Ojciec podarował synowi 50 tys. zł na zakup mieszkania. Pieniądze zostały przelane nie na konto syna, lecz bezpośrednio na konto osoby, od której zakupione było mieszkanie. Czy w takiej sytuacji syn musi zapłacić podatek od darowizny?
Darowizna uczyniona pomiędzy osobami najbliższymi korzysta ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Preferencja ta dotyczy między innymi dokonania przysporzenia na rzecz dzieci. Skorzystanie ze zwolnienia ustawodawca obłożył jednak obowiązkiem dokonania w zakreślonym terminie zgłoszenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego faktu nabycia przez obdarowanego własności rzeczy lub praw majątkowych. Ponadto, w przypadku nabycia tytułem darowizny lub polecenia środków pieniężnych, wskazany przywilej znajdzie zastosowanie w przypadku, jeżeli obdarowany udokumentuje ich otrzymanie dowodem przekazania na jego rachunek bankowy bądź rachunek prowadzony przez SKOK lub przekazem pocztowym. Z powyższego wynika, iż to przedmiot darowizny decyduje o ewentualnym dodatkowym obowiązku nałożonym na osobę zamierzającą skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w ustawie podatkowej. Jeśli zatem obdarowany nie nabywa środków pieniężnych, a przesunięcie majątkowe dotyczy jakichkolwiek innych składników majątku darczyńcy, wówczas jedyną powinnością podatnika korzystającego ze zwolnienia jest dokonanie stosownego zgłoszenia na urzędowym formularzu.
Przedstawiony stan faktyczny uprawnia do twierdzenia, iż nie zachodzą w nim przesłanki uniemożliwiające obdarowanemu skorzystanie ze zwolnienia, o którym stanowi art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jeżeli bowiem ojciec, działając za wyrażoną na piśmie zgodą syna, wpłacił wierzycielowi – sprzedawcy mieszkania, określoną kwotę pieniężną, to w świetle normy z art. 518 §1 pkt. 3 Kodeksu cywilnego wstąpił w prawa zaspokojonego wierzyciela. Innymi słowy, wspomniany ojciec nabył, do wysokości dokonanej wpłaty, wierzytelność, która względem jego syna przysługiwała sprzedającemu mieszkanie. Następnie ojciec, z racji uzyskania statusu wierzyciela, zwalnia syna z jego długu, co z kolei reguluje art. 508 Kodeksu cywilnego. Zwolnienie z długu nie jest zaś darowaniem środków pieniężnych, mimo iż wierzytelność opiewa na określoną kwotę, a zatem dla skorzystania ze zwolnienia wystarczające w opisanym stanie faktycznym powinno być jedynie dokonanie zgłoszenia, o którym mowa na wstępie.
Podstawa prawna: art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (teks jednolity Dz. U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768 ze zm.)