Zaskarżenie decyzji do sądu administracyjnego

Decyzje organów administracji publicznej mogą być zaskarżane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem. Strona niezadowolona z rozstrzygnięcia sprawy przez organ administracji a przekonana o swoich racjach, po wyczerpaniu środków zaskarżenia, może wnieść skargę w tej sprawie do sądu administracyjnego. Pamiętać trzeba, że uzasadnienie decyzji stanowi jej integralną część, dlatego przedmiotem skargi może być wyłącznie uzasadnienie decyzji (a nie jej sentencja, która może odpowiadać prawu).

Sprawę zaskarżenia decyzji administracyjnej (jak i innych orzeczeń organów administracji) do sądu reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej: ustawa). W świetle ustawy sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, stąd sprawują też nadzór nad orzeczeniami wydawanymi przez te organy. Sąd orzeka więc nie tylko w sprawach skarg na decyzje administracyjne, lecz również w sprawach skarg na postanowienia, pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego czy akty prawa miejscowego. Czasem przedmiotem skargi do sądu jest też bezczynność organu, który nie załatwił sprawy w terminie, a projekt zmiany ustawy przewiduje też możliwość zaskarżenia do sądu przewlekłości postępowania (pełen katalog przedmiotowy w tej kwestii zawiera art. 3 ustawy).

Skarga powinna zawierać oznaczenie sądu, do którego jest skierowana, imię i nazwisko (nazwę) stron wraz z adresami zamieszkania (siedziby), oznaczenie rodzaju pisma (tytuł „skarga”), wskazanie zaskarżonej decyzji (data wydania, numer, w jakiej sprawie ją wydano), podanie nazwy organu, który ją wydał a także osnowę skargi oraz jej uzasadnienie (określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, czyli sformułowanie czego strona się domaga i przedstawienie argumentów swego stanowiska), podpis oraz wymienienie załączników (jeśli skarżący nie dołącza żadnych dokumentów, załącznikiem będzie odpis skargi).

Uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny (każdy, kogo praw lub obowiązków dotyczy zaskarżana decyzja). Kilku uprawnionych do wniesienia skargi może w jednej sprawie występować w roli skarżących, jeżeli ich skargi dotyczą tej samej decyzji. Pamiętać jednak trzeba, że skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, czyli w sytuacji, w której stronie nie przysługuje zgodnie z prawem żaden środek zaskarżenia (zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy). Natomiast w sytuacji, w której przepisy prawa nie przewidują środków zaskarżenia w danej sprawie, skargę na akty lub czynności można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu do usunięcia naruszenia prawa (najczęściej organ będzie miał wówczas 14 dni na załatwienie sprawy).

Skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu decyzji przez organ administracji. Skargi nie wnosi się bezpośrednio do sądu, lecz za pośrednictwem organu, który wydał decyzję (którego bezczynność są przedmiotem skargi). Zastosowanie tej konstrukcji pozwala m. in. na zapoznanie się organu z treścią skargi, udzielenie odpowiedzi na nią a przede wszystkim na uwzględnienie skargi w całości, jeśli organ uzna ją za zasadną. W takim przypadku nie dojdzie do przekazywania skargi do sądu i sprawa zakończy się na etapie czynności dokonanych przez organ. Jeśli jednak wniesiemy skargę bezpośrednio do sądu administracyjnego, sąd ten przekaże wprawdzie sprawę właściwemu organowi, jednak terminem wniesienia skargi będzie data jej wpływu do organu, a nie termin nadania do sądu. Ryzyko przekroczenia terminu spoczywa więc na skarżącym.

Pamiętać też trzeba, że wniesienie skargi na decyzję nie wstrzymuje „automatycznie” jej wykonania, choć organ administracji może ją wstrzymać tak z urzędu, jak i na wniosek skarżącego. Również sąd administracyjny, do którego wpłynęła skarga, może wstrzymać wykonanie zaskarżonej decyzji. Jeśli więc skarżącemu na tym zależy, powinien w skardze umieścić wniosek o wstrzymanie zaskarżonej decyzji i krótko go uzasadnić.