Odwołany członek władz spółki nie może walczyć o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników

Osobie odwołanej ze składu organu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie przysługuje legitymacja do wytoczenia powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników sprzecznej z ustawą (art. 252 § 1 ksh w zw. z art. 250 pkt 1 ksh) – przesądził skład 7 Sędziów Sądu Najwyższego Izby Cywilnej w uchwale z dnia 1 marca 2007r. (III CZP 94/2006). Oznacza to, iż w razie usunięcia z funkcji członka zarządu lub rady nadzorczej (komisji rewizyjnej) przez wspólników, były członek organu spółki nie może, w trybie powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników, bronić się przed sądem, nawet jeśli uchwała ta rzeczywiście była sprzeczna z prawem. Choć rozstrzygnięcie dotyczy bezpośrednio spółek z o.o., ze względu na podobieństwo przepisów o zaskarżaniu uchwał walnego zgromadzenia w spółkach akcyjnych, stanowisko Sądu w nim zajęte pozostaje aktualne również dla członków organów spółek akcyjnych. Uchwała zyskała niebagatelne znaczenie, bowiem do tej pory w łonie Sądu Najwyższego nie było zgody w tej kwestii. Wyrokiem z dnia 11 stycznie 2002 r. SN zdecydował, iż były członek zarządu spółki z o.o. traci legitymację do zaskarżenia uchwał wspólników na podstawie art. 250 pkt. 1 ksh z chwilą odwołania z zarządu (IV CKN 1503/2000), tak samo orzekł SN w uchwale z 17 lutego 2004 r. (III CZP 116/2003). Innego zdania był z kolei był SN w wyroku 13 lutego 2003r. (II CK 438/2002) wskazując, że wykładnia systemowa i celowościowa art. 422 § 2 pkt 1 (art. 250 pkt 1) ksh przemawia też za uznaniem uprawnienia byłego członka zarządu lub rady nadzorczej do zaskarżenia na podstawie art. 425 (252) ksh uchwały walnego zgromadzenia w przedmiocie udzielenia mu absolutorium. Tym razem sędziowie zdecydowali o nadaniu jej mocy zasady prawnej. Uchwała mająca taką moc jest wiążąca dla Sądu Najwyższego, a w praktyce tym samym również i dla wszystkich sądów powszechnych. Skład siedmiu sędziów może postanowić o nadaniu uchwale takiej mocy, ale dzieje się tak sporadycznie. Częściej mają miejsce przypadki, w których moc zasady prawnej zyskują automatycznie uchwały pełnego składu Sądu Najwyższego, składy połączonych izb oraz całej izby.