spółka jest bowiem odrębnym podmiotem prawnym. W ramach przewidzianej w art. 18 ust. 2 pkt 2 u.s.g. kompetencji rady gminy do określenia kierunków działania wójta nie mieści się bowiem wydawanie wiążących poleceń organowi wykonawczemu gminy co do sposobu załatwienia określonej sprawy. Tym samym radzie gminy na mocy w/w przepisu nie przyznano uprawnienia do kreowania zobowiązań i zlecania ich wójtowi poprzez nakazanie stosowania konkretnych rozwiązań prawnych czy też podjęcia określonych działań (wyrok WSA w Opolu z 26.11.2009 r., II SA/Op 356/2009).